احزاب تاثيرگذار در انتخابات عراق

انتخابات پارلماني عراق در كمتر از دو هفته ديگر در اين كشور برگزار مي‌شود. نكته قابل توجه اين انتخابات را مي‌توان در حضور گسترده‌اي از ائتلاف‌هاي شيعه، سني، كردي و سكولارهاي عراقي دانست. در انتخابات پارلماني سال 2005 عراق تمام گروه‌هاي سياسي براي كاهش اختلافات طايفه‌اي در قالب ائتلاف عراق يكپارچه در انتخابات شركت كردند. اما در اين انتخابات ليست‌هاي متنوع و گروه‌هاي سياسي متعددي شركت دارند.

با توجه به اين امر سعي مي‌شود ائتلاف‌هاي مهم اين دوره انتخابات عراق مورد بررسي قرار گيرد.

1- ائتلاف ملي عراق: بيش از 30 جريان سياسي در اين ائتلاف حضور دارند. رهبري اين ائتلاف را سه گروه شيعي، مجلس اعلاي اسلامي عراق، تشكيلات بدر و جريان صدر برعهده دارند. اين ائتلاف را مي‌توان استمرار «ائتلاف عراق يكپارچه» كه در انتخابات گذشته نماينده اكثريت شيعيان عراق را عهده‌دار بود، دانست.

در اين ائتلاف افرادي از قبيل سيد عمار حكيم رهبر مجلس اعلاي عراق، مقتدا صدر رهبر جريان صدر، ابراهيم الجعفري نخست‌وزير سابق عراق، احمد چلبي دبيركل كنگره ملي عراق، تشكيلات بدر و فراكسيون همبستگي و مجمع عراق مستقل وجود دارند. البته گروهي از شخصيت‌هاي سياسي اهل سنت مانند رئيس گروه علماي اهل سنت جنوب عراق و «حميد الهايس» رئيس مجلس اسناد استان الانبار براي شركت در انتخابات آتي اين كشور به ائتلاف ملي كه اكثريت آن از اهل شيعه تشكيل شده است پيوسته‌اند.

مهم‌ترين شخصيت‌هاي اين ائتلاف در انتخابات 16 اسفند عادل عبدالمهدي معاون رئيس‌جمهور، احمد چلبي، شيخ همام حمودي از رهبران ائتلاف عراق يكپارچه و عضو برجسته فراكسيون اكثريت، حميد الساعدي رئيس شركت دولتي نفت شمال عراق و حسن الساري نماينده جنبش حزب‌الله عراق ائتلاف ملي عراق با شعار «حذف طايفه‌گرايي در كشور» وارد انتخابات سال جاري شدند.

2- ائتلاف دولت قانون: بيشتر از 40 جريان سياسي، گروه‌هاي مختلف عراقي، تعدادي از نمايندگان و شخصيت‌هاي ديني و شيوخ طوايف عراق ساختار اصلي اين ائتلاف را تشكيل مي‌دهند. نوري مالكي نخست‌وزير عراق رهبري اين ائتلاف را برعهده دارد. درواقع پس از اوج‌گيري اختلافات نوري مالكي با برخي از اعضاي «ائتلاف عراق يكپارچه» نخست‌وزير عراق تصميم به تشكيل ائتلاف دولت قانون گرفت. احزاب سني و روحانيون سراسر كشور ازجمله برخي از اعضاي قبيله‌ ابوريشه كه رهبري قيام سني‌ها عليه القاعده عراق در استان غربي الانبار را برعهده داشتند از مهم‌ترين گروه‌هاي ائتلاف دولت قانون را تشكيل مي‌دهند.

 3- ائتلاف وحدت عراق: اين ائتلاف از 38 گروه سياسي به وجود آمده است. جواد بولاني وزير كشور عراق، شيخ احمد ابوريشه و شيخ احمد عبدالغفورالسامرائي رئيس منشور ملي عراق از مهم‌ترين شخصيت‌هاي ائتلاف وحدت عراق هستند. با توجه به مدت‌زمان كمي كه تا برگزاري انتخابات عراق باقي مانده است برخي از منابع عراقي مدعي هستند كه قرار است در روزهاي آتي «فراكسيون ملي مستقل» به رهبري «محمود الهاشمي» رئيس سابق پارلمان عراق و «نديم الجابري» رئيس سابق حزب اسلامي فضيلت به ائتلاف وحدت عراق بپيوندند. بنا به عقيده ناظران، ائتلاف وحدت عراق نسبت به ديگر ائتلاف‌هاي عراقي بيشترين نگراني را براي ائتلاف دولت قانون مالكي ايجاد كرده است زيرا وزير كشوري كه مسوول برگزاري انتخابات است، خود رقيب انتخاباتي دولت عراق محسوب مي‌شود.

 4- جبهه توافق عراق: اين جبهه مهم‌ترين گروه سياسي اعراب سني عراق است كه در انتخابات سال 2005 نماينده اكثر سني‌هاي عراق بود و در آن انتخابات حدود 15 درصد آرا و 44 كرسي از 275 كرسي مجلس نمايندگان - پارلمان- عراق را به دست آورد و يكي از شركاي اصلي در دولت ائتلافي به رهبري شيعيان محسوب مي‌شود. اما پس از برگزاري اين انتخابات اين جبهه دچار چنددستگي گسترده‌اي شد. اياد السامرائي رئيس فعلي پارلمان عراق و «اسامه التكريتي» دبيركل حزب اسلامي عراق از شناخته‌ترين افراد جبهه توافق عراق هستند. درواقع بايد گفت حزب اسلامي عراق ستون فقرات اين ائتلاف را تشكيل مي‌دهد. حزب اسلامي عراق از چند حزب اسلامي مهم تشكيل شده است كه براي نمونه مي‌توان به «تجمع اهل عراق» به رهبري «خالد البرع» (رهبري تجمع اهل عراق ابتدا برعهده عدنان الدليمي بود) و «مجلس گفت‌وگوي ملي» به رهبري «خلف العليان» اشاره كرد. هر كدام از اين دو حزب اسلامي داراي هفت كرسي در پارلمان عراق هستند. حزب عدالت تركمن و تعدادي از شخصيت‌هاي سياسي و شيوخ عشاير و برخي از اساتيد دانشگاه از گروه‌هاي موجود در اين جبهه هستند.

5- ليست العراقيه: با ائتلاف دو گروه ملي‌گرايان و سكولارهاي عراق تشكيل شد و نزديك به 20 جريان و احزاب و شخصيت‌هاي شيعه و سني به ليست العراقيه پيوستند. اياد علاوي نخست‌وزير اسبق عراق، صالح المطلق رئيس جبهه گفت‌وگوي ملي، طارق الهاشمي معاون سني‌مذهب رئيس‌جمهور، رافع العيساوي معاون نخست‌وزير و اسامه النجيفي يكي از رهبران ليست العراقيه شخصيت‌هاي بارز ليست العراقيه را تشكيل مي‌دهند.

به علت متهم شدن برخي از افراد موجود در ليست العراقيه به وابستگي به حزب منحل‌شده بحث عراق، نوري مالكي بارها حملات شديدي را متوجه اين گروه كرد، اما برخي از ناظران حملات مالكي به اين ائتلاف را ناشي از نگراني وي به از دست دادن قدرت در عراق تفسير مي‌كنند. صالح مطلق يكي از مهم‌ترين نامزدهاي محذوف ليست العراقيه از شركت در انتخابات 16 اسفندماه است. جبهه گفت‌وگوي ملي پس از عدم تاييد صالح مطلق براي شركت در انتخابات، شركت در اين انتخابات را براي هوادارانش تحريم كرد.

6- ائتلاف كردستان عراق: اين ائتلاف از 13 جريان كردستان عراق تشكيل شده است. «حزب اتحاد ميهني» به رهبري جلال طالباني رئيس‌جمهور عراق و «حزب دموكرات» به رهبري مسعود بارزاني رئيس اقليم كردستان از مهم‌ترين گروه‌هاي تشكيل‌دهنده ائتلاف كردستان هستند.
البته جريان‌هاي ديگري مانند حزب كادحي، حزب سكولار كردستان، جمعيت ليبرال‌هاي تركمن، حزب قومي دموكرات كردستان و ليست تركمنان منطقه اربيل نيز در اين ائتلاف قرار دارند.

منبع: الجزيره/ فرهیختگان