ما در ايران عادت داريم همه چيز را بهم ربط دهيم. جميل عليزاده شايق رييس انجمن ميگويد: امروز اگر بخواهيم حتي سنگ پاي قزوين كه در هيچ چاي دنيا توليد نميشود را بخريم، ميبينيم سه برابر شده است. توجيه فروشنده هم اين است كه دلار گران شده است! در صورتي كه بازار برنج از دلار مستقل است و فقط در حوزه خريد ماشينآلات به آن وابستگي پيدا ميكند كه اين وابستگي هم در قالب تعاوني و كار گروهي ميتواند به حداقل برسد.
او ميافزايد: در مورد برنج هم اين اتفاق ميافتد. هستند فروشندگاني كه از شرايط كنوني سو استفاده كرده و برنج را گرانتر از قيمت استاندارد آن ميفروشند اما خوشبختانه امسال به طور استثنايي تاثير آشفتگيهاي بازار ارز روي برنج كمتر بود. اين صرفا ادعاي من عليزاده نيست. شما اگر قيمت برنج در تابستان 96 با تابستان 97 را مقايسه كنيد خواهيد ديد كه قيمتها ثابت بوده و حتي در برخي موارد كاهش هم پيدا كرده است.
دبير انجمن برنج تاكيد ميكند: برنج شايد در سبد غذايي مردم تنها كالايي بود كه گران نشد. اما در مهر ماه اولين شوك قيمتي به بازار برنج هم رسيد و قيمتها از حالت نرمال خود فاصله گرفته است. حالا نكته اينجاست كه برنج برداشته شده است، به كارخانه رسيده، از كارخانه تحويل گرفته شده و در واقع هزينههاي توليد آن پرداخته شده است. حتي هزينههاي تبديل انبارداري پرداخت شده است. اما چه فاكتوري برنج را در مهرماه گران كرده است؟
عيلزاده دراين باره هم توضيحات خودش را دارد: دو عامل براي افزايش قيمت برنج وجود دارد. عامل اول فصل پاييز است. مرداد ماه هميشه برنج در پايينترين قيمت خود قرار دارد و مهر ماه به خاطر اينكه برداشت برنج تمام شده و به ماه مصرف رسيده ايم افزايش قيمتها آغاز ميشود. هرچه جلوتر ميرويم همچنان كه فصلي براي برداشت نيست، بر ماههاي تقاضا و مصرف افزوده ميشود و همين روند موجب افزايش قيمت برنج ميشود. طوري كه وقتي از عيد عبور ميكنيم قيمت برنج به پيك خود رسيده است تا باز به مرداد برسيم.
او ادامه ميدهد: عامل دوم اما كه امسال به افزايش قيمت پاييزي برنج دامن زده، تاثير پذيري از عوامل خارجي است. مثلا ناگهان اعلام ميشود كه ديگر به وارد كنندگان برنج ارز دولتي داده نميشود. اين شوك اول به بازار برنج بود. از طرفي تحليلگران ميگويد تحريم تازه آمريكا باعث شده كه هيچ كشوري نتواند از ايران نفت بخرد و با كشوري مثل هند كه مثلا از ما نفت ميخريد و به ما برنج ميداد ، دچار مشكلات جدي شويم. اين خبرها دست به دست ميچرخد و روي توليد كننده ها و قيمتها تاثير ميگذارد.
البته به گفته او، برنج وارداتي برنجي است كه مستقيما از بازار ارز تاثير ميگيرد و به شكل غيرمستقيم روي رقيب خارجي خود تاثير ميگذارد. اما واقعيت اين است هيچ اتفاق فني درمورد برنج وجود ندارد كه توجيهگر گراني برنج به خاطر دلار باشد.
او در انتها تاكيد ميكند اگرچه وابستگي به سم و كود كمتر شده اما وابستگي به ماشينالات همچنان براي توليد برنج ادامه دارد.