این روزها همزمان با تب جام جهانی 2018 یک پویش کتابخوانی با عنوان «بخون، قهرمان شو!» با محوریت کتاب «جام جهانی در جوادیه» نوشته داوود امیریان در حال برگزاری است. این پویش با هدف ترویج فرهنگ کتابخوانی و قابل اعتماد بودن نوجوانان با همکاری مرکز اوج کودک و نوجوان، مستند مسابقه فاز، فدراسیون فوتبال، انتشارات قدیانی، شبکه امید، شبکه دو، ستاره اول، مرکز رسانهای شیرازه، مسابقه تلویزیونی فرمانده، قرارگاه جهاد فرهنگی حنیف و اپلیکیشن طاقچه ویژه نوجوانان برپا شده و علاقمندان برای شرکت در این مسابقه میتوانند به سایت این پویش به نشانیwww.ghahremansho.irمراجعه نمایند.
به گزارش عصر ایران، به همین بهانه به سراغ یکی از حامیان این پویش یعنی اپلیکیشن طاقچه رفتیم. طاقچه فروشگاه الکترونیکی است که نسخهی الکترونیکی و قانونی کتابها، مجلات و روزنامههای فارسی در آن منتشر میشود و در حال حاضر محمد صدوقی مدیریت آن را برعهده دارد. و با او در مورد این مسابقه کتابخوانی به گپ و گفتگو پرداختیم:
*آقای صدوقی وجه تمایز کتاب «جام جهانی در جوادیه» چیست و چرا محور این پویش کتابخوانی قرار گرفته است؟
این کتاب به قلم توانای آقای داوود امیریان برای قشر نوجوان نوشتهشده و تجربه نشان داده است که داستانهایی که ایشان مینویسند با استقبال خوبی از سوی مخاطب مواجه میشود.
سال گذشته این کتاب در برنامۀ خنداونه معرفی شد و نوجوانان از آن استقبال خوبی کردند که به نظر من مهمترین دلیل آن بحث تقویت خودباوری در بین نوجوانان بود. این کتاب به مخاطب نوجوان یاد می دهد که به خود ایمان داشته باشند و نوجوانان توان انجام کارهای بزرگ را دارند و همین عامل باعث انتخاب این کتاب برای این پویش نوجوانانه شده است.
*هدف این پویش صرفاً برگزاری یک مسابقۀ کتابخوانی است یا اهداف دیگری را هم دنبال میکند؟
قرار است به همت مرکز اوج کودک و نوجوان اتفاقات مهمتری حول شخصیت اصلی این داستان یعنی «سیاوش» رخ دهد و این شخصیت به عنوان یک شخصیت محبوب برای نوجوانان دختر و پسر در قالب زنجیره های ارزش دیگری مثل محصولات فرهنگی، انیمیشن، فیلم و سریال و... معرفی شود. این اهداف انشاء الله بعد از این پویش محقق خواهد شد. اما در مرحله اول و در این مسابقۀ کتابخوانی مهمترین نکته این است که نوجوان ایرانی میتواند با شخصیت سیاوش، همزادپنداری کند و این امر به نظر بنده، نکته اصلی و مهم قصه است.
*در مورد پویش و نحوه شرکت در آن بیشتر برایمان توضیح می دهید؟
این پویش قرار است بیش از دو ماه برگزار شود و علاقهمندان میتوانند در این مسابقه کتابخوانی شرکت کنند و از جوایز روزانه و پایانی آن بهرهمند شوند. افراد میتوانند با مراجعه به سایت www.ghahremansho.ir کتاب را به صورت چاپی و الکترونیکی خریداری کنند و پس از مطالعه کتاب به سوالات طراحی شده در همان سایت پاسخ دهند. شرکت کنندگان به ازای هر پاسخ صحیح یک شانس قرعهکشی در همۀ روزهای مسابقه خواهند داشت و مسابقه از روز 19 خرداد تا 6 مرداد ماه برگزار خواهد شد.
اما همانطور که اشاره کردم قرار بر این نیست که فقط با مسابقۀ کتابخوانی ماجرای کتاب «جام جهانی در جوادیه» تمام شود بلکه تازه این شروع راه است و قرار است اتفاقات بزرگتری برای این کتاب رخ دهد.
*فکر میکنید بخش طنز در این کتاب تا چه میزان در جذب خواننده مؤثر بوده و باعث شده است تا نوجوانان رابطۀ بهتری با داستان برقرار کنند؟
فضای نوجوانان هیچگاه از طنز خالی نیست و اگر کتابی از فضای طنز خالی باشد توسط نوجوانان اقبال زیادی از آن صورت نمیگیرد. در واقع داستانی که فضای جدی داشته باشد خیلی مورد پسند نوجوان امروز نیست و این اتفاق در بین نوجوانان امر عادی شده است و اگر قرار است کتابی برای نوجوانان نوشته شود بهتر است که عاری از طنز نباشد.
«جام جهانی جوادیه» هم تلفیقی از طنز و یادگیری است. یعنی طنز بیهوده نیست. طنزی است که در کنار آن اتفاقات مهمی رخ میدهد و این به نظر من به فضای داستان بسیار کمک کرده است.
*آیا این کتاب برای مخاطب غیر نوجوان هم جذاب است؟
به نظر من این کتاب و فضاسازی صورت گرفته در آن باعث شده یک سری از نوستالژی های گذشته زنده شود و متولد دهه 60 هم میتوانند با خواندن این کتاب تجدیدخاطره کنند. بنابراین یک بخشی از این دوستان میتوانند مخاطب این کتاب باشند.
نکتۀ دیگر اینکه آقای امیریان واقعهای را در این کتاب روایت میکند که جذابیتهای خاص خود را دارد و داستان و روایت خیلی سن و سال نمیشناسد؛ بنابراین همه میتوانند مخاطب این کتاب باشند و از آن استفاده کنند.
چه میزان آثار مشابه شبیه این اثر برای رده سنی نوجوان تالیف شده است و به نظر شما الگوسازیهای صورت گرفته برای نوجوانان ما کافی بوده است؟
قطعا کافی نبوده و خیلی خیلی جای کار دارد و باید بسیار کار کنیم. این که به یک داستان و روایت بسنده کنیم و بگوییم برای نوجوانان کاری صورت گرفته است اصلاً درست نیست.
محتواهای زیادی در حوزههای مختلف از سوی کشورهای دیگر تولید میشود که در جامعه ما هم مخاطب دارد و اگر با نوجوانان صحبت کنید کاملاً کاراکترها و قهرمانانی در ذهن دارند که برگرفته از انیمیشنها، فیلمها و داستانهای خارجی است و ما نتوانسته ایم برای فرزندانمان شخصیت هایی بومی، ایرانی واسلامی را الگوسازی کنیم و اگر که از نوجوانی بپرسیم الگوی شما کیست به ندرت از یک کاراکتر ایرانی نام میبرد در صورتی که شخصیتها و قهرمانان ملی ما در حوزههای مختلف تاثیرگذار بوده و هستند ولیکن کار جدی در این حوزه صورت نگرفته است.
از بحث الگوسازی برای نوجوانان خارج شویم و درمورد پویشها کمی صحبت کنیم. به نظر شما پویشهای کتاب و کتابخوانی چه تاثیراتی بر فرهنگ مطالعۀ جامعه دارد و الان ما در چه وضعیتی قرار داریم؟
چیزی که امروزه بیشتر شاهد آن هستیم این است که مردم ما فقط به واسطه پویشها و مسابقهها کتاب می خوانند که این اتفاق خوبی نیست. یعنی تا وقتی پویشی برگزار نشود مردم هم کتابی نمیخوانند. اما از آن طرف هم در جامعهای که کتاب کم خوانده میشود، همین پویشها میتوانند انگیزهای باشد تا مردم به سمت کتاب روی بیاورند.
در صورتی که اگر فضاهای کتاب فروشیها تقویت شود و نمایشگاههای خوب و باکیفیتی برگزار شود و از طرفی کتابها رسانه خوبی داشته باشند و به شکل خوبی به مردم معرفی شوند، مردم در حالت عادی خودشان مشتاق خواندن کتاب خواهند شد و آن زمان است که پویشها هم موجب انگیزه مضاعف میشوند. بنابراین باید سعی کنیم اکوسیستم ارسال کتاب، دیده شدن کتاب، رسانهای شدن کتاب را فراهم کنیم و بعد پویشها را به عنوان انگیزه مضاعف در نظر بگیریم.
*البته قبول دارید الان به این مسکنها و پویش ها نیاز داریم؟
بله قطعً. همین الان نمایشگاه کتاب به این شکلی که برگزار میشود اصلاً اصولی نیست و می توان گفت که بیشتر شبیه به یک فروشگاه کتاب بزرگ است تا نمایشگاه. فروشگاهی که در آن کتابفروشیها دور میخورند و ناشر بدون واسطه کتاب را عرضه میکند. شاید کار اصولی نباشد، نه خرید کتاب از طریق نمایشگاه کتاب کار درست و اصولی است و نه بسنده کردن کتابخوانی مردم به پویشها ولیکن اینها میتوانند یکسری انگیزه باشند. یکسری انگیزه که مردم با دیدن اینها و مراجعه به اینها بتوانند بیشتر به این سمت و سو بیایند و به خواندن کتاب ترغیب و تشویق شوند.
نوع نگاه ما به پویشها و مسابقه ها مهم است. اگر نوع نگاه این است که این اقدامات قرار است جای کتاب خواندن اصولی را در بین مردم بگیرند به نظر من این کار درستی نیست اما اگر به عنوان یک انگیزه مضاعفی پای کار بیایند و مردم هم از طریق آن بتوانند کمی جدی تر به کتابخوانی انس بگیرند حتما خواهد توانست مثمر ثمر باشد و کمک زیادی به کتابخوان تر کردن مردم کشورمان می کند.