مهر: قرار دادن راه پله های چوبی بر پله های ورودی تخت جمشید و کاخهای صد ستون و کاخ آپادانا که قرار بود به عنوان محافظ سنگهای پله های این بنا باشد سه سال و نیم پس از اجرا آسیبهای غیر قابل جبرانی به مشهورترین بنای تاریخی ایران وارد کرده است.

جمع شدن دراز مدت آشغال و خاک و وجود رطوبت بالا در زیر این راه پله های چوبی که در زمان اجرای خود به عنوان طرحی برای محافظت از سطوح سنگی راه پله ها و دیگر مسیرهای محل عبور تخت جمشید عنوان می شد هم اکنون به یکی از عوامل آسیب رسانی به این بنای معظم تاریخی بدل شده است.

با وجود اینکه مسئولان بنیاد پارسه پاسارگاد جنس چوب بکار رفته در لایه محافظ چوبی پله های سنگی تخت جمشید را ساج هندی و ضد آب اعلام کرده اند اما فضای میان این لایه چوبی و سنگهای بنا به دلیل رطوبت بالا و عدم نظافت و محافظت محل رشد انواع گیاهان و قارچها و در پاره ای مواقع جانوران شده است.

ایجاد لایه چوبی بر روی راه پله های ورودی و دیگر مسیرهای عبور تخت جمشید برای محافظت از سنگهای بنا در مقابل فرسایش بود

بدیهی است که فراهم شدن شرایط برای روییدن علف و قارچ بر سنگ به فرآیند تبدیل سنگ به خاک نیاز است و آنگونه که عکسها گواهی می دهند به مدد طرح راه پله های چوبی تخت جمشید این فرآیند در سنگهای دو هزار و 500 ساله تخت جمشید در مدت زمان سه و سال و نیم به ثمر نشسته است.

لایه چوبی نه تنها موجب محافظت سنگهای تخت جمشیده نشده بلکه خود به عاملی برای تخریب آنها نیز بدل شده است

" تخت جمشید یا پارسه نام یکی از شهرهای باستانی ایران است که سالیان سال پایتخت تشریفاتی امپراتوری ایران در زمان هخامنشیان بوده‌است. قدیمیترین بخش تخت جمشید بر پایهٔ یافته‌های باستانشناسی مربوط به سال ۵۱۵ پیش از میلاد است". "آنگونه که در منابع متعدد و گوناگون تاریخی آمده ‌است ساخت تخت جمشید در حدود ۲۵ قرن پیش در دامنه غربی کوه رحمت، به عبارتی میترا یا مهر و در زمان داریوش بزرگ آغاز شد و سپس توسط جانشینان وی با تغییراتی در بنای اولیه آن ادامه یافت بر اساس خشت نوشته‌های کشف شده در تخت جمشید در ساخت این بنای با شکوه معماران، هنرمندان، استادکاران، کارگران، زنان و مردان بی‌شماری شرکت داشتند که علاوه بر دریافت حقوق از مزایای بیمهٔ کارگری نیز استفاده می‌کردند. ساخت این مجموعه بزرگ و زیبا بنا به روایتی ۱۲۰ سال به طول انجامید."

به مدد راه پله های چوبی زیر پای مهمانان پادشاه هخامنشی که هر کدام پیشکشی بر دست دارند علف سبز شده است!

تخت جمشید همه ساله چندین هزار بازدید کننده را به خود جلب می کند که بازدیدهای فراوان از این بنای تاریخی امکان فرسوده شدن سنگهای آن در زیر تردد بی شمار بازدیدکنندگان را فراهم می ساخت به همین دلیل نیز بنیاد پژوهشی پارسه پاسارگاد از حدود سه سال و نیم پیش یک لایه چوبی را برای پیشگیری از فرسودگی سنگهای بنا در مسیرهای عبوری کاخ نصب کرده است. مشابه این کار نیز برای جلوگیری از وارد آمدن آسیب در بخشهایی از اهرام ثلاثه مصر و آکروپلیس یونان نیز اجرا شده است. اما طرح اجرا شده در تخت جمشید نه تنها از سنگهای بنا محافظت نکرده بلکه خود نیز به گونه ای دیگر به آن آسیب زده است.

میزان فراوان رشد گیاهان در زیر این لایه چوبی در تخت جمشید و جمع شدن و نگه داشت آب توسط چوبهای آن حاکی از ناموفق بودن طرح یا عدم اجرای درست و کارشناسی این ایده است. به نظر می رسد باید جنس چوب به کار رفته در این لایه محافظتی ضد رطوبت باشد اما عکسها و شواهد نشان می دهد چوبهای مورد استفاده در تخت جمشید به شکل عجیبی جذب کننده آب بوده و حتی رطوبت خود را تا سطح قابل ملاحظه ای نیز می پراکنند که این کار بهترین شرایط را برای رشد گیاهان و به تبع آن قارچها فراهم می کند. رطوبت جذب شده توسط این چوبها و عدم نظافت فضای زیر آن بهترین شرایط را برای رشد گیاهان بر روی سنگهای این بنای تاریخی و در نتیجه تخریب سنگهای باستانی فراهم کرده است.

در هر جایی از تخت جمشید که از این چوبها استفاده شده گیاهان مختلف رشد کرده اند

ایده قرار دادن لایه چوبی برای محافظت از سنگهای نیز اگر چه در بناهای تاریخی مهمی مانند اهرام ثلاثه مصر و آکروپلیس یونان نیز اجرا می شود اما بدون تردید در آن محلها حداقلهایی مانند تمیزی و نظافت زیر چوبها برای جلوگیری از رشد گیاهان و تخریب سنگها نیز رعایت می شود. همچنین در این راه باید دست کم از چوبهای ضد آب و استاندارد استفاده کرد تا رطوبت ناشی از آن موجب ایجاد تخریب و آسیب به سنگهای این بنای دو هزار و 500 ساله و ثبت شده در فهرست آثار جهانی وارد نکند.

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه