پخش سلولی؛ سرویس فراموش شده تلفن همراه در ایران

تصور کنيد که در هفته آخر ليگ برتر فوتبال ايران، تيم پرسپوليس تهران با فجر سپاسي شيراز در ورزشگاه آزادي و ملوان انزلي با استقلال تهران در ورزشگاه تختي انزلي با يکديگر مسابقه دارند و قهرماني پرسپوليس منوط به برنده شدن در اين مسابقه و توقف استقلال در شهر انزلي است. شما براي تماشاي بازي به ورزشگاه آزادي رفته ايد و مي‌خواهيد به صورت همزمان در جريان نتيجه مسابقه استقلال نيز قرار بگيريد. و یا مثلا تصور کنيد که در ترافيک‌هاي هميشگي تهران، بتوانيد با کساني که در منطقه شما قرار دارند Chat کرده و بدون آنکه از ماشين خود پياده شويد، آدرس محل خاصي را در همان منطقه سوال کنيد. 

اين دو سرويس‌ و چندين سرويس ديگر، از جمله قابليتهايي است که توسط سرويس پخش سلولي در شبکه مخابرات سيار سلولي (GSM) قابل ارائه است. سرويس پخش سلولي (Cell Broadcast) يا CB اين امکان را به اپراتور موبايل مي دهد که براي تمامي تماشاگران حاضر در يک ورزشگاه نتيجه مسابقه تيم رقيب را به صورت متوالي (مثلا هر 15 دقيقه) ارسال کرده و يا حتي با استفاده از سرويس WAP صحنه‌هاي حساس آن مسابقه را نيز پخش کند و يا به مشترکين در محدوده يک سلول اين امکان را مي دهد که با درخواست Chat به مشترکان محدوده خود و دريافت پاسخ از هريک از آنها، يک ارتباط متني را برقرار کند.( اين کار با انتخاب گزينه Chat در گوشي موبايل شما امکان پذپر است. گزينه اي که شايد تا کنون بارها از خود پرسيده‌ايد که چگونه مي‌توان از آن استفاده کرد ! )

در واقع سرويس پخش سلولي، يک سرويس عمومي است که برخلاف سرويس خصوصي پيام کوتاه (SMS) قادر به ارسال پيام به تعداد زيادي مشترک در محدوده يک سلول راديوئي و يا کل شبکه GSM به‌صورت بلادرنگ است و مشترکاني که کانال CB را در گوشي خود فعال کرده باشند قادر به دريافت اين پيام ها خواهند بود. اين سرويس در سال 1993 و در فاز دوم استانداردهاي GSM تعريف شد و در سال 1996 يک اپراتور آلماني فعاليت خود را براي بررسي سرويسهاي تجاري آن آغاز کرد. در سال 1998 اولين فعاليت تجاري پخش سلولي در کشور لبنان به تحقق پيوست و از آن زمان به بعد شرکتهاي مختلفي تجهيزات و نرم افزارهاي خود را براي استفاده هرچه بهتر از قابليتهاي اين سرويس به بازار ارائه کردند. نهايتا در سال 2002 اين سيستم توسط بسياري از اپراتورهاي GSM مخصوصا اپراتورهاي چيني به‌صورت گسترده مورد استفاده قرار گرفت.

سرويس پخش سلولي چيست ؟ 
اگر بخواهيم تعريف مختصري از تکنولوژي پخش سلولي يا CB ارائه دهيم بايد گفت که اين سرويس، امکان ارسال پيامهاي متني يا باينري را براي کليه مشترکاني که از يک سلول در شبکه GSM استفاده مي کنند، فراهم مي آورد. در واقع برخلاف سرويس پيام کوتاه که يک سرويس  Point-to-Point است SMS-CB يک سرويس Point-to-Area است؛ بدين معنا که يک پيام به صورت همزمان به چندصد مشترک ارسال مي شود و ارسال کننده پيام قادر به شناسايي دريافت کننده نمي باشد.

پخش سلولی به چه تجهيزاتي نياز دارد؟
براي استفاده از اين سرويس در ابتدا به يک واسط براي تعريف و کنترل پيامهاي ارسالي نيازمنديم که اين مرکز (CBE) مي تواند در محل توليد کننده محتوا قرار گيرد. اما در سمت اپراتور نيز يک مرکز با نام CBC قرار مي گيرد که در واقع هسته مرکزي سيستم پخش سلولي بوده و به عنوان سرور براي Clientهاي CBE عمل مي کند اين مرکز وظيفه مديريت اطلاعات دريافتي از CBEها و همچنين ارتباط با شبکه GSM را بر عهده دارد و نهايتا شبکه GSM پيامها را براي مشترکين ارسال مي کند.

سرويس پخش سلولي چه مزايائي دارد ؟ 
1. ارائه سرويسهاي مبتني بر محل :
با استفاده از اين سرويس، ارسال پيامهاي خاص برای مناطق مختلف تحت پوشش شبکه GSM امکان پذير مي باشد به گونه‌اي مي توان براي سلول ها يا دسته‌اي از آنها پيامهاي مختلفي را به صورت همزمان ارسال کرد. از جمله:

 ارسال پيام Cell Information يا اطلاعات مربوط به سلولي که مشترک در آن قرار گرفته است.در حال حاضر تمامي اپراتورها از اين سرويس در کانال 50 و بدون CBC استفاده مي‌کنند در حاليکه با استفاده از CBC کنترل و استفاده از اين سرويس بهينه‌تر و آسان‌تر مي شود.
 اعلام رخدادهاي مختلف در مناطق خاص. به عنوان مثال در نمايشگاههاي مختلف مثل نمايشگاه کتاب تهران يا سمينارهاي علمي مي‌توان از اين سرويس براي اعلام زمان برنامه‌هاي تدارک ديده شده به بازديدکنندگان استفاده کرد و يا در طول مسيرهاي منتهي به نمايشگاه اطلاعات مختلفي از جمله آدرس محل پارکينگ خودرو و . . . را به صورت پيام براي بازديد کنندگان ارسال کرد.
 تبليغات و يا ارسال اطلاعات بازار بورس و وضعيت آب و هوا.
 اعلام نتايج مسابقات فوتبال تيم‌هاي برتر ليگ در حين برگزاري ديدارهاي آنها در ورزشگاههاي مختلف.( اين سرويس در حال حاضر در کشور ترکيه استفاده مي شود.)
 اعلام زمان ورود، زمان خروج، زمان باز شده گيتهاي خروجي و . . . در فرودگاه ها
 ارسال اطلاعات ترافيکي در شاهراهها و معابر شلوغ شهري و آگاهي رانندگان از وضعيت ترافيکي در ساير معابر
 ارسال اطلاعات مربوط به مناطق توريستي و مکانهاي ديدني در همان محل
 اعلام زمان اوقات شرعي
 اعلام اطلاعات مربوط به اپراتور
 اعلام حراجي ها ، مزايده ها و مناقصه ها
 ارائه سرويس Chat بدين صورت که درخواست Chat  توسط يک SMS اعلام شده و اين درخواست به کليه گوشي هاي موجود در منطقه ارسال مي‌شود.
 اعلام موارد اضطراري مثل اعلام زلزله، سيل و . . . 

2. مزيت پخش سلولي  نسبت به  پيام کوتاه :
يکي از عمده ترين مزيتهاي پخش سلولي، امکان ارسال اطلاعات به صورت بلادرنگ است. به عنوان مثل در يک شبکه نرمال، ارسال 100 پيام کوتاه مشابه تقريبا به 30 ثانيه زمان نياز دارد در حاليکه با استفاده از پخش سلولي مي توان همان پيام را به صورت بلادرنگ براي هرتعداد مشترک (مثلا 10 ميليون) بدون افزايش بار شبکه ارسال کرد. با توجه به استانداردهاي GSM، پيامهاي CB ميتوانند هر 1.883 ثانيه يک بار ارسال شوند. بنابراين اگر به عنوان مثال بتوان 40هزار سايت BTS را در مدت 30 ثانيه آدرس دهي کرده و در کل شبکه نيز 15 ميليون نفر CB Channel خود را فعال کرده باشند، به طور متوسط در هر ثانيه 500هزار مشترک پيام را دريافت مي کنند. که اگر مي خواستيم اين پيامها از طريق SMS ارسال کنيم، به 500 مرکز SMSC نياز داشتيم. 

3.  سرويس چند زبانه:
در يک کانال CB، يک پيام مي تواند به زبانهاي مختلف منتشر شود. بدين صورت که در هر گوشي، پيام ارسال شده، به همان زبان تنظيم شده بر روي نمايش داده مي شود. اين قابليت مي تواند در کشورهاي چند زبانه و کشورهاي توريستي مورد استفاده قرار گيرد.
4. سرويسهاي اطلاعاتي اضطراري:
در مواقع بروز حوادث غير مترقبه مثل آلودگي شديد هوا، آتش سوزي، سيل و يا ساير موارد اضطراري، مي توان از اين سرويس براي اطلاع به کساني که به اينترنت و يا راديو تلويزيون دسترسي ندارند استفاده کرد.
5. ارسال پيامهاي باينري:
با استفاده از اين سرويس، رمزنگاري براي سرويسهاي خاص و همچنين استفاده از CB به عنوان يک حامل در ارتباط ماشين به ماشين قابل ارائه است. يکي از کابردهاي اين سرويس استفاده از آن در سيستمهاي ناوبري خودروهاي شخصي و ارسال اطلاعات ترافيکي به تجهيزات نصب شده در ماشين به منظور انتخاب بهترين مسير و يا تغيير مسير توسط سيستم ناوبري خودرو است. بعلاوه امکان ارسال لوگو يا زنگهاي موبايل يکي ديگر از قابليتهاي سرويس پيشرفته پخش سلولي است. 
6. عدم ذخيره پيام در گوشي:
يکي از نکات قابل ذکر در مورد سرويس پخش سلولي، عدم ذخيره آن در گوشي کاربر است. بدين معني که پيامهايي که توسط CB ارسال مي شوند تنها بر روي صفحه نمايش کاربر نمايش داده مي شوند. بنابراين کاربران با مشکل سرريز حافظه گوشي هاي موبايل خود مواجه نخواهند شد. 
7. پيامهاي آموزشي:
يکي ديگر از کاربردهاي پخش سلولي ارسال پيامهاي آموزشي در مورد نحوه استفاده از سرويسهاي ارائه شده توسط اپراتور، معرفي سرويسهاي جديد، اعلام تعرفه هاي استفاده از شبکه و . . .  مي باشد.

در نهايت مي توان گفت که سرويس پخش سلولي (که ارائه آن در شبکه موبايل کشور ما نيز امکان پذير بوده و تاکنون مورد بي مهري مسولان مخابراتي کشور قرار است) يکي از سرويسهايي است که با سرمايه گذاري بسيار اندک و عدم اشغال منابع شبکه، در کنار فراهم آوردن امکان اطلاع رساني گسترده و ارائه سرويسهاي متنوع به مشترکان، مي تواند باعث درآمدزايي براي اپراتورهاي موبايل نيز باشد.

 بابک شیرازی/ ایستنا

تماشاخانه

لحظه هدف قرار گرفتن آنچه گفته می‌شود ریزپرنده بوده، در آسمان اصفهان (فیلم)

همه چیز درباره کشفیات مرموز باستان‌شناسی در اصفهان / از کشف یک کوره اعجاب‌انگیز تاریخی تا لوله‌های عظیم آب و فاضلاب ۱۰۰۰ ساله و یک سازه عجیب مسقف احتمالا متعلق به یهودیان (فیلم)

فیلم های دیگر