اسفندیار حیدری پور، حفر تونل در بستر رودخانه و با فاصله‌ای اندک از سی و سه پل را بر خلاف مصوبه قانونی یاد شده دانست و افزود: در گذشته برای حفر تونل توافقاتی مکتوب با رئیس سابق سازمان میراث فرهنگی و استاندار اصفهان صورت گرفته است اما به گذشته باز نخواهیم گشت.

مهر: حیات قدیمیترین و زیباترین بنای تاریخی اصفهان در انتظار تصمیمگیری مسئولان اصفهانی برای رفع مشکل انحراف ایجاد شده در تونل متروی حاشیه خود است و شهرداری از دادگستری تامین دلیل گرفته است.

در حالی که خبر آغاز عملیات حفاری تونل متروی اصفهان به گوش می‌رسد اما باید در این زمینه با دقت و هوشیاری زیادی حرکت کرد زیرا اهمال و بی دقتی در این عرصه می‌تواند تخریب این بنای تاریخی را به همراه داشته باشد.

همچنین برای پیش بینی عبور تونل مترو از زاینده‌رود و در حاشیه سی و سه پل، نشست سطح زمین ناشی از تونل‌سازی در زمینهای نرم و روشهای بکار گرفته شده باید مورد توجه قرار گیرد زیرا عدم شناخت کافی نسبت به شیوه‌های موجود، می تواند روش اشتباه یا نامناسبی را برای پیشبرد کار به وجود آورد.

در خصوص عبور مترو نباید فراموش کرد که حالات مختلفی وجود دارد که ساخت یک تونل جدید می‌تواند زمینه تخریب سازه‌های مجاور را فراهم کند که براساس گزارشی که یک منبع آگاه در اختیار خبرنگار مهر قرار داد، آمده است: نشست زمین و اثرات پس از ساخت و در مرحله بهره‌برداری بر روی محیط مجاور چون ایجاد لرزش و سر و صدا از جمله مسائلی است که می‌تواند زمینه تخریب را ایجاد نماید.

در بخشی از این گزارش آمده است: شرایط پیش بینی نشده خاک از موثرترین عوامل ناپایداری سینه‌کار تونل است که این اثرات می‌تواند موضعی باشد یا در حالات بحرانی ممکن است تا سطح زمین انتشار یافته و موجب تخریبهای بالقوه اماکن شود که این نوع تخریب معمولا تابع شرایط سینه کار و بویژه نفوذ آب زیرزمینی است.

در بخش دیگری از این گزارش نیز آمده است کل مجموعه سازه تونل نیز می‌تواند منجر به ناپایداری زمین شود.

سخنان متناقض در خصوص عبور مترو از حاشیه سی و سه پل

در هر صورت با توجه به مسائل فوق تونل مترو از حاشیه سی و سه پل گذر کرد و اکنون نیز نوعی اهمال در خصوص عبور مترو، زمینه ایجاد انحراف دستگاه TBM را فراهم کرده چنانچه به گفته مدیرعامل سازمان قطارشهری اصفهان، عبور این دستگاه TBM از زاینده رود قطعی است و این دستگاه اکنون نزدیک آسفالتهای خیابان اصلی و در کنار زاینده رود قرار گرفته و به سبب انحراف پیش آمده کار متوقف شده است.

عبدالجواد زعفرانی در خصوص عمق تونل مترو در بستر زاینده رود نیز در نشستی خبری به خبرنگار مهر گفت:‌ برای عبور مترو از بستر زاینده رود نظر مشاوران سازمان میراث فرهنگی لحاظ شده و در برخی نقاط حداقل فاصله 40 متری تعیین شده توسط آنان از بنای تاریخی سی و سه پل لحاظ شده و از 14 متری بستر رودخانه عبور کرده‌ایم.

در این خصوص رئیس شورای شهر اصفهان در گفتگو با یکی از رسانه‌های اصفهان گفته بود: تونل تحتانی بستر زاینده رود از فاصله 150 متری و عمق 20 متری سی و سه پل عبور کرده و هیچگونه برخوردی میان دستگاه ‌حفار تونل با پی های این پل صورت نگرفته است.

این در حالی است که بر اساس گزارشی که در این خصوص در اختیار خبرنگار مهر قرار گرفته است، برای بررسی مدل ساخته شده عبور مترو از زاینده رود عمق تونل مترو 9 متر و فاصله دو تونل شرقی و غربی 18 متر و قطر تونل نیز 6.88 متر و فاصله با سی و سه پل نیز 40 متر لحاظ شده است.

شکل صفحه 32 گزارش شرکت کاواک

در هر صورت سخنان متناقض مسئولان شهری اصفهان در خصوص عبور مترو از حاشیه یکی از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی اصفهان خود می‌تواند مسئله نگران کننده‌ای باشد و باید دید که دلیل این تناقض گویی چیست؟

شهرداری برای سی و سه پل از دادگستری تامین دلیل گرفت

در عین حال با وجودی که مسئولان شهری اصفهان بر این باور هستند که سی و سه پل با وجود عبور مترو در حاشیه خود دچار مشکلی نمی‌شود اما جای تعجب است که چرا شهرداری پیش از آغاز عملیات حفاری تونل مترو در حاشیه زاینده رود و سی و سه پل از دادگستری تامین دلیل گرفت.

رئیس کل دادگستری اصفهان نیز در این خصوص در پاسخ به این سئوال خبرنگار مهر گفت: معمولا وقتی یک عملیات اجرایی شروع می‌شود صدماتی را که قبلا(سی و سه پل) دیده بود را به عملیات شهرداری منتصب می‌کنند که تامین دلیل به همین خاطر است که وضعیت موجود را حفظ و پس از آن نیز بتوانند بر همین اساس اقدام کنند.

غلامرضا انصاری در پاسخ به سئوال دیگری مبنی بر اینکه "منشاء نگرانی ایجاد شده در خصوص تامین دلیل برای سی و سه پل چیست" اظهار داشت: ‌شاید علت این امر مسائل مطرح شده توسط رسانه ها بود که مسئولان شهرداری نگران بودند که سی و سه پل آسیبی دیده باشد و پس از آن این آسیب به مترو و شهرداری منتصب شود.

دستگاه قضائی با متخلفین احتمالی برخورد می‌کند

انصاری در ادامه در این خصوص که اگر ضربه‌ای به سی و سه پل وارد شود آیا می‌توان به عنوان مدعی العموم وارد شد، گفت:‌ در این صورت مدعی العموم می‌تواند در این خصوص وارد شود و با کسانی که عامل تخریب باشد برخورد خواهد شد.

وی همچنین در خصوص حوادث اخیر در خصوص مترو نیز گفت: اگر کارشناسان نظر دهند اتفاقی افتاده دستگاه قضایی حتما اقدام خواهد کرد.

عبور مترو در زیر بستر زاینده رود نشست موضعی سی و سه پل را به همراه دارد

در خصوص عبور تونل مترو در حاشیه زاینده رود نیز یک متخصص سازه و ژئوفیزیک به مهر گفت: ‌بارگذاری مترو، آب و خاک اصفهان نیازمند مطالعات بسیار عمیقی است ‌و در مکانهایی که آثار تاریخی وجود ندارد اصل عبور مترو بر اساس رفتار سازه بتن است اما در شهر تاریخی اصفهان اصل تعیین کننده، رفتار سازه‌های موجود است که باید بارگذاری روی آن لحاظ شود و در خصوص عبور تونل مترو نیز مرجع کنترل و رفتار باید بناهای تاریخی اطراف سی و سه پل باشد.

عبدالعظیم شاه کرمی همچنین به دلایل لرزش زمین اطراف سی و سه پل اشاره کرد و اظهار داشت: پدیده Liquefaction (روان گرایی ماسه) در اصفهان عاملی است که از اهمیت بسیاری برخوردار است و عبور مترو در زیر بستر رودخانه نیز زمینه لرزش ماسه‌های اطراف خود را فراهم کرده و این ارتعاش در نهایت روان شدن ماسه و نشست موضعی 33 پل در سطح وسیعی را سبب می‌شود.

وی در پاسخ به سئوال دیگر خبرنگار مهر مبنی بر اینکه آیا رعایت فاصله 40 متری تاثیری در ارتعاش و دیگر عوامل ندارد، اظهار داشت: نباید فراموش کرد که ارتعاش فاصله نمی‌شناسد و اینکه گفته می شود فاصله 40 متری، باید دید که محاسبه آنان بر چه باری بوده و این محاسبه بستگی به مصالح بکار رفته در زمین و اصل خستگی زمین دارد.

شاه‌کرمی همچنین خاطرنشان کرد: پدیده روان گرایی ماسه در بیش از 40 متر مطرح شده است.

شهرداری اصفهان در خصوص اجرای طرح‌های عمرانی مشورت نمی کند

نماینده مردم اصفهان در مجلس ضمن انتقاد از عملکرد شهرداری اصفهان در خصوص اجرای پروژه‌های عمرانی در این شهر و اینکه بهتر بود پروژه مترو ابتدا از شهرهای اقماری اصفهان آغاز می‌شد، اظهار داشت: اصولا شهرداری و شورای شهر اصفهان در خصوص مسائل مطرح در اصفهان دیدگاهی یکطرفه دارند و تاکنون شاهد برخوردی مشورتی از آنان نبوده‌ایم.

حسن کامران ادامه داد:‌ در صورتی که شهرداری در خصوص عاملان متروی اصفهان توضیح لازم را به مردم ارائه نکند شخصا از وزیر کشور در این خصوص در مجلس شورای اسلامی سئوال خواهم کرد.

وی همچنین در ادامه با اشاره به انحراف ایجاد شده در تونل متروی اصفهان در حاشیه پل تاریخی سی و سه پل اظهار داشت: سازمان میراث فرهنگی در این عرصه دارای وظیفه‌ای خطیر و مهم است که باید به آن عمل کند و شهرداری نیز باید با اقدامات و کارهای کارشناسی وارد میدان شود و بارها نیز مطرح کرده که شهرداری باید با شهامت کسانی که مقصر بوده‌اند را به مردم اصفهان معرفی کند.

وی تصریح کرد: متاسفانه تاکنون این شهامت در شهرداری اصفهان مشاهده نشده و اگر مدیریت در خصوص مترو ضعیف بوده یا اگر پیمانکار اشکال داشته باید این امر روشن و عاملان به مردم معرفی شوند.

نماینده مردم اصفهان در مجلس همچنین تصریح کرد: برای اصلاح انحراف متروی اصفهان نیز نباید فراموش کرد که این شهر یک آزمایشگاه تاریخی است که جای جای آن دارای اهمیت است که در گذشته به این مهم توجه شده بود.

سی و سه پل نباید به جهان نمای دیگری تبدیل شود

یکی دیگر از نمایندگان مردم اصفهان در مجلس نیز اظهار داشت: مترو و عملیات ساخت و ساز آن باید به گونه‌ای باشد که به میراث فرهنگی کشور به خصوص سی و سه پل زیانی وارد نشود زیرا نزدیکی و مجاورت با زاینده رود و سی و سه پل بر حساسیت این موضوع می‌افزاید که باید با دقت برخورد کرد.

حجت الاسلام محمد تقی رهبر افزود: ‌در هر صورت باید مراقب بود در صورتی که با انحراف تونل مترو نیز اتفاقی افتاده این مشکل جبران شود و از کارشناسان و متخصصان استفاده کنیم، زیرا ما اعتقاد داریم باید میراث فرهنگی و تاریخی کشور حفظ شود و لطمه‌ای به میراث و این بنای تاریخی وارد نشود.

رهبر با اشاره به اینکه شهرداری نیز بر این نکته اشراف دارد که بی دقتی در این خصوص تبعات خوبی را به همراه ندارد، خاطرنشان کرد: باید در کارها دقت بیشتری کرد تا شاهد مسئله‌ای چون جهان نما نباشیم. شهرداری نیز به طور قطع در این خصوص با دقت عمل می‌کند.

در هر صورت با تمام دغدغه‌ای که مسئولان اصفهان در خصوص برون رفت از مشکل انحراف متروی اصفهان ضمن حفظ و اهمیت سی و سه پل دارند و شفت گذاری در حاشیه سی و سه پل را روش مناسبی برای برون رفت از این مشکل نمی‌دانند اما رئیس شورای شهر اصفهان در این خصوص معتقد است یکی از این روشها برگشت دستگاه TBM از مسیر منحرف شده به عقب است و روش دیگر نیز ایجاد یک حفره بر روی سطح زمین و خارج کردن دستگاه و اصلاح انحراف است.

عباس حاج‌رسولی‌ها و شهردار اصفهان پیش از این نیز در خصوص شفت گذاری در کنار این بنای تاریخی صحبت کرده بودند و با وجود گذشت چند ماه از این مشکل ایجاد شده متاسفانه هنوز مسئولان شهری اصفهان نتوانسته‌اند راهکاری برای کاهش خسارت و زیان کمتر به این بنای تاریخی بیابند.

رئیس سازمان میراث فرهنگی اصفهان نیز بر این باور است که هرگونه ساخت و ساز در حریم سی و سه پل و زاینده رود ممنوع است.

رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان بیان کرد: در حال حاضر هر کجا مصوبه قانونی برای آثار تاریخی وجود دارد باید بر اساس قانون حرکت کرد و هرگز در مسائل قانونی در این عرصه کوتاه نخواهم آمد زیرا مهمترین هدف برای حضور در این جایگاه، خدمت رسانی به شهر و حرکت در راستای قانون است.

نباید فراموش کرد که همواره جهانیان برای حفظ مرمت و احیای بناهای تاریخی خود هزینه‌های هنگفتی را هزینه می‌کنند و اکنون که سی و سه پل در معرض خطری جدی قرار گرفته باید با تدبیر و درایت بیشتر اقدام کرد و در آینده نیز شاهد استواری این بنای تاریخی باشیم و زمینه نابودی این بنای تاریخی را فراهم نکنیم و سازمان میراث فرهنگی نیز در این خصوص با گام‌هایی محکم و استوار در برابر حراست از این میراث ماندگار به روشی کارشناسی اقدام کند.

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه