جام جم آنلاين: آسپيرين از داروهاي مصرفي سرپايي است كه با تجمع پلاكتها در خون تداخل ايجاد كرده و از بروز لخته جلوگيري ميكند. از طرفي بر واكنشهاي التهابي اثر داشته و مانع پيشرفت التهاب و بروز تب مي شود.
به دليل همين اثرات آن را براي كنترل تب و دردهاي خفيف تا متوسط همچون بسياري از دردهاي مفصلي ناشي از روماتيسم مفصلي استفاده ميكنند، از طرفي به دليل ويژگي ممانعت از بروز لخته، در پيشگيري از سكتههاي قلبي و مغزي يكي از موثرترين داروهاست.
پزشكان توصيه ميكنند كه همه افراد بايد بعد از 40 سالگي آسپيرين مصرف كنند اما چه كساني نبايد آسپيرين مصرف كنند؟
بيماران حساس به آسپيرين همچون مبتلايان به آسم كه داراي پوليپ بيني نيز هستند ، به دليل خطر بروز علائم شديد ناشي از حساسيت بايد از داروهاي جايگزين استفاده كنند. در بيماريهاي خونريزيدهنده همچون هموفيلي و كمبود پلاكت، خطر بروز خونريزي شديد وجود دارد. در كودكان و نوجوانان مبتلا به عفونتهاي ويروسي استفاده از آسپيرين با خطر بروز اختلال در مغز به نام سندرم ري همراه است.
اگر بيمار داراي سابقهاي از زخمهاي گوارشي يا مبتلا به بيماريهاي كبدي شديد مانند هپاتيت است، بايد با احتياط از اين دارو استفاده كند. زنان باردار مخصوصا در سه ماهه سوم بارداري و زنان شيرده نيز در استفاده از دارو بايد احتياط كنند.
قبل از جراحي بهتر است براي مدت يك هفته بيمار آسپيرين خود را قطع كرده باشد.
عوارضتهوع، احساس سوزش يا آشوب در سر دل از عوارض شايع مصرف آسپيرين است، اما در صورت بروز عوارض زير بايد به پزشك مراجعه كرد:
ـ استفراغ خوني يا دفع مدفوع به رنگ سياه كه بوي بسيار بدي داشته و به كاسه توالت چسبندگي دارد.
ـ كهير، تپش قلب، احساس خفگي كه نشان از بروز واكنشهاي حساسيتي بوده و بايد از ادامه مصرف امتناع كرده و فورا به اورژانس مراجعه كرد.
در صورتي كه بيمار مبادرت به مصرف 200 ـ 300 ميليگرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن بكند در معرض مسموميت قرار دارد. مسموميت خود را با تهوع، استفراغ، وزوزگوش و اختلال در شنوايي، تنفسهاي تند، تب و از دست رفتن آب بدن نشان ميدهد. با اينكه آسپيرين باعث ممانعت از بروز لخته ميگردد، با اين حال در مسموميت با آسپيرين احتمال بروز خونريزي جدي نادر است.
تداخلات داروييدر صورت مصرف همزمان داروهايي همچون وارفارين و اسيد والپروئيك خطر بروز خونريزي وجود دارد.
ايبوپروفن(پروفن) ميتواند اثرات محافظتي آسپيرين بر قلب را كه با ميزان دوز كم آسپيرين ايجاد ميشود ، خنثي كند .
آسپيرين فعاليت داروهاي خوراكي ضد ديابت همچون گلي بنگلاميد را افزايش ميدهد و ميتواند باعث افت بيش از حد مورد نظر در قند خون گردد.
مصرف همزمان با ايبوپروفن و پيروكسيكام ميتواند آسيبها و عوارض گوارشي را افزايش دهد.
نكات لازم براي بيمارانبراي كاهش تحريك دستگاه گوارش ميتوان دارو را با غذا، پس از غذا يا به همراه داروهاي ضداسيد معده (رانيتيدين يا شربت معده) خورد؛ البته در مشكل رودهاي (Enteric coated) دارو را نبايد همزمان با داروهاي ضد اسيد معده استفاده كرد يا اقدام به جويدن يا له كردن دارونمود.
قبل از خوردن دارو در صورت وجود بوي سركه، دارو خراب شده و نبايد مصرف گردد.