جايزه نوبل ادبيات 2009 را به يك آلماني دادند

فارس: هرتا مولر، نويسنده 56 ساله آلماني شامگاه ديروز در مراسمي ويژه در سوئد جايزه نوبل ادبيات 2009 را از دست پادشاه اين كشور دريافت كرد.

مراسم اهداي اين جايزه همزمان با سالروز درگذشت آلفرد نوبل در سالن كنسرت استكهلم، پايتخت سوئد برگزار شد.

جايزه نوبل ادبيات شامل يك مدال طلا، يك ديپلم افتخار و مبلغي پول است كه از نخستين سال اهداي اين جايزه تاكنون بارها تغيير كرده است.

ارزش نقدي اين جايزه در حال حاضر يك ميليون كرون سوئدي است كه معادل 970 هزار يورو مي‌شود.

هدف از اهداي اين مبلغ به نويسنده اين است كه او بدون دغدغه تأمين مخارج شخصي بتواند به نوشتن و تحقيق ادامه دهد.

جايزه نوبل را كارل گوستاف پادشاه سوئد به هرتا مولر اهداء كرد.

كميته نوبل ادبيات دهم اكتبر سال جاري ميلادي اعلام كرد كه مولر با تمركز بر شعر و نثر، دورنماي زندگي انسان‌هايي را روايت كرده كه همه چيزشان مصادره شده است.
اين كميته با تكيه بر اين دو ويژگي مولر را شايسته دريافت نوبل ادبيات امسال شناخته بود.

اندرس اولسن، سخنگوي هئيت داوران كميته نوبل ادبيات شامگاه ديروز در مراسم اهداي جايزه نوبل به ستايش از اين نويسنده 56 ساله پرداخت.

او گفت: «شما شجاعت زيادي داشته ايد و تحت فشارها و ترورهاي سياسي بي آنكه سازش كنيد مقاومت كرده ايد.»

اين نماينده آكادمي سوئد در ادامه سخنان خود گفت كه مولر جايزه نوبل را براي توصيف اين مقاومت و درونمايه هنري آثارش دريافت مي كند.

اولسن گفت كه در نثر اين نويسنده نوعي نيروي زباني وجود دارد كه از همان آغاز ما را با خود همراه مي كند.

در يك دهه گذشته اين سومين نويسنده آلماني زبان است كه جايزه نوبل ادبيات را به دست مي آورد.

سال 1999 جايزه نوبل به گونتر گراس، نويسنده 82 ساله آلماني و سال 2004 نيز به الفريده يلي نك، نويسنده 63 ساله اتريشي رسيده بود.

اولسن در ادامه سخنان خود درباره مولر گفت: آثار او نبردي است كه ادامه دارد و بايد هم ادامه داشته باشد؛ شكلي از مبارزه عليه تبعيد هميشگي.

مولر در سخنان خود قبل از دريافت جايزه نوبل كه در روزهاي پيش ايراد كرده بود مقاومتش را در برابر سيستم امنيتي حكومت كمونيستي روماني توصيف كرده بود.

او در آخرين رمانش با نام «نفس هاي بريده» تجربه هاي شخصي خود و يكي از دوستانش را در حكومت هاي كمونيستي روماني و شوروي سابق روايت كرده است.

اولسن روز گذشته در سخنان خود درباره اين رمان گفت: اين اثر سخت تحت تأثير احساسات پايان ناپذير و نگاه‌هاي غير سانتي مانتال نويسنده‌اش است.

مولر برخلاف سنت هميشگي آكادمي نوبل كه برندگانش هنگام مراسم اهداي جايزه سخنراني مي كنند حرفي نزد.

امسال اين دوزادهمين نويسنده زني بود كه از سال 1901 جايزه نوبل ادبيات را دريافت كرد.

شامگاه ديروز همچنين جوايز برندگان بخش هاي فيزيك، شيمي، پزشكي و اقتصاد نيز در استكهلم اهداء شد و باراك اوباما نيز جايزه صلح خود را در اسلو، پايتخت نروژ دريافت كرد.

اما هرتا مولر از سال 1981 تا سال 2009 بيش از 20 جايزه ادبي را از نهادها و انجمن‌هاي مختلف در آلمان و خارج از آلمان به دست آورده است.

با اين حال تا قبل از اعلام نام او به عنوان برنده نوبل ادبيات، محافل ادبي كشورهاي مختلف شناخت چنداني از او نداشتند.

اغلب آثار مولر درباره سرزمين دوران كودكي و نوجواني اش يعني روماني است كه تحت سلطه كمونيست ها و رياست نيكولاي چائوشسكو بوده است.

چائوشسكو سياستمدار كمونيست رومانيايي بود كه از ۱۹۶۵ تا روز اعدامش به دست انقلابيون، دبير كل حزب كمونيست روماني و در نتيجه بالاترين مقام آن كشور بود.

مولر نخستين كتابش را سال 1982 به زبان آلماني و با عنوان «زمين هاي پست» در روماني با سانسور بخش زيادي از آن منتشر كرد.

پنج سال پس از اين ماجرا او همراه با همسرش ريچارد واگنر كه او نيز نويسنده است كشورش را به مقصد آلمان ترك كرد و براي هميشه مقيم برلين شد.

با اين حال ماه گذشته ميلادي يكي از مقامات سرويس امنيت روماني در دوره حكومت كمونيست‌ها در اين كشور هرتا مولر را دروغگو و روان پريش خوانده بود.

رادو تينو گفته بود كه مولر معلم بوده ولي به دليل اينكه هميشه و حتي در كلاس سيگار مي‌كشيده اخراج شده است.

تينو ادعا كرده بود كه او خود تلاش كرده مولر بار ديگر به شغل معلمي اش بازگردد.
سرويس امنيتي روماني، آنگونه كه بعدها مشخص شده والدين دانش آموزان را تحت فشار قرار داده تا آنها نزد مولر بروند و از او درس آلماني بياموزند.

مولر تحصيلاتش را در رشته هاي ادبيات رومانيايي و آلماني به پايان برده است.

آنطور كه مولر خودش گفته است او سال 1976 پس از فارغ التحصيلي در يك شركت مهندسي مشغول به كار شده است.

اما سه سال پس از آن به دليل نپذيرفتن پيشنهاد شغلي پليس امنيت رژيم كمونيستي در روماني كارش را از دست داده است.

پس از آن مولر معلم مهد كودك شد و در كنار آن به تدريس آلماني در كشورش پرداخت.