یک جلسه ساده تیم اقتصادی دولت، سکه را بیش از 200 هزار تومان ارزان کرد. امروز باز هم بازار طلا و ارز شاهد نوسانات عجیبی بود که این بار بعد از روزها افزایش بالاخره نوبت کاهش رسید. اما آیا کاهش قیمت به معنای کنترل بازار است؟ آیا جلسه اخیر هیات دولت اوضاع را بهتر کرده است؟
آلبرت بغزیان، اقتصاددانی است که درباره ارزان شدن یک روزه سکه توضیح می دهد: اصل گرانیها در بازار طلا هم از دلار شروع می شود و تغییرات قیمت سکه متناسب با قیمت ارز است. در بازار امروز دلار چقدر ارزان شده است؟
تصمیم ارزی تازه دولت چیست؟
بالاخره تیم اقتصادی دولت به یاد ارز افتاد. در جلسه اخیر دولتمردان، چهار گروه کالایی برای اختصاص ارز مورد نیاز تعریف شد. گروههایی که بناست با ارز دولتی کار کنند و به وقت مناسب از آنها حسابکشیهای لازم انجام شود.
گروه اولی که ارز دولتی دریافت میکنند گروه کالاهای حیاتی و اساسی کشور است که سابقه امر نشان می دهد به ۱۸ میلیارد دلار نیاز ارزی دارد.
گروه دوم، گروه کالاهای ضروری است. بر اساس بررسیهای بانک مرکزی این گروه نیاز به ۲۴ میلیارد دلار وارداتی دارد که سال گذشته انجام شد.
گروه سوم کالاهای عادی است که حدود ۶ میلیارد دلار سابقه واردات سال گذشته این کالاهاست.
کالاهای خودکفا را گروه چهارم نامیده اند که در داخل تولید می شود و نیاز ۳.۸ میلیارد دلاری داشتند و نیازی به واردات آنها از خارج از کشور نیست.
بعد از این جلسه سیف گفته است: با توجه به شرایطی که در اقتصاد وجود دارد تأمین ارز برای این کالاها هیچ مشکلی ندارد و با انضباط کامل، تخصیص پیدا خواهد کرد.
دیر اما مفید است
بغزیان ، اقتصاددانی است که تصمیم اخیر بانک مرکزی را اینگونه تحلیل میکند: قابل پیشبینی بود به خاطر بی کفایتی دولت در حوزه ارز، بالاخره کار به جایی می رسد که دسته دسته ارز اختصاص داده شود.
او معتقد است تخصیص ارز به گروه های کالایی مشخص شده اتفاق خوبی است . هر گروهی باید نیاز ارزی دقیقا مشخصی داشته باشد و مطابق آن ارز دریافت کند.
بغزیان تصمیم ارزی جدید دولت را تصمیم مثبتی ارزیابی کرده و افزود: همچنین مصرف کننده باید نسبت به قیمت کالای خریداری شده خود اشراف کامل داشته باشد و بداند که کدام کالاهای وارداتی با ارز 4 هزار و 200 تومان به کشور رسیده. به گفته او، این تصمیم باید خیلی زودتر از اینها برای کشور گرفته میشد.
چوب سهلانگاری بانک مرکزی
نظارت. ریشه بسیاری از مشکلات ارزی کشور، نظارت است. بغزیان می گوید: در شرایط کنونی نظارت باید آنقدر دقیق باشد که کالاهای مورد نیاز واقعا به قیمت 4200 به کشور برسد.
بانک مرکزی تنها متولی نظارت کامل بر جابه جایی ارز در کشور ز طریق سامانه نیماست و می توانم بگویم که در تمام این مدت ما چوب سهل انگاری در نظارت را خورده ایم.
این استاد دانشگاه معتقد است امروز بازار ارز واگرا شده و به علت تخصیص ندادن ارز به درستی به مرز انفجار نزدیک شده است.
سراب ارز تکنرخی
بغزیان درباره تصمیم تک نرخی کردن ارز توسط دولت در ماههای گذشته گفت: آنچیزی که بانک مرکزی به عنوان تک نرخی کردن از آن یاد میکند، سراب است. امروز ما سه و یا حتی چهار نرخ ارز داریم! از مسئولان و دست اندر کاران می پرسم که با این اوصاف چه نیازی به تک نرخی کردن دستوری بود؟ اگر قرار است یکسان سازی شود باید به اندازه و به هرکس که نیاز دارد ارز بدهیم.
بانک مرکزی مدیریت میشود، مدیریت نمیکند!
بغزیان نسبت به مدیریت ضعیف بانک مرکزی منتقد است . او می گوید: بانک مرکزی حتما باید اتفاق هولناکی بیفتد تا به مساله ورود پیدا کند. به جای اینکه مدیریت کند، مدیریت میشود. اختیار بانک مرکزی دست بانکهاست. چرا؟ اگر بانک مرکزی هم و غم خود را برای حل بحران کنونی نگذارد، جهش های پیوسته در بازار ارز ادامه دارد. فراموش نکنید؛ اعتماد مردم لبه تیغ است...