۱۰ فروردين ۱۴۰۳
به روز شده در: ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - ۰۶:۰۰
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۳۴۰۸۷۷
تاریخ انتشار: ۰۸:۵۳ - ۲۶-۰۳-۱۳۹۳
کد ۳۴۰۸۷۷
انتشار: ۰۸:۵۳ - ۲۶-۰۳-۱۳۹۳
روزنامه‌های صبح امروز ایران در سرمقاله‌های خود به مهمترین مسائل روز کشورو جهان پرداخته‌اند که برخی از آنها در زیر می‌آید.
خراسان:سناریوهای حامیان خارجی داعش در عراق

«سناریوهای حامیان خارجی داعش در عراق»عنوان یادداشت روز روزنامه خراسان به قلم صباح زنگنه است که در آن می خوانید؛بحران اخیر عراق محصول اتفاقاتی است که طی ماه های گذشته در سوریه رخ داده است. شکست هایی که تروریست ها در سوریه با آن مواجه شده اند موجب شده که آن ها به نزدیک ترین نقطه مرزی سوریه یعنی شهر موصل در عراق سوق پیدا کنند. البته پیش از این هم تحرکاتی در موصل از سوی داعش وجود داشت. از طرف دیگر ویژگی های شهر موصل به عنوان یک شهر بزرگ، مهم، عرب زبان، نفت خیز و تجاری عراق امتیازات خاصی برای تروریست ها داشت و آن ها را بر آن داشت که برای حملات خود این شهر را انتخاب کنند. اما داعش قدرت تسخیر و تصرف موصل را به تنها یی ندارد.

آنچه که اتفاق افتاد ناشی از همکاری ها و حمایت های امنیتی - اطلاعاتی برخی از کشورهای منطقه با همکاری برخی گروه های تندرو در داخل دولت عراق است. به عبارت دیگر باید دو عامل مکانی و زمانی را در ورود داعش به عراق در این مقطع مورد توجه قرار داد. تحمیل شکست هایی که به آن ها در سوریه وارد شد، آن ها را به سمت عراق سوق داد.

بر این ها باید عدم انسجام ارتش در موصل به لحاظ گرایش های سیاسی را افزود. علاوه بر این عده ای در منطقه هستند که روند سیاسی فعلی و انتخابات عراق را برنمی تابند و عدم پذیرش این رویه و تمایل داشتن به استفاده از خشونت و سلاح برای تصاحب قدرت مشکل اساسی است که کل منطقه خاورمیانه را می تواند تهدید کند. البته نباید حمایت بعثی ها و برخی سنی های تندرو در داخل عراق از داعش را نادیده گرفت . برخی از جریان های فرقه ای مشخصاً« نقشبندیه »،به علاوه جریان های بی هویتی که از سوریه به عراق کوچ کرده را نیز نباید فراموش کرد .

رژیم صهیونیستی به دنبال عدم ثبات در منطقه

نکته قابل توجه سناریوهایی است که از سوی حامیان خارجی داعش دنبال می شود. از جمله رژیم صهیونیستی که مخالف استقرار هر نوع امنیت و ثبات در کشورهای بزرگ منطقه است به خصوص کشورهای عربی مانند مصر، سوریه و عراق و حتی یمن چرا که استقرار ثبات این کشورها را به سمت قوی تر شدن می کشاند این برای رژیم صهیونیستی به مثابه سم مهلکی است.

آمریکا در فکر ادامه نفوذ

آمریکا نیز برای ادامه نفوذ و تسلط خود در منطقه علی رغم تحمل هزینه های فراوان اعتباری، مالی و انسانی به دنبال ورود مجدد در منطقه است و تمایل دارد که هم چنان قدرت اول مسلط بر منطقه بماند و از منابع و ثروت های منطقه ای یا از درآمدهای فروش کالا به این کشور بهره ببرد. این اهداف ممکن نخواهد بود مگر اینکه در منطقه به طور جدی مستقر باشد. از این روست که پس از آنکه خبرهایی از دستگیری برخی از اعضای گروه داعش و اعضای حزب بعث عراق توسط مردم و یا آمریکایی ها و تحویل زندان های آمریکا منتشر شده بود می بینیم که پس از مدتی این افراد آزاد می شوند. این حکایت از نوعی تفاهم و یا داد و ستدی بین آن ها و آمریکا دارد تا در فرصت مناسب از این نیروها برای پیشبرد اهداف خود در ارتباط با ایجاد ناامنی و بحران استفاده کنند.

ترکیه ؛نوستالژی عثمانی با بوی نفت

ترکیه، عربستان، قطر و اردن هر کدام تعریف خاصی از منافع در منطقه دارند. ترکیه به دنبال استفاده از نفت شمال عراق است و هیچ گونه رقیبی را هم نمی پذیرد و به همین دلیل به دنبال ایجاد تنش و درگیری توسط عناصر وابسته به خودش در عراق است تا یا عراق نفت خود را به ترکیه بفروشد و یا نفت خود را از طریق خاک ترکیه صادر کند و یا در پالایشگاه های ترکیه تصفیه شود. به علاوه برخی از مناطق عراق در دوران عثمانی به عنوان ایالتی از ایالت های عثمانی به حساب می آمدند به خصوص ایالت موصل یعنی منطقه ای که این اتفاقات اخیر رخ داده است. این نوعی نوستالژی را برای ترکیه به منظور احیای نفوذ و سلطه بر ایالت موصل به دنبال دارد.در این میان پس از آن که در منطقه کردستان عراق به خصوص کرکوک نفت به دست آمده و ترکیه هم تشنه استفاده از انرژی های این چنینی است برای ترکیه معادله شکل پیچیده تری به خود گرفت و اما اردن به دنبال منافع خود در عراق است. اردن به دنبال حفظ وحشت در خاورمیانه است چرا که اغلب عناصری که این بازی را دنبال می کنند اردنی هستند. این در حالی است که این گونه اتفاق ها در اردن رخ نمی دهد چرا که این نیروها به خارج از اردن مثل عراق، سوریه و یا لبنان هدایت می شوند.

اردن و معادله وحشت

اردن هم چنان به دنبال معادله حفظ وحشت در منطقه است. اردن بر اساس این تئوری معتقد است که نباید به اسرائیل تعرض کرد چرا که تعرض به رژیم صهیونیستی موجب گرفتاری در منطقه می شود و خطرناک است. از سوی دیگر عده ای از باقی مانده های خانواده صدام و فرماندهان حزب بعث در اردن مستقر و به دنبال ایجاد ناامنی در عراق هستند.

عربستان بقای سیستم پادشاهی و تقلای نفوذ

هم چنین عربستان هم که احساس می کند با سقوط حکومت صدام و برقراری حکومت دموکراتیک در عراق سیستم پادشاهی موروثی ممکن است به خطر بیفتد برابر مطالبات مردم برای تحقق نوعی انتخابات و دموکراسی مقاومت می کند و از طرف دیگر احساس می کند با تغییر حکومت عراق معادله قدرت کشورهای مهم منطقه به نفع جمهوری اسلامی ایران تغییر کرده است. بنابراین تلاش می کند که هیچگاه امنیت و استقرار در عراق برقرار نشود و به روش های مختلف این هدف را تعقیب می کند. مجموعه ای از این عوامل کمک کرده و می کند که هر روز شاهد جریان و بحران جدیدی از سوی جریان هایی مثل القاعده عراق یا داعش و یا شبکه های گوناگون دیگر اما با حمایت و مدیریت بیرون مرزها باشیم. در این شرایط رویکرد جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران اخیر عراق باید به عنوان یکی از همسایه های مهم که با آن ارتباطات فرهنگی، اجتماعی، جمعیتی و دینی فراوانی در سراسر مرزهای خود با این کشور دارد بسیار حساب شده و دقیق باشد. این بافت به هم پیوسته پیوند ناگسستنی بین دو کشور را به وجود آورده است آن گونه که هر سختی و مشکلی که برای مردم عراق پیش می آید انگار بر مردم ایران وارد می شود به همین دلیل ایران باید ضمن توجه به حفظ یکپارچگی بر استقلال و حاکمیت دولت این کشور و انسجام بین دولت و ملت عراق و احزاب مختلف آن تأکید کند. به علاوه این که به رویه مردم سالاری بر مبنای هر فرد یک رأی اصرار بورزد. بحران به وجود آمده در عراق از سوی جریان داعش بر اصرار جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با تروریسم و مخالفت با حضور تروریست ها در سوریه که موجب سرایت آن به سایر کشورها خواهد شد صحه می گذارد.

کیهان:و یکسال گذشت...!

«و یکسال گذشت...!»عنوان یادداشت روز روزنامه کیهان به قلم حسین شمسیان است که در آن می خوانید؛یکسال از حضور میلیونی و افتخارآفرین مردم در پای صندوق های رأی و انتخاب رئیس جمهور یازدهم گذشت. سال قبل، در شور و هیاهوی انتخابات و تبلیغات گسترده نامزدها، وعده هایی به مردم داده می شد که به جرأت می توان گفت تحقق آن وعده ها می توانست وضع زندگی مردم را به شکل محسوسی تغییر دهد. اوج گیری تبلیغات و دادن وعده هایی که بعضا غیرقابل تحقق می نمود، خیلی زود واکنش آگاهان و دلسوزان را برانگیخت و حتی در مناظره های نامزدها هم غیرواقعی بودن برخی تبلیغات و وعده ها مورد بحث قرار گرفت. در رأس همه، رهبر معظم انقلاب، در آستانه انتخابات در کلامی معنی دار به نامزدها اینگونه فرمودند: «من به نامزدهای گوناگون عرض می کنم جوری حرف بزنید که اگر در خرداد سال آینده نوار امروز شما را جلوی خودتان گذاشتند یا پخش کردند، شرمنده نشوید. جوری وعده بدهید که اگر چنانچه آن وعده را به رخ شما کشیدند، مجبور نباشید تقصیر را گردن این و آن بگذارید که نگذاشتند، نشد، کاری را که می توانید انجام دهید، وعده بدهید» مثل همه انتخابات ها، با شمارش آراء و تعیین رئیس دولت یازدهم، فصل تبلیغات به پایان رسید و نوبت آن رسید که وعده های داده شده در قالب برنامه های عملیاتی، اجرایی شده و مردم در اداره کشور، شاهد تحول و تحقق وعده ها باشند.

اکنون و یکسال پس از فروکش کردن تب و تاب انتخابات و سپری شدن قریب یک چهارم از فرصت خدمتگذاری دولت یازدهم، زمان آن رسیده که آن وعده ها را مرور کنیم و درباره تحقق یا عدم تحقق آنها از منظر انصاف و حقیقت به قضاوت بنشینیم. برخی از وعده های انتخاباتی رئیس جمهور محترم، یکسال پیش در چنین ایامی بدین شرح است:

1- جدی ترین برنامه اقتصادی ام در «ماه های اول» حل معضل اشتغال است. ما برای اشتغال یک برنامه جدی خواهیم داشت مخصوصا برای آنها که تحصیل کرده دانشگاه ها هستند.
2- در صورت انتخاب به سمت ریاست جمهوری، دستمزد کارگران را طبق قانون «به اندازه تورم» افزایش خواهم داد.
3- ما به دنبال آن هستیم که مردم را آنچنان از درآمد «سرشار» کنیم که اصلا به «یارانه 45هزار تومانی» نیازی نداشته باشند.
4- در برنامه مدون من، راه حل های کوتاه مدت «یک ماهه» و «صد روزه» برای حل مشکلات و معضلات اقتصادی، اجتماعی و... پیش بینی شده است.
5- ما می توانیم در «یک فرصت کوتاه» شاهد «تحول اقتصادی» باشیم.
6- در ماه های ابتدایی آغاز به کار دولت تدبیر و امید، «موانع تولید» از سر راه برداشته می شود.
7- اولین قدم در دولت تدبیر و امید، «بهبود دائمی» فضای کسب و کار است در کوتاه مدت، بسته های تشویقی ویژه ای برای حرکت اقتصادی جامعه در نظر گرفته شده است.
8- ما با ارائه سند راهبردی برای 31 استان که از سال ها پیش تهیه شده، نقاط ضعف و قوت هر منطقه را بررسی کرده و به آنها خواهیم پرداخت.
9- برنامه های اقتصادی وسیعی طراحی کرده ایم که با اجرای آنها می توان کشور را «به سرعت» از بحران موجود خارج کرد.
10- سه راهبرد در بخش اشتغال تهیه شده که برای هرکدام راه حل های ریز تدوین شده است تا بتوانیم مشکل بیکاری را در «همان سال اول» تا حد زیادی تقلیل دهیم.
11- چرا همواره به خام فروشی می پردازیم؟ مگر نمی شود فرآورده های نفتی تولید کرد با این کار درآمد کشور را به چند برابر افزایش داد؟
12- همه مردم باید بتوانند از پوشش بیمه ای استفاده کنند. همگانی کردن بیمه، یکی از اهداف دولت خواهد بود.
13- احترام پاسپورت ایرانی بازگردانده می شود.
14- در دولت بنده، شایسته سالاری حاکم است. متأسفانه طی 8سال اخیر، اتوبوسی رفتند و اتوبوسی آمدند «من با این کارها مخالفم».

اینها اندکی از وعده های فراوان ایام انتخابات است که رئیس محترم دولت یازدهم، با اتکا به آنها رای و نظر مردم را جلب کرد. و اکنون پس از یک سال، زبان حال مردم این است که: «آن مواعید که کردی نرود از یادت».

اینکه چه بخشی از وعده های داده شده، عملیاتی و اجرایی شده، خیلی پنهان و پوشیده نیست و فهم آن هم پیچیدگی چندانی ندارد. آنچه وعده داده شده، در ارتباط مستقیم با زندگی روزمره مردم و به خصوص شئون اقتصادی زندگی آنهاست و از این رو هر کس می تواند عملیاتی شدن یا نشدن این وعده ها را در زندگی خود لمس و درک کند. به یقین می توان گفت که برخی و بخشی از این وعده ها، جامه تحقق به خود پوشیده و دولت یازدهم بر اجرای آن پای فشرده و گام هایی برای تحقق آن برداشته است که آثار و علائم آن در جامعه دیده می شود. موضوعاتی مثل بیمه همگانی یا اقدامات انجام شده در حوزه بهداشت و درمان را می توان در این گروه دسته بندی کرد. اما تردیدی نیست که برای تحقق بسیاری از وعده ها، تحرک مورد انتظار از دولت دیده نمی شود. البته کسی انتظار ندارد همه مشکلات کشور، در مدتی کوتاه حل شود، با این همه 2 نکته را نمی توان و نباید فراموش کرد. نخست آنکه باید توجه کرد که عمر یک دولت تنها 48 ماه است و اکنون اندکی کمتر از یک چهارم آن به پایان رسیده است. یعنی فرصت خدمتگزاری به سرعت در حال سپری شدن است و همزمان مشکلات و معضلات در حال تشدید و افزایش. پس نمی توان مدت زیادی با این توضیح که «مشکلات یک شبه حل نمی شود» مردم را منتظر و معطل نگه داشت. نکته دوم آنکه دولت، در هنگام جلب نظر مردم و اخذ رای موافق آنها وعده داده بود که مشکلات را در کوتاه مدت حل کند اما، چنین نشده است.

پایبندی دولت به وعده های داده شده و زمان بندی های اعلام شده، در جلب اعتماد مردم و زمینه سازی همکاری عمومی بسیار موثر بوده و عدم تحقق آن می تواند این اصل مهم و این لازمه نخستین هر دولتی را مخدوش کند. امری که متاسفانه در موارد قابل توجهی خلاف آن را شاهد هستیم یعنی مردم می بینند علیرغم مخالفت رئیس جمهور با جابجایی اتوبوسی مدیران، در طوفانی بی سابقه در شش ماه، حدود شش هزار نفر از مدیران کشور برکنار شدند! طی صد روز یا شش ماه، تحولی در وضع اقتصادی کشور ایجاد نشد! نه تنها برای خام فروشی نفت فکری نشد، بلکه با دروغپردازی عده ای که کاسب ماجرا هستند، واردات بنزین با ادعاهای ثابت نشده و توسل به عملیات روانی مجددا آغاز شد! حتی در ادعای دهان پرکن کاهش تورم، واقعیت ملموس جامعه اینست که کالایی ارزان نشده است و این را می توان از تک تک مردم جامعه پرسید که از سال قبل تاکنون، چه کالا و خدمتی ارزان شده است؟! آن هم وقتی خود دولت بهای برق و آب و گاز را افزایش داده است! با آنکه آرزومند توفیق دولت در تحقق وعده ها و بهبود زندگی مردم هستیم، اما نمی توان این واقعیت تلخ را پنهان کرد که شمار وعده های داده شده که پس از انتخابات به کناری نهاده شده است کم نیست و بسیاری از دولتمردان هنوز در فضای شعاری زندگی می کنند! حتی شمار قابل توجهی از وعده های روز رای اعتماد وزرا هم به طاق نسیان کوبیده شده است!

اما دلیل چیست؟ آیا دولت نمی داند به اعتماد مردم نیاز دارد؟ واقعیت اینست که در ایام خدمت دولت یازدهم، بدلیل ضعف مفرط بدنه کارشناسی و عدم تدوین برنامه جدی و اجرایی در حوزه های مختلف، شاهد به کار بستن روش های عملیات روانی از سوی برخی دولتمردان هستیم! این عده که شماری از آنان در اصل مسافران بدون بلیط قطار اعتماد مردم هستند، در حالیکه قبلا و در فتنه 88 ثابت کرده بودند که در عمل هیچ اعتقادی به رای مردم ندارند و برای آن پشیزی ارزش قائل نیستند، با نفوذ در دولت، سعی در به دست گرفتن سرپل های اقتصادی و سیاسی و فرهنگی کردند! طبیعی است چنین افرادی به فکر مردم نباشند و بجای خدمت به مردم، به فکر منافع گروهی و جناحی خود باشند. اینگونه می شود که از آن همه شعار و تبلیغ دولت، اندکی تحقق یافته و برای بقیه حتی برنامه و چشم اندازی دیده نمی شود! و می بینیم در مسائل حیاتی مردم مثل مسکن تحرکی بایسته وجود ندارد و کسی نمی تواند آمار بدهد با روش دولت یازدهم- اگر روشی باشد- در یک سال گذشته چند واحد مسکونی برای میلیون ها نیازمند مسکن ساخته شده است!؟ و... در عوض آن جریان حاشیه ساز هر روز حرف تازه و حاشیه جدیدی درست می کند تا مردم به یاد نیاورند که اشتغال چه شد، مسکن و آینده جوانان چه شد؟ آنها برای انحراف اذهان، حتی حاضر به شکستن مرزهای اخلاق و عقیده مردم و ترویج و توجیه لاابالیگری هستند و از آن هم ابایی ندارند! اما مشفقانه باید به دلسوزان و خدمتگزاران واقعی در دولت یازدهم که تعدادشان بسیار است و در رأس آنها رئیس جمهور محترم یادآور شد که فرصت خدمت بسیار زودتر از آنچه که قابل تصور است، می گذرد و اگر اکنون به فکر اصلاح امور و زدودن افراد ناهمخوان با دولت که در لباس خدمت، ریشه اعتماد مردم به دولت را می سوزانند نباشید، بعید نیست در آینده انگشت ندامت به دندان بگزید که انشاءالله چنین مباد.

جمهوری اسلامی:ریشه های یک تخلف

«ریشه های یک تخلف» عنوان سرمقاله روزنامه جمهوری اسلامی به قلم سروش صاحب فصول است که در آن می خوانید؛حدود یک ماه از توافق بانکها و مؤسسات اعتباری برای ساماندهی نرخ سود سپرده های بانکی می گذرد. شبکه بانکی کشور پس از مذاکرات فشرده و با حمایت نظارتی بانک مرکزی تصمیم گرفتند، انضباط متناسب با شرایط اقتصادی را بر نرخ های سود سپرده اعمال کنند تا از افزایش ریسک برای سپرده گذاران جلوگیری شود. بانک مرکزی هم به عنوان نهاد حاکمیتی ناظر بر بازار پول که یکی از اساسی ترین آن حفاظت از پول مردم است، از این توافق حمایت کرد و نظارت بر اجرای این تصمیم مشترک بانکها را برعهده گرفت.

اکنون پس از گذشت حدود یک ماه از آن توافق، برخی مدیران بانکی کشور از تخلف تعدادی از بانک ها و مؤسسات اعتباری از توافق ماه گذشته خبر می دهند. اگرچه این موضوع توسط بانک مرکزی به صورت صد درصد تأیید نمی شود اما به اذعان مسئولان این بانک نمی توان برخی تخلفات را نیز نادیده گرفت.

این نخستین باری نیست که برخی بانک ها و مؤسسات اعتباری از توافقات درون شبکه ای عدول می کنند، علاوه بر این نیز موارد نه چندان کمی وجود دارد که برخی از بانک ها و... از اجرای مقررات و بخشنامه های ابلاغی بانک مرکزی طفره می روند.

بی تردید برای ریشه یابی این رفتار باید سراغ عللی علاوه بر سودجویی های بنگاهی و سوءاستفاده از ضعف نظارت را هم گرفت. به عبارت دیگر، این درست است که تمایل برخی از مدیران و سهامداران بانک ها به کسب سود بیشتر حتی به قیمت زیر پا گذاشتن توافقات صنفی و تخطی از مقررات، زمینه ساز یا علت وقوع برخی تخلفات است. این هم صحیح است که در صورت وجود سیستم نظارتی دقیق و سالم در بانک مرکزی و سایر نهادهای نظارتی، میزان این تخلفات کاهش خواهد یافت.

اما خلاصه کردن علل تکرار چنین تخلفاتی در ضعف نظارت یا منفعت طلبی های موردی نیز کمی خام دستانه خواهد بود.

واقعیت این است که در کنار این عوامل، مجموع شرایط یا به عبارت دیگر فضای محیطی و بستری که بنگاه های اعتباری کشور در آن فعالیت می کنند را هم باید مورد توجه قرار داد.

یکی از مؤلفه های به شدت تأثیرگزار، شیوه تعامل دولت و بانک مرکزی با بازار پول و شبکه بانکی کشور در دولت های نهم و دهم است. رویکرد دستوری و استمرار سیاست های سرکوب قیمتی در مورد نرخهای سود سپرده ها و تسهیلات بانکی که سکه رایج بازار پول طی سال های 84 تا 92 بود در کنار افزایش شدید فشار بر بانک ها برای پرداخت تسهیلات تکلیفی و... مجموعه نظام بانکی کشور را در موقعیت بسیار بدی قرار داده بود که دست زدن به روش های نامتعارف کسب درآمد، تقریباً تنها راهکار آنها برای ادامه بقاء شده بود.

به دیگر سخن، در شرایطی که کاهش دستوری نرخ سود سپرده ها و تسهیلات و افزایش چشمگیر مطالبات معوق در پی گسترش پدیده تسهیلات رانتی، عملاً بانکها را به زیر مرز ورشکستگی کشانده بود، طبیعتاً بانکها برای سرپا ماندن و گذران امور ناگزیر از ورود به بازارهای ارز، طلا، فعالیت های ساختمان سازی و بنگاه داری بودند.

این تحلیل اصلاً و ابداً به معنای توجیه یا تطهیر این گرایش در بانکها نیست بلکه در مقام ریشه یابی علل شیوع چنین رفتارهایی در بدنه بانکی کشور است؛ رفتارهایی که هنوز هم نمونه هایی از آنها را شاهد هستیم.

بنابر این در تحلیل چرایی تخلف برخی بانکها و مؤسسات اعتباری باید در کنار عوامل درون بانک، به محیط کسب و کاری که بانکها در آن فعالیت کرده و می کنند نیز توجه کرد.

بر همین مبنا اگر خواهان توقف موارد معدود یا فراوان تخلف برخی بانکها از توافقات درون شبکه ای یا اجرای کامل مقررات و دستورالعمل های ابلاغی به شبکه بانکی هستیم، باید در کنار وضع مقررات به روز و کارآمد و تقویت ابزارهای نظارتی، فضای کسب و کار را نیز برای فعالان بانکی فراهم کنیم تا بتوانند از شیوه های شفاف، صحیح و مبتنی بر فلسفه وجودی و کارکردی خود سود متعارف کسب کنند تا نیازی به استفاده از روش های غیرشفاف و غیرمتعارف نباشد.

رسالت:اپوزیسیون دولت!

«اپوزیسیون دولت!»عنوان سرمقاله روزنامه رسالت به قلم محمدکاظم انبارلویی است که در آن می خوانید؛برخی روزنامه های دوم خردادی عکس مصاحبه رئیس جمهور با خبرنگاران داخلی و خارجی را به همراه عکس یادگاری آقای روحانی با رقبای خود که شنبه بلافاصله پس از مصاحبه انجام گرفت، در صفحه اول خود به چاپ رساندند و با تیتر درشت از قول رئیس دولت نوشتند: "رای مردم در 24 خرداد نه بزرگ به تندروها بود".

برخی هم نوشتند پیام انتخابات 24 خرداد «نه» به افراطیون داخل و خارج بود.

راستی کدام یک از نامزدهای هشت گانه انتخابات سال 92 تندرو و افراطی بودند؟ کدام یک تندروی و افراطی گری را نمایندگی می کردند؟ اگر از آقای روحانی سئوال شود، قاعدتا خواهد گفت هیچ یک! چرا که او حاضر نیست عکس خود را در یک قاب با تندروها و افراطیون داشته باشد.

روحانی در دیدار با رقبا گفت: "ما امروز همه هدف واحدی را دنبال می کنیم. این نشست نمادی از همدلی و وحدت برای پیگیری منافع ملی است."

پس اگر در میان نامزدها و رقبای آقای روحانی، افراطی و تندرو وجود ندارد، او با چه کسی از افراطیون و تندروها در انتخابات سال 92 رقابت کرده که پیروز میدان بوده است؟ به نظر می رسد به لحاظ اخلاقی این درست نباشد که یک پهلوان با حریفی که در وسط تشک کشتی نبوده و دست و پنجه با او نرم نکرده، خود را پیروز میدان بداند و یک تنه دستش را خودش به علامت پیروزی بالا ببرد. اگر در این میدان قرار باشد کسی دستش را به عنوان پیروز میدان بالا ببرد، این شورای نگهبان است که اجازه نداده است عناصر تندرو و افراطی (بخوانید کسانی که التزام آنها به نظام، انقلاب، امام و اسلام مورد تردید است) به رقابت ها راه پیدا کنند.

اگر هم گفته شود یکی از رقبا یا همه رقبای آقای روحانی تندرو بودند، اساسا نشست همدلی و وحدت دیروز سالبه به انتفاء موضوع خواهد بود. آیا آقای روحانی با این نشست و نماز جماعتی که به امامت ایشان برگزار شد، می خواست این پیام را برساند که آنها هم سر به راه شده اند و از تندروی و افراط دوری کرده اند و به راه اعتدال آمده اند! اگر چنین باشد این مشمئزکننده ترین نوع تبلیغات و غیراخلاقی ترین برخورد است.

اما نکته مهم دیگر که تیتر این مقال به آن اختصاص یافته، طرح موضوع "اپوزیسیون دولت" از سوی رئیس جمهور است.

آقای روحانی در مصاحبه مطبوعاتی خود در پاسخ به سئوالی فرمودند: "نهادهای ملی نمی توانند اپوزیسیون دولت باشند. نهادهای ملی کارشان تلاش و خدمت به کل ملت، کشور و جامعه است. دولت، قوه مقننه، قوه قضائیه، نیروهای مسلح، شهرداری ها، حوزه های علمیه، دانشگاه ها و صدا و سیما نهادهای عمومی و ملی هستند."

این سخن درستی است. در گذشته متاسفانه این اتفاق افتاده است که رئیس جمهور کشور اپوزیسیون دولت بوده مثل بنی صدر و برخی نمایندگان مجلس در دوره هشتم با تحصن در مجلس، اپوزیسیون نظام بوده اند و نغمه خروج بر حاکمیت سر دادند و برخی از آنها هم اکنون به غرب پناهنده شده اند!

در همین انتخابات سال 88 برخی مقامات و نامزدها نقش اپوزیسیون نظام را بازی کردند و تا سرحد "مرگ بر اصل ولایت فقیه" با منافقین و دولت های استکباری هم صدایی نشان دادند. در این وادی هیچ ملاحظه و تسامحی نباید صورت گیرد و باید قاطعانه با هر مقامی در هر نهاد ملی که بخواهد اپوزیسیون بازی درآورد، برخورد شود و در این برخورد، بی تردید مردم و نهادهای ملی پیشگام خواهند بود.

اما در این مورد باید یک روشنگری انجام شود و معنا و مفهوم اپوزیسیون و مرز آن با نقد مشفقانه معلوم شود.
اپوزیسیون در اصطلاح سیاست به مجموعه افراد و نهادهای مخالف اصل نظام سیاسی گفته می شود(1) و یا اپوزیسیون در لغت به معنای ضدیت، مخالفت و مقابله است.

اگر قرار باشد رئیس دولت، نقدهای مشفقانه مراجع عظام تقلید، رئیس قوه قضائیه یا رئیس قوه مقننه یا نمایندگان و یا برخی مطبوعات و رسانه های مربوط به نهادهای عمومی یا نهادهای ملی را به حساب مخالفت و ضدیت با دولت بگذارد، مردم در درک مفهوم بیان جدید رئیس جمهور محترم دچار مشکل می شوند.

دولتی که مستظهر به پشتیبانی رای ملت و تنفیذ رهبری است، مخالفت و ضدیت با آن حرام است، چه از سوی یک نهاد عمومی باشد، چه از سوی گروه های سیاسی و یا هر فرد از آحاد ملت. هیچ کس نمی تواند مجوز مخالفت و ضدیت با دولت را صادر کند. اگر چنین کند، حتما می خواهد فتنه گری کند و در برابر رای ملت بایستد. کاری که عده ای روسیاه در انتخابات سال 88 مرتکب شدند و دنیا و آخرت خود را تباه کردند و عده ای هم متاسفانه در برابر این ستم عظیم به نظام و آرای ملت سکوت کردند.

انتقاد از دولت یا به تعبیر اسلامی آن، نصیحت به ائمه مسلمین یک تکلیف است. این تکلیف در چارچوب عمل به فریضه امر به معروف و نهی از منکر انجام می شود.

اگر کسی چه از نهادهای ملی و عمومی، چه از نهادهای مدنی و چه هر یک از آحاد ملت به این تکلیف عمل کرد، نباید برچسب تندرو، افراطی، بی سواد، زندگی کننده در عصر حجر، بیکار، متوهم و... و بالاخره اپوزیسیون دولت برآن زد.

تفوه به این مفهوم آن هم در شرایطی که حتی رقبای آقای روحانی با او عکس یادگاری به علامت همدلی، همکاری و وحدت می گیرند، چه معنایی دارد؟ کسانی که به نظام معتقدند هرگز در هیبت اپوزیسیون دولت ظاهر نمی شوند. کسانی که نقد مشفقانه، رصد هوشمندانه، حمایت حکیمانه و همکاری صمیمانه را در دستور کار دارند، نباید از این سخن رئیس جمهور که بوی بی مهری می دهد، برنجند.
پی نوشت:
1- ویکی پدیا، دانشنامه آزاد

سیاست روز:پدر خوانده تروریست ها به دنبال چیست؟

«پدر خوانده تروریست ها به دنبال چیست؟»عنوان سرمقاله روزنامه سیاست روز به قلم قاسم غفوری است که در آن می خوانید؛یکپارچگی مردم، ارتش و دولت عراق به نخست وزیر مالکی موجب شده تا طرح بحران سازی در عراق برای بهره گیری از گروه های تروریستی موسوم به داعش - که به دلیل همکاری بعثی ها با آنها می توان نام گروه تروریستی (داعش بعثی) بر آن نهاد، با ناکامی همراه گردد.

آنچه در ورای این تحولات مشاهده می شود فضاسازی ها و برخی اخبار و گزارش های رسانه های آمریکایی و اروپایی است. ایندیپندنت آورده: آمریکا برای مبارزه با داعش باید با ایران ارتباط گیرد چرا که نفوذ ایران در عراق بیشتر است. فارین پالسی ادعا می کند که تحولات عراق انتقام گیری عربستان از ایران با داعش است. رویترز ادعای حضور نیروهای ایرانی در عراق را مطرح می سازد. این خبرگزاری همچنین از لزوم همکاری ایران و آمریکا برای مبارزه با داعش در عراق خبر داده است. برخی دیگر از رسانه های غربی همچون بی بی سی، خبرگزاری فرانسه و برخی نشریات صهیونیستی نیز از لزوم همکاری ایران و آمریکا در مقابله با تروریسم در عراق سخن گفته اند.

با توجه به اینکه اسناد و گزارش ها از نقش آمریکا در ایجاد گروه های تروریستی و حمایت آمریکا از بعثی ها برای بحران سازی در عراق حکایت دارد این سوال مطرح است که چرا رسانه های غربی برآنند تا چنان القاء سازند که ایران و آمریکا باید درباره عراق با محوریت آنچه آنها مبارزه با تروریسم می نامند همکاری داشته باشند؟

در پاسخ به این پرسش چند نکته اساسی مطرح می باشد. نخست آنکه غرب تلاش دارد تا وحدت و یکپارچگی ملت عراق در مبارزه با تروریسم را کم رنگ ساخته و ضمن قدرت نمایی برای داعش و تروریست ها، روحیه مردم عراق را در این مبارزه تضعیف نمایند. ادعای لزوم همگرایی ایران و آمریکا برای حل بحران داعش اقدامی تبلیغاتی برای بیان قدرت داعش است تا فضای رعب و وحشت و یاس و ناامیدی را بر عراق حاکم سازد. هدف از ایجاد فضای رعب و وحشت صرفا معطوف به داخل عراق نمی باشد بلکه آنها به دنبال گسترش آن به کل منطقه از جمله در قبال ملت ایران هستند.

دوم آنکه جهانیان اذعان دارند که آمریکا و انگلیس ریشه و محور اصلی ایجاد و تقویت تروریسم می باشند. رسانه های غربی با ادعای همکاری ایران و آمریکا در مبارزه با داعش به دنبال کم رنگ سازی پرونده جنایات آمریکا و القاء تصویری مثبت از آمریکا و انگلیس هستند. نکته مهم آنکه غرب سعی در تخریب جایگاه ایران در میان مردم عراق با ادعای همراهی ایران با آمریکا در امور عراق دارد. جمهوری اسلامی ایران همواره بر اصل حمایت معنوی و همه جانبه از ملت های منطقه از جمله در مبارزه با تروریسم و بحران سازان خارجی تاکید داشته و دارد، حال آنکه آمریکا همواره به دنبال بحران سازی و مقابله با خواسته های ملی و آزادی خواهانه ملت های منطقه بوده است لذا عملا هیچ تناسبی میان دیدگاه ایران و آمریکا در قبال ملت های منطقه وجود ندارد که حال ایران بخواهد کنار آمریکا به زعم رسانه های غربی به مقابله با داعش و تهدیدات امنیتی جاری در عراق بپردازد.

سوم آنکه غرب تلاش دارد تا ایران را درگیر چالش های منطقه ای ساخته تا ضمن تضعیف توان دفاعی کشور، ایران را از مسیر توسعه اقتصادی و تمرکز به مسائل مهم و زیربنایی دور سازد. تحریک ایران به حضور در جنگ عراق با تروریسم با القای همکاری ایران و آمریکا در این عرصه بخشی از این سناریو است. نکته مهم آنکه رسانه های غربی با ادعای تقابل ایران و عربستان در عراق به دنبال تکرار سناریوی تقابل شیعه و سنی و تقسیم منطقه و حتی عراق به حامیان ایران و عربستان می باشند تا سیاست جنگ منطقه ای را اجرایی سازند.

با توجه به این شرایط می توان گفت که ادعای رسانه ای غرب مبنی بر لزوم نزدیکی آمریکا به ایران (بخوانید همکاری ایران با پدرخوانده تروریست ها) برای مبارزه با داعش ادعایی فریبنده با اهدافی پنهانی است که محور آن را بحران سازی جدید در منطقه و گرفتارسازی ایران در حاشیه ها تشکیل می دهد. رفتارهای غرب نشان می دهد که آنها به رغم ادعای رویکرد تعاملی با ایران همچنان به دنبال فتنه انگیزی علیه ایران با محوریت گرفتارسازی ایران در بحران های منطقه ای هستند. همزمانی این تحرکات با دورجدید مذاکرات هسته ای ابهامات بیشتری را در قبال رفتارهای غرب ایجاد می کند که بیداری و هوشیاری ملی در مقابله با آن را امری ضروری می نماید.

وطن امروز:زیباتر از ناهار وحدت

«زیباتر از ناهار وحدت»عنوان سرمقاله روزنامه وطن امروز به قلم حسین قدیانی است که در آن می خوانید؛ تا به الان، آخرین هدیه ای که رقبای اصولگرای 24 خرداد 92 به دکتر روحانی دادند، همین شرکت در ناهار وحدت به دعوت ایشان بود. هدیه ها داده شده به رئیس جمهور، هدیه ها. از آن هدیه تبریک پیروزی در خرداد 92 تا این هدیه معنوی در خرداد 93 جملگی حکم «نعمت» دارد؛ نعمت «رقیب متخلق به اخلاق ناب».

این «نعمت والا» آنجا اهمیت مضاعف پیدا می کند که از خرداد 92، چهار سال به عقب برگردیم و به یاد بیاوریم رقبایی هم بودند که با ایجاد فتنه، نه فقط نعمت نشدند، بلکه اسباب نقمت، شرم، روسیاهی، تفرقه و خسارت های بزرگ دیگر را فراهم آوردند.

واقعا فرض است بر رئیس دستگاه اجرا که صدچندان قدر نعمت رقیب اخلاقی خود را بدانند. چیست راه این قدردانی؟ و به چیست شکر این نعمت؟ حداقل حداقل حداقلش این است که در برابر این نعمت مهم، کفران و ناسپاسی نشود. منتقد به این متمدنی، متهم به زندگی در عصر حجر نشود و ملت به این یکدلی، تقسیم به دوگانه فلان و بهمان نشود. پس زیباتر از خوردن ناهار وحدت، عمل بر مدار وحدت است.

صدالبته هدیه ای که ظهر روز شنبه، رقبای انتخاباتی فرد پیروز 24 خرداد 92 دادند، فقط به آقای روحانی نبود. این هدیه به سران فتنه هم ارسال شد، منتها خیلی اتو شده و شیک، خیلی آبدار و انقلابی... که؛ ای زبان نفهم ها! «رقیب انتخاباتی» به ما می گویند. آنچه شما بودید «توحش» بود. فلذا زیبنده تر آن است که دولت اعتدال، با همین «رقبای محترم» کار کند، نه پس مانده های آن «رقبای نامحترم».

این همه بهانه بود تا بنویسیم؛ به گذشته، بلکه به حال و آینده می توان «صلوات» فرستاد اما بر «توحش و یاغیگری» جز لعن و نفرین نباید نثار کرد!

جوان:چه کسانی نان «فتنه» را می خورند

«چه کسانی نان فتنه را می خورند»عنوان یادداشت روز روزرنامه جوان به قلم عباس حاجی نجاری است که در آن می خوانید؛سالگرد انتخابات دهم ریاست جمهوری و فتنه پس از آن فرصتی را فراهم کرده است تا حامیان اصلی آن حوادث تلخ بار دیگر با طرح مجدد آن در رسانه ها و شبکه های اجتماعی و القای زنده بودن «جنبش سبز» حماسه سیاسی مردم ایران در انتخابات یازدهم ریاست جمهوری در سال 1392 را مصادره به مطلوب کنند.

شبکه انگلیسی بی بی سی در مطلبی در تاریخ 21/3 در این زمینه می نویسد: «پنج سال از تولد جنبش سبز گذشته و معترضان البته به سایه رفته اند و در خیابان نیستند، اما جابه جا اعتراض و خواسته خود را تا حد امکان عقلایی و واقع بینانه (!) و با سنجش هزینه فایده تعقیب کرده اند. انتخابات ریاست جمهوری 92 خود گواه و سرفصلی مهم بود. تغییر تدریجی بلوک قدرت در جمهوری اسلامی پس از انتخابات 92 و تقویت حضور تکنوکرات ها و بروکرات ها و دموکرات ها و شبه دموکرات ها در حکومت، امکان تداوم جنبش اجتماعی و مجال تقویت عرصه عمومی وشانس گسترش جامعه مدنی را افزایش داده است.»

شبکه دویچه وله نیز با ادعای اینکه رفع حصر از سران فتنه خواسته مقدماتی اولیه است، از ایران به عنوان کشور خرده جنبش ها یاد کرده که باید این خرده جنبش ها در بستر یک رودخانه بزرگ سامان یابند و به همین دلیل تأکید می کند که رهبران جنبش باید بعد از رفع حصر همان راه پیشین را ادامه دهند.

چرایی اصرار غربی ها و سرپل های داخلی آنها را در زنده و فعال نگهداشتن فتنه باید در اهداف راهبردی آنها در چگونگی مقابله با جمهوری اسلامی ایران جست وجو کرد که تاریخ 35 ساله جمهوری اسلامی ایران گواهی بر نوع و تنوع این راهبردها در مقابله با نظام اسلامی است. در جریان حوادث پس از انتخابات دهم و در شرایطی که خیابان های تهران بستر آتش افروزی های عوامل داخلی فتنه بود، سفارتخانه برخی از کشور های غربی، نظیر سفارت انگلیس به ستاد هدایت آشوب های خیابانی تبدیل شده بود و از آن سوی دنیا کنگره امریکا پس از تغییر شعار های عوامل میدانی از «تقلب در انتخابات» به هدف گیری شعار های اساسی انقلاب در حمایت از مقاومت فلسطین و لبنان در روز قدس سال 88 عملاً با تخصیص رسمی بودجه 55 میلیون دلاری برای کمک به فتنه گران، مأموریت اصلی کاخ سفید را حمایت و هدایت این حرکت قرار داد که پیامد های تلخ آن از اذهان مردم شریف ایران قابل زدودن نیست و آنچه که سال های بعد تحت عنوان تحریم فلج کننده اقتصادی، مردم ایران ناچار به تحملش شدند محصول پیوند راهبرد عوامل داخلی و بیرونی است چرا که در همان دوران کلینتون وزیر خارجه وقت امریکا در گفت وگو با سی ان ان اذعان می کند که «ما کارهای زیادی انجام می دهیم تا معترضان را واقعاً قدرتمند سازیم و به حمایت از اپوزیسیون ادامه می دهیم.» و رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا نیز بعد از تلاش ناموفق سران فتنه در غائله آفرینی در 25 بهمن 1389، ضمن حمایت و تجلیل از آنها اقدامات انجام شده در حمایت از سران فتنه را کافی ندانسته و تأکید می کند که یکی از راه هایی که از طریق آن می توانیم و باید از مردم ایران حمایت کنیم، این است که از تمام راه ها و ابزار موجود برای تحریم ایران استفاده کنیم.

اما آنچه که اکنون و با گذشت پنج سال از آن روزهای تلخ که حتی بی بی سی نیز حاضر به تأیید آن نیست و در فراخوان اخیر خود حامیان داخلی را به پیگیری مطالبات تا حد امکان عقلایی و واقع بینانه و با سنجش هزینه فایده دعوت می کند، باید مورد توجه قرار گیرد اهداف غرب و عوامل داخلی در زنده نگهداشتن شعله های این فتنه است.

1- انتخابات یازدهم و حضور حماسی مردم در آن انتخابات نشان دهنده سلامت ساز و کارهای برگزاری و نظارت بر انتخابات در ایران است که بی پایگی شعار تقلب و فراخوان های بعد از آن را اثبات کند و به همین دلیل است که بعد از آن انتخابات عوامل بیرونی و داخلی فتنه با تلاش برای ارائه تحلیلی وارونه از انتخابات یازدهم، آن را در راستای اهداف «جنبش سبز» تعریف و تفسیر می کند. تعبیر بی بی سی مبنی بر اینکه «پس از انتخابات 92 حضور تکنوکرات ها و بروکرات ها و دموکرات ها و شبه دموکرات ها در حکومت امکان تداوم جنبش اجتماعی و مجال تقویت عرصه عمومی و شانس گسترش جامعه مدنی را افزایش داده است» نشان دهنده برآورد آنها از دولت یازدهم است و به همین دلیل است که تلاش می کنند نشست ها و مراسم رسمی دولت را به عرصه ای برای طرح مطالبات خود مطرح کنند.

2- راهبرد عوامل بیرونی و درونی بقایای فتنه برخلاف شعار ظاهری رفع حصر، تداوم حصر یا پایان آن بدون عذرخواهی سران فتنه است، زیرا از این طریق قادر خواهند بود ضمن حفظ ظرفیت اجتماعی در صحنه، از پاسخ به سؤال اصلی مردم در زمینه چرایی تحلیل این هزینه سنگین بر مردم ایران در سال های اخیر که تحریم فلج کننده غرب تنها گوشه ای از آن است طفره روند. ضمن اینکه از این طریق می توانند روند مطالبه گری خود را از دولت یازدهم حفظ کنند.

3- اخلال در روند خدمت رسانی دولت به مردم و درگیر کردن دولت به حواشی نیز یکی دیگر از اهداف کسانی است که سعی دارند دولت یازدهم رادر این پرونده درگیر کنند. سایت کلمه در گزارشی از مراسم روز پنج شنبه جشن انتظار و امید، مدعی می شود که شرکت کنندگان چندین بار در مراسم به نفع موسوی و کروبی شعار دادند، یا اینکه همین سایت از دیدار عبدالله نوری با فرزندان موسوی خبر می دهد. روشن است هدف از این خبرسازی ها علاوه بر چالش آفرینی برای دولت، جلوگیری از فراموشی هواداران و حفظ آنان در صحنه است تا به زعم خود و بر اساس راهبرد بیگانگان، «همان راه پیشین» را ادامه دهند.

حمایت:آزمون سازمان ملل

«آزمون سازمان ملل»عنوان یادداشت روز روزنامه حمایت به قلم علی تتماج است که در آن می خوانید؛عراق اکنون یکی از کانون های اصلی تحولات منطقه است که سرنوشت آن بر کل منطقه تأثیر گذار است.

تروریست ها که باید آنها را (داعش بعثی) نامید با حمایت اربابان خارجی خود جنگ علیه آرا و خواست مردم عراق را آغاز کرده اند. طرحی که وحدت و یکپارچگی مردم، ارتش و حکومت عراق بویژه لبیک همگان به فتوای دفاع کفایی مراجع و علمای دینی با ناکامی همراه شده و هر روز بر میزان تلفات تروریست ها افزوده می شود.

در کنار تحولات جاری عراق، نوع رفتار و مسئولیت سازمان ملل و نهادهای بین المللی موضوعی قابل توجه است. بر اساس منشور سازمان ملل، این سازمان موظف است تا در برابر تهدید امنیت اعضا واکنش نشان داده و از اعضا در تأمین امنیت و یکپارچگی خود حمایت کند.

همچنین مقابله با تهدید امنیت بین الملل از وظایف این سازمان است. اکنون عراق در حال جنگ با تروریست هایی است که از یک سو امنیت این کشور را تحت الشعاع قرار داده و از سوی دیگر به اذعان جهانیان تهدیدی برای نظام بین الملل می باشد. توسعه و گسترش تروریسم در منطقه موجب بی ثباتی سراسری و کشتار میلیون ها انسان در سراسر جهان خواهد شد.

با توجه به این شرایط سازمان ملل باید بر اساس منشور سازمان به حمایت از عراق در مبارزه با تروریسم پرداخته و در تحقق ثبات در این کشور مشارکت داشته باشد. آنچه مسلم است عراق توان مبارزه با تروریسم را دارد به ویژه اینکه وحدت و یکپارچگی سراسری در تحقق این امر ایجاد شده است.

بر این اساس و با توجه به اینکه عراق نیازی به حضور نیروهای خارجی ندارد، سازمان ملل و نهادهای وابسته به آن باید حمایت های مالی، تسلیحاتی و معنوی از عراق داشته باشند. نکته مهم دیگر آنکه رفتارهای مغرضانه و غیر مسئولانه سازمان ملل در قبال تحولاتی همچون سوریه، لیبی، عراق، بحرین و ده ها بحران جهانی دیگر موجب بی اعتمادی جهانی به این سازمان شده است.

اکنون جهانیان سازمان ملل را نهادی وابسته به آمریکا و نظام سلطه می دانند و حتی نبود آن را راهکار تحقق صلح جهانی می دانند. عراق اکنون فرصتی برای سازمان ملل است که با حمایت از مردم و نظام حاکم بر این کشور در مقابله با تروریسم داعشی بعثی و حامیان خارجی آنها، به گامی برای احیای جایگاه جهانی خود بردارد.

استمرار رفتارهای گذشته و گرفتار بودن در منافع غرب و لابی صهیونیستی – عربی مسلماً نتیجه ای جز تشدید انزجار و بی اعتمادی جهانی به سازمان ملل نخواهد داشت. مسلماً عراق پیروز نبرد با تروریسم اجازه ای و حامیان آنها خواهد بود پس بهتر است سازمان ملل در این پیروزی ایفای نقش نماید تا از یک رسوایی دیگر برای خود جلوگیری نماید.

آفرینش:تفاوتی از زمین تا آسمان...

«تفاوتی از زمین تا آسمان...»عنوان سرمقاله روزنامه آفرینش به قلم زهرا کیان بخت است که در آن می خوانید؛در شرایطی که دنیای امروز بیش از هر زمان دیگر از جنگ و جدال و خصومت خسته شده و جهانیان، صرفنظر از هر مذهب و ملیت و آیینی، خواستار برقراری آرامش و صلح در عرصه جهانی هستند، اخبار مربوط به درگیری ها و رفتارهای ضدانسانی که هر روز از شبکه ها و رسانه های مختلف جهانی مخابره می شود موجی از تاثر و تاسف را در میان انسان ها برمی انگیزد. جنایت، جنایت است و فرقی نمی کند انسان یا انسان هایی که با رفتارهای ضدانسانی و شکنجه و بمباران و به ضرب گلوله و شمشیر و چه و چه، فرصت آرامش و زندگی از آن ها سلب شده است، از چه مسلک و مذهب و ملتی هستند، آنچه مهم است خدشه ای است که این گونه رفتارهای غیرقابل توجیه، بر گونه انسانیت وارد می آورند.

گروه موسوم به داعش نیز که اخیرا بیش از گذشته با رفتارهای غیرانسانی خود احساسات جهانی را به شدت جریحه دار کرده اند در جرگه همین عوامل ایجاد شوک و نگرانی در جهان امروز هستند که ذهن و قلب و روح هیچ انسان سالمی، دیدن و شنیدن حتی گوشه ای از اقدامات و جنایات شان را در برابر انسان ها و آن هم انسان های بی دفاع برنمی تابد و تحمل نمی کند.

این روزها فضای اینترنت و شبکه ها و رسانه های جهانی در حالی از تصاویر و ویدئوهای مشتمل بر رفتارهای بی رحمانه و سر بریدن های این گروه پر شده است که در اغلب این تصاویر و ویدئوها، ادعاهای این گروه مبنی بر وابسته بودن به اسلام و فریادهای لااله الا ا... در حین انجام این اقدامات وحشیانه، به وضوح به چشم می خورد. و در شرایطی، اقدامات داعش در سایت های خبری و شبکه های تلویزیونی داخلی و خارجی بازتاب های فوق العاده گسترده ای یافته است که با توجه به ادعاهای آن ها مبنی بر منتسب بودن به اسلام، همواره شاهد استفاده از عناوینی از قبیل؛ اسلامگرایان افراطی داعش، مجموعه افراط گرای اسلامی داعش، گروه تندروی اسلامی و عناوینی از این قبیل، در حین اشاره و بحث پیرامون این گروه، هستیم.

- نکته مهمی که در این زمینه مطرح است مساله لزوم تفکیک و شفاف سازی در این مورد است که برخلاف ادعاهای این گروه، پذیرش این ادعاها و منتسب نمودن این گروه به اسلام، مساله ای خلاف عقل و منطق و برخلاف تمامی آن چیزهایی است که در تعالیم و تاریخ اسلام به گونه مستدل و مستند وجود دارد و به همین دلیل ضرورت دارد در نامگذاری ها و سخن گفتن درمورد این گروه، از چسباندن پسوندها و پیشوندهای اسلامی و افراط گرای اسلامی به عنوان این گروه خودداری شود.

ضمن این که اصولا افراط در اسلام جایگاهی ندارد و اگر گروهی، در هر زمینه ای، گروهی افراط گرا باشد اساسا و به خودی خود از دایره اسلام خارج است و بنابراین، ذکر عنوان گروه افراط گرای اسلامی هم از اساس، اشتباه خواهد بود.

- یک نکته بسیار مهم دیگر هم، این مساله است که تحقیقی ابتدایی پیرامون عقاید و خط مشی های این گروه، ما را به تناقض صددرصدی آن با خط مشی های اسلام می رساند و به این امر که این ها اسلام نمایانی هستند که اقدامات شان حتی در مراحل بسیار ابتدایی هم هیچ ارتباط و انتسابی با اسلام نمی تواند داشته باشد. ضمن آن که اقدامات این قبیل گروه ها نه تنها با اسلام، که با هیچ دین و مذهب و با نوای هیچ فطرتی سازگار نیستند.

شرح و بسط و بیان ادله در زمینه این موضوع، در این مقال نمی گنجد اما به طور مختصر و اشاره وار می توان گفت تنها سیری کوتاه در تاریخ اسلام، تمام ادعاهای چنین گروه های خشن و ضدانسانی را از اساس با علامت سوال مواجه می کند.

فقط برای نمونه می توانیم به رفتارهای پیامبر(ص) در دوران حکومت اسلامی و پیش از آن اشاره کنیم که تاریخ، موارد بی شمار و متعددی را درمورد عدم توسل به خشونت و روابط با مخالفان، بر پایه احترام متقابل و لطافت های رفتاری، از ایشان نقل کرده است. به طوری که ابن حنبل، درمورد جریان جنگ بدر نقل می کند پیامبر(ص) دستورات اکید مبنی بر عدم اعمال خشونت نسبت به اسرای جنگی را صادر کرده بودند و "در اقدامی بی نظیر، اعلام کردند که هر یک از اسرا که بتواند به ده تن از کودکان مسلمانان، خواندن و نوشتن بیاموزد، آزاد است".

چنین رفتارهایی که تاریخ اسلام موارد فراوانی از آن را سراغ دارد و به گونه کاملا مستدل نقل شده است، ارتباط و حتی تنها کمی شباهت را بین اسلام با گروه هایی چون داعش، القاعده و طالبان و بوکوحرام و غیره، که از ریشه با کسب علم و دانش و طریق انسانی زندگی، مخالفند، منتفی می سازد.

-یک مساله قابل اشاره بسیار مهم دیگر هم این که در اولین تحقیق ها درمورد گروه هایی چون داعش، نحوه رفتار و قتل و شکنجه و مجازات های آن ها در قبال انسان ها، به چشم می خورد. قتل ها و سر بریدن هایی که در سابقه گروه داعش دیده می شوند از نخستین ویژگی ها و مشخصه های این گروه هستند که خود، به تنهایی می تواند ارتباط این گروه به اسلام را به کلی نقش بر آب کند. چرا که اصل ممنوعیت شکنجه در اسلام و موضع اسلام در برابر شکنجه، امری است که هیچ سنخیتی با این گونه جنایات ندارد.

به عنوان مثال اگر شخص محکوم به قصاصی را برای اجرای حکم و مجازاتش می برند و در این حال، شخصی حتی یک لگد به او بزند، اول لازم است آن شخص دومی محاکمه و مجازات شود و سپس شخص محکوم، مورد قصاص قرار گیرد. از رفتارهای مثال زدنی دیگر در این زمینه می توان به جریان فتح مکه نیز اشاره نمود که تاریخ نقل می کند یکی از اصحاب پیامبر، بعد از پیروزی مسلمانان، شعارهایی مبنی بر این که؛ الیوم یوم الملحمه، یعنی امروز روز انتقام است، سر داد.

پیامبر دستور دادند پرچم را از او گرفته و به جای آن، این شعار را سردهند که؛ الیوم یوم المرحمة؛ امروز روز عفو و رحمت است و یا درمورد حضرت علی(ع) که در تاریخ نقل شده است در جریان جنگ صفین، تعدادی از همراهان شان به شامیان، دشنام می دادند و ایشان فرمودند: إِنِّی أَکْرَهُ لَکُمْ أَنْ تَکُونُوا سَبَّابِینَ؛ من دوست ندارم که شما دشنام دهنده باشید.

با توجه به موارد گفته شده و با درنظرگرفتن تفاوت فاحشی که بین این گروه ها با همه ادیان و از جمله اسلام وجود دارد، سوالی که مطرح می شود این است که ما با توجه به امکاناتی که در دسترس مان است چه اقدامات موثری را انجام داده ایم تا صدای تناقض و تفاوت منش و بینش چنین گرو ه هایی با اسلامِ مملو از لطافت که تنها پسوند معتدل به آن قابل الصاق است را، به گوش دنیا برسانیم؟...

شرق:تنور داغ و مذاکره با کدخدا!

«تنور داغ و مذاکره با کدخدا!»عنوان سرمقاله روزنامه شرق به قلم فریدون مجلسی است که ر آن می خوانید؛هفته پیش متوجه تشدید حمله ها و بحران آفرینی و تنش زایی برخی منتفعان از انسداد روابط متعارف ایران با جهان و علاقه مندان به دورزدن درآمدهای نفتی شدم و دریافتم که مذاکرات مستقیمی با آمریکا در ژنو آغاز شده بود. البته طرف آمریکایی هم از فشارهای محافل افراطی و تندرو داخلی و تی پارتی معروف خودش در امان نیست. همان هایی از تمایلات اسراییل حمایت می کنند که خواهان ادامه تنش ها و تداوم بهره مندی های مظلوم نمایانه و آسیب رسان در مقابل شعارهایی هستند که تاکنون از حاصل آن سود بسیار برده اند.

لوران فابیوس نخست وزیر فرانسه که در همان آغاز دور نخست مذاکرات 1+5 نیز سنگ اندازی کرده و خواسته بود به این ترتیب برای عربستان دمی تکان دهد و معاملات هواپیماهای جنگی و اسلحه را تسهیل کند، بی آنکه متوجه منافع روابط پیشین از نوع پژو با ایران باشد، این بار نیز، شاید با رنجش از مذاکرات مستقیم با آمریکا، به تجدید حمله های تخریبی در برابر رفع موانع و تحریم های ایران بپردازد.شاید اگر آقای فابیوس اطلاعات کافی می داشت، در نوع سخنانش ایران را، با تاریخ و جغرافیایی سه برابر کشور خودش، و منابع طبیعی و انسانی و امکانات بالقوه و بالفعلش، با نیجر و ساحل عاج «خودشان» اشتباه نمی گرفت! و حد خودش را می شناخت.

شاید هم از تحکم اربابانه آمریکا رنجیده است که همین چند روز پیش برای بانک فرانسوی «بی ان پی پاریبا» به دلیل عدم رعایت دستورات تحریمی آمریکا جریمه ای 10میلیارددلاری تعیین کرده است. و فرانسه که زورش به آمریکا نمی رسد که بگوید تحریم های فراتر از قطعنامه های سازمان ملل و صرفا در اجرای دستورات آمریکا را الزام آور نمی داند، می کوشد با دادن باجی، در حدود یک سوم آن مبلغ، گریبان خودش را رها سازد و در عوض آقای فابیوس با شاخ وشانه کشیدن برای ایران می کوشد جبران مافات کند؛ خصوصا آنکه می بیند ایران دریافته که برای حل مسایل در واقع دوجانبه با آمریکا بهتر است راه مذاکره مستقیم با خود کدخدای غرب را در پیش بگیرد! منظور این است که برای حل مسایل هم طرف اصلی مذاکره ما آمریکاست، نه کشور درجه دومی مانند فرانسه، و بقیه اش بهانه است! اکنون اروپا خودش برای برون رفت از رکود اقتصادی نیاز به دستیابی به بازاری مانند ایران و رفع تحریم ها دارد!

آمریکا نیز دیده است که 11سپتامبر و تروریسم انتحاری، و کشتارهای خیابانی مانند حادثه رژه ورزشی در بوستن و گلوله باران سربازخانه ای در داخل آمریکا همراه با سربریدن های سلفی و ارعاب های القاعده و غیره در خارج از آمریکا همه سربرآورده از جیب های پرپول متحد و سرسپرده دیرینش عربستان است! هشداری که موجب تردیدش در سوریه شد، و اکنون واکنش های آدمکشان داعش را در عراق می بیند! آن هم در زمانی که موضوع شدت عمل روسیه در اوکراین نیز مطرح است، و زمان را برای ادامه تنش با ایران، که شاید به همدمی بیشتر ایران و روسیه منجر شود، مناسب نمی بیند. در این میان فقط یک قلم نیاز اعلام شده ایران ایر به صدهواپیمای جدید نیز وسوسه انگیز است، و ایران نیز نیاز به سرعت بخشیدن به توسعه اقتصادی، جلوگیری از غارت نفتی از مخازن مشترک، و نیز نیاز به جبران مافات و بهسازی سامانه های تصفیه و تولید نفت و پتروشیمی خود دارد تا در آینده نیز نیازهای اروپا صرفا وابسته به روسیه نباشد! در چنین شرایط کم نظیری بوده است که دولت آمریکا برترین و کارکشته ترین دیپلمات و معاون وزارت خارجه اش آقای برنز را روانه ژنو کرد.

انتشار مقاله آقای ظریف در «واشنگتن پست» و ابراز حسن نیت و امیدواری به اینکه مذاکرات تا پایان مهلت شش ماهه (در حدود یک ماه ونیم دیگر) به نتیجه برسد، همزمان بود با انتشار کتاب خاطرات خانم کلینتون، که در آن بارها و بدون پرده درباره اهمیت اصلاح روابط با ایران سخن گفته است، و نقش سلطان عمان را در این باب ستوده و حتی اشاره کرده است که چگونه دو بار هنگام رودررو قرارگرفتن با آقای متکی وزیر خارجه احمدی نژاد (همان که در حین سفر رسمی به سنگال برکنار شد) با لبخند به ایشان سلام کرده و ایشان زیر لب کلامی به فارسی گفته روی برگردانده و دور شده بود... منظور این است که باوجود همه اینها دست از تلاش برای راهگشایی برنداشتند.

باری اکنون تحولات کل منطقه فرصتی کم نظیر برای ایران فراهم آورده است، که طرفین می توانند با تفاهم و احترام متقابل و مستقل بازیگر نقش جهانی سازنده و برچیدن تحریم ها و جایگزین دیپلماسی جدی و محترمانه به جای قهر و از لحاظ دیپلماتیک غیرحرفه ای باشند! دیروز که از آقای اوباما درباره احتمال اقدام نظامی در برابر گستاخی های جانیان داعش در عراق پرسیدند، با توضیحاتی گفت «همه گزینه ها روی میز است!» با خودم فکر کردم، ظاهرا برای این همه گزینه دیگر جایی روی میز آقای اوباما باقی نمانده است و بهتر است به زیر میز بیندیشد! درباره حضور آقای برنز در مذاکرات مستقیم باید بگویم که ایشان نیز مانند همتای اروپایی اش خانم کاترین اشتون در آستانه بازنشستگی است. ایشان کارشناس مسایل ایران است، آن هم با دیدی تفاهم آمیز، که گاه انتقادهایی را هم از جانب تندروان خودشان برانگیخته است! اکنون، با آنچه گفته شد، برای همه طرف ها زمان تنگ است و مانع مفقود و مقتضا موجود، و این تنور داغ است و آماده چسباندن!

آرمان:مساله عراق

«مساله عراق»عنوان یادداشت روز روزنامه آرمان به قلم دکتر یوسف مولایی است که در آن می خوانید؛در چند روز گذشته کشور عراق با مشکلاتی جدی از سوی یک گروه تکفیری مواجه شده و این گروه که خود را «داعش» نامیده است سعی کرده با خشونت هرچه تمام تر و بر خلاف همه قوانین و پروتکل های بین المللی نظام سیاسی عراق را به چالش بکشد.

با این حال این یک اتفاق داخلی درباره مسائل عراق است و بعید به نظر می رسد سازمان ملل متحد یا شورای امنیت برای مقابله با این رفتارها دستور نظامی صادر کند. در واقع هرزمان که کشورهای دنیا به کشور دیگری تعدی کنند که از نظر اعضای شورای امنیت سازمان ملل تهدید صلح جهانی و رفتار تجاوز کارانه تلقی شود، این نهاد بین المللی به اعضای خود این اجازه را می دهد تا علیه کشور متخاصم وارد جنگ شوند و با توسل به زور مانع ادامه رفتارهای کشور متخاصم شوند.

در این حالت همه کشورهای دنیا اجازه ورود به مساله را دارند اما درباره عراق با توجه به شرایطی که تا امروز این کشور تجربه کرده بعید است چنین اتفاقی به وقوع بپیوندد. چرا که از یک سو مساله عراق یک مساله داخلی است و همانطور که گفته شد سازمان ملل درباره مسائل داخلی معمولا ورود پیدا نمی کند و به این راحتی مجوز برای دخالت نظامی به کشورهای دیگر نمی دهد بویژه اینکه درباره مساله عراق نیز هنوز درخواستی به این منظور از سوی عراق به شورای امنیت سازمان ملل ارائه نشده و هنوز پیش نویس چنین طرحی از سوی هیچ کشوری ارائه نشده است. با این حال درباره دخالت نظامی آمریکا یا هر کشور دیگری در عراق، اگر این درخواست از سوی دولت عراق مطرح شود هر کشوری می تواند این درخواست کمک را اجابت کند چون در صورت رضایت کشور دعوت کننده ایرادی به آن وارد نیست.

البته در صورتی دولت عراق می تواند این درخواست را از کشورهای دیگر مطرح کند که قانون اساسی عراق این اختیارات را به نخست وزیر آن داده باشد و چنین دخالتی نیازمند تصویب مجلس نباشد. به هر حال گروه داعش هم با زیرکی زمانی را برای اقدامات خود انتخاب کرده اند که دوره نخست وزیر تمام شده است و کابینه جدید نیز باید از پارلمان رای اعتماد بگیرد. امروز مساله عراق بسیار پیچیده است. گرچه هیچ گروهی برای احقاق حق خود اجازه توسل به زور و خشونت را ندارد و رفتار این گروه در عراق به گونه ای بوده که کسی در دنیا رفتار آنان را تایید نکرده و خواسته های آنان مورد تایید هیچ کشوری نیست و سازمان ملل هم این کار را تقبیح کرده و اکثریت کشورها اجماع دارند که باید با اقدامات این گروه مقابله شود.

مردم سالاری:موازنه تهاجمی – تدافعی داعش

«موازنه تهاجمی – تدافعی داعش»عنوان سرمقاله روزنامه مردم سالاری به قلم جواد گیاه شناس است که در آن می خوانید؛در کمتر نقطه ای از جهان، خشونت مانند غرب آسیا و شمال آفریقا خانمان سوز بوده است. مداخله نظامی در افغانستان، جنگ تحمیلی صدام حسین علیه ایران، اشغال کویت، مداخله نظامی علیه عراق و رفتار خشن سرکوبگرانه علیه مردم فلسطین، ترور شخصیت های سیاسی و مردم عادی در ایران و بمب گذاری در کشورهای منطقه نظیر عراق، افغانستان و لبنان نمونه هایی از خشونت در سه دهه گذشته در این منطقه اند ... در این سالها، یک صدای مسلط پیاپی شنیده شده است که «گزینه جنگ روی میز است»، اما امروز بگذارید در برابر این سخن ناکارآمد وغیرقانونی بگویم «صلح در دسترس است.»

پس به نام جمهوری اسلامی ایران در گام نخست پیشنهاد می کنم طرح «جهان علیه خشونت و افراطیگری» در دستور کار سازمان ملل متحد قرار گیرد و همه دولتها و سازمان های بین المللی و نهاد مدنی تلاش های جدیدی را برای سوق دادن جهان به این سو سامان دهند. باید به جای گزینة ناکارآمد «ائتلاف برای جنگ» در مناطق مختلف جهان به «ائتلاف برای صلح پایدار» در سراسر جهان اندیشید.

امروز جمهوری اسلامی ایران شما و همه جامعة جهانی را به برداشتن گامی فراپیش می خواند؛ دعوتِ «جهان علیه خشونت و افراطی گری». سطور بالا قسمت هایی از متن سخنرانی رییس جمهور روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد می باشد. نگاهی دقیق به آنچه تحت عنوان مبارزه علیه خشونت و افراطی گری مطرح شده است نشان می دهد وضعیت کنونی غرب آسیا بویژه در سوریه و عراق ناشی از عدم توجه جهانیان به هشدار های جمهوری اسلامی در راه مبارزه با تروریزم و افراطی گری است.

بر همگان مسجل است که سوء استفاده گروه های تروریستی از فضای چند دستگی ناشی از عدم اجماع جهانی بر علیه خشونت و تروریزم دامن بسیاری از دولت ها را گرفته است. اگر اقدامات جهانی در مقابله با داعش و سوء استفاده از این عنوان برای براندازی رژیم قانونی بشار اسد صورت نگرفته بود امواج کوتاه تروریزم اینک با استفاده از فرضیه موازنه تهاجمی – تدافعی به بخش های دیگر سرایت نمی نمود و تبدیل به مواج بلند هراس و وحشت نمی شد. در چند ماه گذشته که دولت نوری المالکی مواضع این گروه را در استان الانبار به سختی سرکوب نمود به همراه پیروزیهای دولت بشار اسد در مبارزه با این گروه تکفیری بر اذهان بسیاری از ناظران بین المللی این مهم متبادر گردیده بود که این گروه در سراشیبی سقوط قرار دارد ولیکن به یکباره پارادایم بهترین دفاع حمله می باشد از جانب این گروه مورد انتخاب قرار گرفت.

حمایت خارجی دولت های منطقه ای و فرا منطقه ای و پیوند این گروه با سایر گروه های افراطی زمینه نفوذ خود را در بخش های دیگر عراق فراهم ساخت و از یک مار زخم خورده و درمانده یک افعی خطرناک ساخت. اقدامات افراط گرایانه این گروه به همراه ایجاد رعب و تسری خشونت علاوه بر نمودارسازی یک اسلام توام با خشونت و نگرش های تکفیری در تکمیل پازل غرب در پروژه اسلام هراسی امروزه نمود عینی می یابد.

پروژه ای که غرب از چندین دهه قبل سعی دارد تا بخش زیادی از مشکلات جهان را به اسلام و برداشت های خشونت آمیز آن نسبت دهد امروز با انتشار تصاویر خشونت های غیر انسانی و بعضا شیطانی این گروه نمود خارجی می یابد و می تواند تدوین کنندگان تئوری اسلام هراسی را به مستندات جدیدی مجهز نماید. از سوی دیگر موازنه تهاجمی – تدافعی داعش و همپیوندی با گروه های تکفیری و القاعده خطری مهلک برای نظام های دموکراتیک شکننده در غرب آسیا را ایجاد نموده است . دولت بشار اسد اولین دولت قانونی مستقر در این منطقه بود، نوری المالکی امروز در بحران اقدامات گروههای تروریستی به همراه بحران چند دستگی های سیاسی گرفتار آمده و آنچنانکه می دانیم برخی گروه ها و جناح های سیاسی در پی آنند تا دولت وی را غیر مشروع و ناکارآمد جلوه دهند .

این تصویر ناکارآمدی از دولت مالکی حتی به بهای از دست رفتن تمامیت ارضی و حاکمیت ملی دولت عراق نیز از تحلیل رقابت های درونی گروه های عراقی دور مانده است و نشان می دهد تحلیل صحیحی در این مسئله از جانب گروهها و احزاب سیاسی وجود ندارد.

در پایان موضوع و سرشت پیشنهاد ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران، دکتر حسن روحانی می تواند الزامات بین المللی برای سایر کشورها و ماموریت شورای امنیت ملل متحد و قدرت های بزرگ را فراهم سازد و دولت جمهوری اسلامی ایران بعنوان ارائه دهنده پیشنهاد تئوریک جهان عاری از خشونت و افراط گری سطح عملی تلاش های دیپلماتیک را برای محصورسازی خشونت و افراط گری به ورطه عمل رسانند.

در این راستا جمهوری اسلامی ایران می بایست ضمن توجه به پارادایم موازنه تهاجمی – تدافعی، بهترین دفاع را در جلوگیری از تسری بحران به مرزهای غربی ایران ترتیب داده و با توجه به نقش فزاینده و فعال جمهوری اسلامی ایران در این بحران منطقه ای زمینه های دفع نگرش های تکفیری در منطقه را با فعالیت های منطقه ای و بین المللی صورت دهد.

بحرانی که کنش و واکنش های به موقع کشورمان می تواند ائتلاف برای صلح را با محوریت جمهوری اسلامی ایران تقویت نماید و بالعکس فرصت سوزی های منطقه ای ایران به دامن گیر شدن این کشور در درگیری های افراطی گری و آتش تعصبات فرقه ای شکل گیری بحران های امنیتی مبدل می گردد.

بنابراین دستگاه دیپلماسی کشور به سرعت می بایست نقش خویش را در موضوع عراق به محور فعال ائتلاف برای صلح و مبارزه علیه افراطی گری تبدیل نماید موضوعی که علاوه بر گفتمان سازی جهان عاری از خشونت دکتر روحانی بسترساز نتایج عملی در منطقه و سطح بین المللی برای این کشور خواهد بود.

دنیای اقتصاد: پایان مالیات سیاه؛ امید به یارانه سپید

«پایان مالیات سیاه؛ امید به یارانه سپید»عنوان سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد به قلم میثم هاشم خانی است که در آن می خوانید؛اگر دو وظیفه اقتصادی اصلی دولت ها را دریافت انواع مالیات و پرداخت انواع یارانه بدانیم، به نظر می رسد مهم‏ترین نقطه قوت در کارنامه اقتصادی 300 روزه دولت تدبیر و امید عبارت است از کاهش «مالیات سیاه»؛ یعنی خویشتن داری خردمندانه و قابل تقدیر دولت در کاهش شدید اعتیاد به استفاده از ماشین انتشار پول و در نتیجه کاهش اخذ «مالیات تورمی» جانکاهی که به منزله دست بردن مکرر دولت در جیب آسیب پذیرترین قشر از شهروندان بود.

ابداع خلاقانه اصطلاح «مالیات تورمی» از سوی اقتصاددانان، به خوبی وضعیت اسفناک شهروندانی را به تصویر می‏کشد که دولت آنها به جای کسب درآمد از طریق رونق بخشی به فضای کسب وکار و سپس مالیات‏ستانی از کسب‏وکارها، به خیال خام خود راه میان بری را انتخاب کرده و برای تامین مخارج خود به انتشار پول می پردازد؛ وضعیتی که به منزله کسب درآمدی بادآورده برای دولت، در مقابل تحمیل لطمات تورم به خانوارهای آسیب پذیر - که معمولا فاقد دارایی گران شونده در فرآیند تورم هستند - و لطمات تلاطم قیمتی به صاحبان کسب‏وکارهای مولد و سالم است. هم اکنون، خوشبختانه می توان گفت که بر اثر تصمیمات خردمندانه دولت یازدهم، روند اتکای دولت به «مالیات تورمی» (مالیات سیاه) در یک سال اخیر به شدت کاهش یافته و در سال جاری نیز بیشتر کاهش خواهد یافت.

به‏صورت متناظر، مهم ترین نقطه ضعف این دولت را هم می توان تعلل در طراحی برنامه مشخص برای کاهش «یارانه سیاه» دانست: در 300 روز اخیر حدود 23 هزار میلیارد تومان ثروت بادآورده در جیب بهره مندان از رانت «دلار دولتی» گذاشته شده است (با فرض سرانگشتی فروش 45 میلیارد دلار از سوی دولت، به قیمتی به‏طور متوسط 500 تومان کمتر از قیمت بازار). این رانت 23 هزار میلیارد تومانی که هیچ گزارش شفافی هم از کم‏وکیف افراد حقیقی و حقوقی بهره مند از آن در دسترس نیست، حدودا یک ونیم برابر کل پولی است که در این 300 روز برای آموزش وپرورش با 12 میلیون دانش آموز و یک میلیون معلم و کارمند هزینه شده؛ به تقریب با یارانه پرداختی به 50 میلیون نفر در این دوره 300 روزه برابر می‏کند و حدودا 17 برابر کل منابع مالی ای است که بر اثر انصراف یارانه‏ای داوطلبانه در یک سال آینده به جیب دولت خواهد رفت.

در زمینه وام بانکی نیز، رانت ناشی از اختلاف شدید نرخ بهره در بازار رسمی و غیررسمی، نمادی فاجعه بار از «یارانه سیاه» است که باعث شکل‏گیری جریان های درآمدی بادآورده عظیمی شده؛ چه برای وام گیرندگانی که وام هایی با نرخ به مراتب کمتر از نرخ تورم را دریافت می کنند و چه برای وام گیرندگانی که بالغ بر 80 هزار میلیارد تومان وام های بانکی معوقه را ایجاد کرده اند و باز هم هیچ گزارش شفافی درباره توزیع آنها وجود ندارد.

این 80 هزار میلیارد تومان - که ناگزیر بخشی از آن به صورت کاهش سود پرداختی به سپرده گذاران نمود می‏یابد و بخشی دیگر هم در قالب مجبور شدن بانک مرکزی به تامین منابع بانک های تجاری از طریق روش‏هایی که معادل انتشار پول جدید هستند - بالغ بر دو و نیم برابر کل بودجه اختصاص یافته برای سلامت و درمان در سال جاری است.

خلاصه آنکه مهم ترین نقطه ضعف دولت تدبیر و امید آن است که هنوز برنامه منسجمی برای کاستن از «یارانه خاکستری» و افزودن به «یارانه سپید» تدارک ندیده است. در نتیجه در شرایطی که سیستم رانتی بازار ارز و سیستم تسهیلات بانکی دارای سود بسیار کمتر از تورم، منابع مالی نجومی بادآورده ای را به جیب بهره مندان از «روابط» سرازیر می کند، متاسفانه دولت برای اختصاص «یارانه سپید» به حوزه های مهمی مانند کاهش فقر سلامت، کاهش فقر آموزش و کاهش فقر تغذیه، خود را محتاج به انصراف مردم از یارانه 45.000 تومانی می داند.

اما آیا در خرداد 96 و در جریان رقابت های انتخابات ریاست جمهوری، تیم اقتصادی دولت فعلی خواهد توانست با غرور از موفقیت در ریشه کنی کامل «یارانه سیاه» در اقتصاد ایران و هدایت کامل منابع آزادشده به سمت مصادیق مختلف «یارانه سپید» سخن بگوید؟

قطعا غنای تجربه و دانش موجود در میان اعضای تیم اقتصادی دولت اعتدال، توانایی تحقق چنین هدف فرخنده ای را در سه سال آینده خواهد داشت؛ امید که پاسخ این سوال مثبت باشد.

ارسال به دوستان
فواید ورزش شنا که از آن ها بی خبر بودید پژوهشی جدید: مغز انسان درحال بزرگ‌ترشدن است از «صید ارواح» چه می‌دانید؟ چگونه اقدام به رفع بلاک در اینستاگرام کنیم؟ چه عواملی سبب شکست رژیم غذایی می‌شوند؟ راز کثیف نادیده؛ دستان ما چگونه بیماری‌ها را انتقال می‌دهند؟ قبل از خواب آب ننوشید اعتیاد به گوشی را با ابزارهای دیجیتال سلامت شکست دهید معنای واقعی زندگی روستایی در روستای یاستی‌قلعه ماهنشان (+عکس) گوشت این پرنده برای مصرف روزانه هیچ هورمون خطرناکی ندارد / شش برابر میگو هم فسفر دارد تمام اقداماتی که قبل سفر با خودرو شخصی باید انجام دهید واکنش یک روحانی به دعوت از "کاظم صدیقی" برای سخنرانی در مراسم شب قدر دانشگاه امام صادق (ع): دهن‌کجی به مردم عاقبت خوشی ندارد! انتخابات آمریکا و یک بازی خراب کن جدی به نام "رابرت کِنِدی" و معاونش خانم شاناهان! (+عکس) امام جمعه سابق لواسان: ساخت مسجد کار شهرداری نیست؛ شهرداری به وظایف اصلی خود بپردازد که درباره آن‌ها به غایت کم کاری می‌کند قتل ۲ نفر در آرامستان یاسوج/ دادستان: علت درگیری اختلاف شخصی دو خانواده بود
وبگردی