پیمان وهاب پور در بازتاب نوشت: اگرچه اکثر دوستان و نزدیکان خاتمی از چند روز قبل می دانستند که قرار است وی در انتخابات شرکت کند و رای دهد اما بخش عمده و اکثریت قریب به اتفاق بدنه اصلاح طلبان که رسانه ها راه ارتباطی آنان با رهبر اصلاحات بود از این اقدام غافلگیر شدند.

یکی از وی‍ژگیهای اصلی انتخابات نهم مجلس شورای اسلامی عدم حضور گسترده اصلاح طلبان در آن بود. یکی از دلایل این امر به دلیل عدم تحقق شروطی بود که محمد خاتمی به عنوان سردمدار جریان اصلاح طلب برای حضور در انتخابات تعیین کرده بود و زمانی که خواستهای آنان تأمین نشد، شورای هماهنگی جبهه اصلاحات از طریق سخنگوی خود اعلام کرد در انتخابات لیست ارائه نخواهد کرد.

هر چند تحت فشار جریان اصولگرا آنان از تحریم مستقیم انتخابات خودداری کردند و عدم ارائه لیست را با تحریم متفاوت قلمداد کردند. در این خلاء گروههای میانه رو اصلاح طلب شامل حزب مردم سالاری، حزب کارگر و نامزدهای مستقل به بازیگری سیاسی در فضای انتخبات پرداختند و در نهایت لیست هایی را نیز ارائه کردند. در این اثنا هجمه های سنگینی نیز بر جریان اصلاح طلب به خصوص آنان که با عدم حضور خود در انتخابات نقشی در ایجاد فضای پرشور انتخابات نداشتند وارد شد و بسیاری از اصولگرایان انتخابات مجلس نهم و رفتار اصلاح طلبان را نقطه عطفی در مرگ جریان اصلاح طلب در کشور قلمداد کردند.

اما این اجماع در میان اصلاح طلبان هیچ گاه بدون خدشه نبود و بعضا زمزمه هایی از اختلافات جدی آنان در خصوص عدم حضور جدی در انتخابات مطرح شد. یکی از استدلالها این بود که عدم حضور در انتخابات با مشی اصلاح طلبی این جریان منافات دارد و اگر قرار است تغییری در روندهای سیاسی کشور ایجاد شود، صرفا از طریق انتخابات خواهد بود. محمد خاتمی در رأس جریان اصلاح طلبی کشور از زمان 1376 نقش بی بدیلی در هماهنگی این گروه ها داشت.

هر چند پروژه عبور از خاتمی درست یا غلط همواره از سوی برخی از اصلاح طلبان تندرو نیز مطرح می‌شد. خاتمی اولین کسی بود که در خصوص شرایط حضور اصلاح طلبان به سخنرانی پرداخت و شرایط کشور را برای حضور در انتخابات پسند نکرد. لذا تا آخرین لحظات نیز امیدوار بود که حداقلی از شرایطی که تعیین کرده بود، محقق شود. پس از تأمین نشدن نظرات خاتمی، وی در اغمای سیاسی فرو رفت و حتی چند روز قبل در مراسم ختم پدر عبدالله نوری تنها در پاسخ به این سئوال خبرنگاران که آیا در انتخابات شرکت می کنید، به این جمله بسنده کرد : «من مخلص همه شما هستم»

روز انتخابات خبرگزاریهای داخلی و خارجی اعلام کردند که وی در یکی از حوزه های انتخابی نزدیک شهر دماوند در انتخابات حضور پیدا کرده و رای خود را به صندوق انداخته است. این خبر از سوی خبرگزاری فارس منتشر شد و در فضای شبکه های اجتماعی غوغایی را به پا کرد. حتی سایت های فارسی زبان خارج از کشور نیز به صورت جدی به این خبر نپرداختند تا این که در نهایت حضور وی در انتخابات به صورت قطعی تأیید شد.

اما چند سئوال منتقدین اینگونه شرکت کردن خاتمی

سئوال اول این است که اگر خاتمی قرار بود در انتخابات شرکت کند چرا در روزهای قبل از انتخابات بیانیه ای و یا سخنانی را در خصوص دعوت هموطنان به حضور پر شور در انتخابات مجلس شورای اسلامی منتشر نکرد. چرا در ترغیب نیروهای سیاسی و عامه مردم به حضور در انتخابات هیچ گونه اقدامی انجام نداد تا به عنوان یکی از نیروهای سیاسی کشور که 8 سال سکان اداره کشور در دستانش بود نقشی را در این انتخابات ایفا نماید. خاتمی به این سئوال پاسخ دهد که اگر حضور در انتخابات خوب است که خوب است، چرا در یکی از مناطق حاشیه ای در یکی از شهرستانهای اطراف تهران پای صندوقهای رای حضور یافته است، چرا در ملاء عام و در حضور عکاسان و خبرنگاران این رفتار سیاسی را به منصه ظهور نرسانده است؟

سئوال بعدی که در این باره مطرح است، اینکه اگر قرار بود حضور شما در انتخابات نهم در تاریخ انقلاب ثبت شود، چرا از طریق حضور گسترده و با ارائه برنامه ها و مانیفست های انتخاباتی و حزبی صورت نپذیرفت؟ آیا خوب نبود از همان ابتدا با یک رویکرد واقع بینانه تصمیم جدی اتخاذ می کردید و تکلیف خود را با آینده سیاسی خود روشن می کردید؟ از این دست سئوالات بسیار زیاد است که در این فرصت بدان اشاره نمی شود و قضاوت را به بینندگان واگذار می کنیم.

ثبات هویت یک کارگزار سیاسی برای طرفداران و مخالفین یک ویژگی مثبت می باشد. اگر هویت یک کارگزار سیاسی مشخص شود، درصد پیش بینی پذیری رفتارهای او در فضای سیاسی و غیر سیاسی نیز بسیار آسان خواهد بود. دوستان و دشمنان یا بهتر بگوییم دوستی و دشمنی ها از هم تفکیک خواهد شد و چهره ای شفاف از بازیگر سیاسی ارائه خواهد شد،

اگرچه اکثر دوستان و نزدیکان خاتمی از چند روز قبل می دانستند که قرار است وی در انتخابات شرکت کند و رای دهد اما بخش عمده و اکثریت قریب به اتفاق بدنه اصلاح طلبان که رسانه ها راه ارتباطی آنان با رهبر اصلاحات بود از این اقدام غافلگیر شدند.

پاسخهای مدافعان خاتمی

بخش از پاسخهای مدافعان خاتمی به حوزه اطلاعات پنهان برمی گردد، اینکه وی مجبور شده است یا از روی "خوف" بوده ویا دلایل پنهان دیگر رای بدهد قابل بررسی از سوی دیگران نیست ، اما این نکته که شخصیت ورفتار سایسی خاتمی تاکنون برهمین منوال بوده است و آنان که شناخت نزدیک وعمیقی از وی دارند از این رفتار شگفت زده نشده اند نیز قابل اتنکار نیست.

اینکه سیدمحمد خاتمی رفتاری متفاوت با موسوی، کروبی ودیگر چهره های اصلاح طلب که اکنون مورد برخورد واقع شده اند دارد و به اینگونه روشها وموضعگیرها اعتقاد نداشته ومعتقد به تعامل با نظام و قطع نکردن رشته پیوند دهنده خود با نظام است و برهمین اساس درصورتیکه وی کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری در سال 1388 بود حوادث پس از انتخابات به آن کیفیت رخ نمی داد.

بنابراین از رهبراصلاحات نباید توقع داشت که مطابق با سلیقه وذائقه بدنه حرکت کند بلکه از بدنه انتظار می رود خود را به جهت گیری رهبری جریان اصلاحات تطبیق دهند.

البته فارغ از مواضع مدافعان ومخالفان رفتار خاتمی می توان به این حد بسنده کرد که جریان اصلاحات ظرفیت بسیار بیشتر از این داشت که شرکت آن رهبر آن در انتخابات بصورت غیرمنتظره و چراغ خاموش صورت گیرد و موجب شود این جریان هزینه سنگینی برای آن پرداخت کرده بدون آنکه امتیازات قابل توجهی بدست بیاورد مگر آنکه ادعای نزدیکان خاتمی که از اخبار پنهان دلایل شرکت کردن او در انتخبات سخن می گویند آشکار شود وبا آزادی زنداینان حوادث پس از انتخابات در آستانه سال نو، زمینه برای آشتی ملی وکاهش تشنها در جامعه فراهم آید.

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه