نگرانی وزير سابق علوم از كاهش شتاب رشد توليدعلم در كشور

وزير سابق علوم با ابراز نگراني از تبعات كاهش نرخ رشد توليدات علمي كشور، حذف سياست‌هاي تشويق مالي پژوهشگران ارائه دهنده مقالات و سست شدن جايگاه چاپ مقاله در مجلات ISI را از عوامل عمده اين امر عنوان كرد.

به گزارش ايسنا، براساس تازه‌ترين آمار موسسه اطلاعات علمي (ISI) رشد توليدات علمي نمايه شده ايران در ISI كه در پي اتخاذ سياست‌هاي حمايتي ويژه در سال‌هاي اخير با شتابي بسيار چشمگير در جريان بود و اميدهاي بسياري را براي جهش جايگاه علمي ايران در عرصه‌ جهاني برانگيخته است از 9/42 درصد در گستره 2005-2004 به 3/22 درصد در گستره 2006-2005 كاهش يافته است.

اگرچه با توجه به اين رشد 3/22 درصدي، رتبه علمي ايران از لحاظ ميزان كل توليدات علمي نمايه شده در ISI با دو پله صعود نسبت به سال 2005 به سي و هفتم جهان ارتقا يافته است، ولي افت 20 درصدي ناگهاني در رشد توليدات علمي كشور واقعيت قابل تاملي است كه بي‌توجهي به آن مي‌تواند روند رو به رشد توليدات علمي كشور را كه از آن به عنوان رنسانسي در تاريخ تحولات علمي ايران ياد مي‌شود با مشكلات جدي مواجه كند.

دكتر جعفر توفيقي، عضو هيات علمي دانشگاه تربيت مدرس در گفت‌و‌گو با ايسنا در تبيين علل موثر در كاهش نرخ رشد توليدات علمي كشور در گستره اخير اظهار داشت: عوامل مختلفي از جمله وضعيت فعلي سياست‌هاي تشويقي مي‌تواند در اين مساله دخيل باشد.

در گذشته چند سالي بود كه وزارت علوم منابع متمركزي را در اختيار داشت و كساني را كه مقالات علمي در مجلات داخلي يا خارجي منتشر مي‌كردند تشويق مالي مي‌كرد و آماري كه مي‌گرفتيم تاثير مثبت اين سياست‌هاي تشويقي را در افزايش آمار مقالات نشان مي‌داد كه اخيرا اين منابع و تشويق‌ها به هر دليل كنار گذاشته شده است.

وي افزود: عامل دوم، سست شدن جايگاه چاپ مقاله در مجلات معتبر ISI است چون بعضا شنيده مي‌شود كه وزارت علوم درصدد بازنگري در آيين نامه ارتقاء و احيانا حذف اجباري بودن چاپ مقالات ISI براي ارتقاء اساتيداست. بازنگري در اين آيين‌نامه كه بر اساس آن اعضاي هيات علمي براي ارتقاء از استادياري به دانشياري و از دانشياري به استادي اجبارا بايد يك يا دو مقاله در مجلات نمايه شده داشته باشند و اختياري شدن چاپ مقاله، طبيعتا از شدت چاپ مقاله در مجلات ISI مي‌كاهد.

وزير سابق علوم درباره تبعات احتمالي كم توجهي به مقالات ISI گفت: يكي از محورهاي سند چشم انداز، ارتقاي جايگاه ايران در جامعه علمي بين المللي است. طبيعتا كم رنگ شدن حضور ما در مجامع و نشريات علمي بين‌المللي، مغاير با سند چشم انداز بوده و جايگاه علمي ايران را در سطح جهان تضعيف مي‌كند كما اين كه شاهد بوده‌ايم زماني كه حضور ايران در محافل و مجلات علمي و كنفرانس‌هاي بين المللي تقويت مي‌شود آثار مثبت اقتصادي، ‌اجتماعي و حتي فرهنگي هم دارد و به هر حال كم رنگ شدن رشد توليدات علمي كشور آثاري منفي در بخش‌هاي مختلف به همراه دارد.

وي با بيان اين كه بايد علاوه بر تقويت مجلات علمي داخلي، حضور خود در محافل علمي خارجي از جمله ارائه مقاله در مجلات علمي معتبر بين‌المللي را تقويت كنيم، درباره راهكارهاي تقويت جريان توليد علم كشور به ايسنا گفت: برقراري سياست‌هاي تشويقي - كه آثار بسيار مثبت آن را شاهد بوده‌ايم- و همچنين آيين نامه ارتقاء وزارت علوم و كلا آيين نامه‌هايي كه به نوعي با جذب، تشويق و ارتقاء اعضاي هيات علمي مربوطند بسترهاي مناسبي براي تشديد چاپ مقالات علمي در مجلات معتبر بين المللي هستند.

دكتر توفيقي در ادامه در پاسخ به سوالي درباره تاثيرات احتمالي تحريم‌ها در افت رشد آمار توليدات علمي كشور خاطر نشان كرد: تحريم‌هاي علمي مي‌تواند در كاهش آمار مقالات بين‌المللي كشور موثر باشد ولي هنوز بحث تحريم‌ها چندان عملي نشده و فكر نمي‌كنم كاهش كنوني ربط چنداني به تحريم ها داشته باشد.

دكتر توفيقي در ادامه درباره وضعيت بودجه پژوهشي كشور نيز به ايسنا گفت: بودجه پژوهش هنوز پايين است و به استاندارد برنامه چهارم نرسيده كه بايد همه تلاش كنند كه آنچه در زمينه سهم پژوهش از توليد ناخالص ملي در برنامه چهارم آمده تحقق پيدا كند.

وي در پايان درباره عملي بودن ميزان بودجه پيشنهادي وزارت علوم براي پژوهش سال 86 (26/1 درصد GDP) به ايسنا گفت: تحقق اين ميزان بودجه، مشكل ولي عملي است. خوشبختانه با اعتباراتي كه دولت در اختيار دارد و شرايط خوب درآمدهاي ارزي كشور و اعتباراتي كه به ساير بخش‌ها اختصاص داده مي‌شود به نظر مي‌رسد اين ميزان بودجه قابل تحقق است كه اميدوارم با توجه به اهميت بخش پژوهش، دولت اين سهم را به پژوهش اختصاص دهد.

تماشاخانه

راننده از ترس پلنگ فرار کرده رفته تو ماشین / درخواست کمک گرفتنش خیلی جالبه (فیلم)

رازهای جالبی از تایتانیک که شاید هرگز درباره‌اش نشنیده باشید (فیلم)

فیلم های دیگر