چگونه کسب و کاری در حوزه گردشگری راه بیندازیم؟

به دنبال رفع تحریم ها و گسترش بیش از پیش روابط تجاری و بازرگانی ایران با سایر کشورها، یکی از مهمترین و سریع ترین نتایج آن روانه شدن سیل گردشگران خارجی به ویژه گردشگران تجاری به ایران است.

بررسی ها نشان می دهد که حجم متقاضیان بازدید از ایران هر روز بیشتر می شود تا جایی که به گفته یکی از فعالان حوزه خدمات مسافرتی و تورهای ورودی، بیشتر ظرفیت هتل های کشور تا سال 2017 میلادی از پیش خریداری شده است.

پیش بینی شده در زمان بسیار کوتاهی ایران با انبوهی از تقاضای سفر و پذیرایی و حمل و نقل روبرو خواهد شدبه طوری که با  ظرفیت های موجود پاسخ دادن به آن مشکل خواهد بود.

از طرف دیگر همگان بر این باور هستند که قلب تپنده صنعت گردشگری، منابع انسانی و افراد آگاه، خوش فکر، خلاق و آموزش دیده است. همان ضعف ریشه ای و ساختاری که صنعت گردشگری کشور در حال حاضر از آن رنج می برد و یقینا در آینده ای نزدیک این موضوع به یکی از بحرانی ترین مباحث این حوزه از اقتصاد کشور بدل خواهد شد.

از این رو با تنها مرکز آموزش تخصصی مدیریت کسب و کارهای گردشگری به گفتگو نشسته ایم تا وضعیت آموزش و سیاست های این مرکز را در راستای پرورش مدیران اجرایی گردشگری کشور جویا شود.

  موسسه آموزش عالی بهار، قریب یازده سال پیش مجوز قطعی خود را با هدف آموزش مدیریت کسب و کار از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اخذ نموده و تاکنون بیش از 5000 نفر از مدیران و کارشناسان صنعتی و خدماتی کشور در سطوح MBA و DBA و سمینارهای مربوطه این مرکز شرکت کرده و دانش آموخته شده اند.

در حال حاضر این موسسه چندین بخش تخصصی آموزشی ازجمله دپارتمان گردشگری (MBA و DBA گردشگری) دارد که از سال 1389 شروع به کار کرده است و تاکنون 12 گروه در دوره MBA گردشگری و بیش از 5 گروه در دوره DBA آموزش خود را به اتمام رسانده اند.

*باخبر شدیم اخیرا با یکی از دانشگاه های پرتغال قرارداد همکاری دارید. اگر امکان دارد بفرمایید این همکاری ها در چه سطحی صورت می گیرد:

- این اقدامات در راستای بهتر شدن صورت می گیرد. بهتر شدن روش آموزش، غنی تر شدن محتوای آموزشی و به روز رسانی آنها و مهم تر از همه ایجاد فرصت های آموزشی بیشتر برای متقاضیان موسسه. به هر حال علم و تجربه دست اول مدیریت گردشگری دست ما نیست دست آنهاست و موسساتی همچون بهار باید بتوانند زمینه نشت و انتقال این دانش را به کشور فراهم سازند.

 اما در اصل ریشه برقراری ارتباط با دانشگاه Algarve پرتغال به چند سال قبل بر می گردد. خانم شهین سپهری مدیر گروه آموزش های گردشگری موسسه همیشه برای دستیابی به دانش و مهارت روز جهان در موسسه بهار، تلاش کرده مثل همکاری با دانشگاه لولئو سوئد در سال های قبل. خوشبختانه سال گذشته موسسه به توافقی برای تحصیل در مقاطع ارشد و دکتری و برگزاری دوره های کوتاه مشترک با دانشگاه الگرو پرتغال رسید که بر اساس آن دانش آموخته های دوره های MBA و DBA گردشگری مشروط به دارا بودن مدارک دانشگاهی کارشناسی و کارشناسی ارشد می توانند به ترتیب در مقاطع ارشد و دکتری مدیریت گردشگری آن دانشگاه پذیرفته شوند. البته اولین گروه هم اکنون در حال تحصیل در مقاطع دکترای گردشگری، دکترای اقتصاد و کارشناسی ارشد گردشگری در دانشگاه الگرو پرتغال هستند.


* کمی در مورد دوره های MBA و DBA گردشگری بگویید. چه فرقی با آموزش های دانشگاهی یا دوره های کاربردی که الان تحت نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برگزار می شوند دارد؟

- در اصل با هم متمایز هستند. در حال حاضر امکان تحصیل در رشته مدیریت گردشگری در هر سه مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکتری در دانشگاه های داخل وجود دارد اما به دلیل ماهیت و ساختار آموزشی، دانش آموختگان به زعم تحصیل در آن رشته، الزاما توان کار و فعالیت در این زمینه را کسب نمی کنند و آماده ورود به بازار کار هستند.
حال آنکه ساختار و ماهیت MBA و DBA بر پایه آموزش مهارت مدیریتی پایه ریزی شده است. تنها حدود 30 درصد از آموزش های گردشگری موسسه مباحث نظری و تئوریک است مابقی آموزش مهارت های مدیریتی و توانمندسازی دانش پژوهان برای فعالیت در دنیای واقعی کسب و کار است. از آنجائیکه بیشتر شرکت کنندگان، افراد دارای سابقه کار (چه در حوزه گردشگری و یا غیر گردشگری) هستند کار سخت تر هم می شود چون باید حرفه ای تر و در سطحی بالاتر به آنان آموزش داد.

حتی برخی مواقع دانش پژوهان ما سواد منفی دارند یعنی در مورد یک موضوع بسیار مهم کاری و مدیریتی دارای باورهای نادرست هستند. به طور مثال در حوزه هایی مثل بازاریابی و فروش، تصمیم گیری، رفتار سازمانی و مدیریت کارکنان و استراتژی و ... . آموزه های بهار سبب می شود این است که افراد ذهنیت ها و نگرش های نادرست خود را هم اصلاح کنند و این تغییر نگرش را با انجام تمرین های عملی و گروهی بدست آورند.

*نحوه پذیرش چگونه است؟  مثلا هر کسی می تواند در دوره ها شرکت کند؟

-  خیر هر کسی نمی تواند شرکت کند. نحوه پذیرش کاملا تابع ضوابط و مقررات آموزشی وزارت علوم است. به این معنی که برای دوره MBA گردشگری لازم است متقاضی دارای مدرک کارشناسی  و یا کاردانی با سابقه کار قابل قبول باشد هرچند اولویت با دارندگان مدارک رشته های مرتبط همچون مدیریت و گردشگری است اما هر کسی با دارا بودن مدرک کارشناسی و سابقه کاری، می تواند در دوره شرکت کند. برای افرادی که فاقد مدارک دانشگاهی خواسته شده هستند ضرورت دارد ابتدا سوابق شغلی آنها بررسی گردد.

* آیا پذیرش در دوره ها تقویم خاصی دارد یا شرایط خاصی؟

- ما در سال چهار بار پذیرش داریم؛ اردیبهشت ماه، شهریور ماه، آذرماه و بهمن ماه. در حال حاضر دوره جدید MBA گردشگری پس ازجشن بزرگ دانش آموختگان بهار در پایان اردیبهشت ماه 1395 شروع خواهد شد.

*برنامه کلاس ها و تقویم آموزشی به چه صورت است؟

- عمده متقاضیان دوره ها مدیران، کارشناسان و علاقمندانی هستند که شاغل و سرشلوغ اند و مهمتر از آن بخش عمده ای از شرکت کنندگان هم از خارج از تهران و سایر استان ها (اصفهان، مازندران، مشهد، گیلان، هرمزگان (کیش و قشم) و کرمان و خوزستان و...) به کلاس می آیند به همین خاطر کلاس ها عموما روزهای آخر هفته به ویژه پنج شنبه و جمعه هاست. البته برای متقاضیان تهرانی کلاسهای در طول هفته خارج از ساعات اداری از ساعت 17 تا 20 روزهای فرد برگزار خواهد شد.

* بیشتر چه کسانی متقاضیان گردشگری بهار هستند؟

- حدود 30 درصد از دانش پژوهان دوره های گردشگری موسسه بهار، مدیران عامل و کارمندان دفاتر خدمات مسافرتی، نزدیک به 20 درصد مدیران و کارکنان حوزه هتلداری و پذیرایی، همین مقدار هم راهنمایان تور و افرادی هستند که سابقه فعالیت و کار در بخش گردشگری ندارند مثلا سالها در بخش معدن، صنعت، حتی پزشکی، وکالت، روزنامه نگاری و ... کار کرده است.
البته هر روز بر تعداد این افراد بیشتر می شود مخصوصا بعد از قطعی شدن رفع تحریم ها. به نظرم پوست اندازی بسیار بزرگی در حوزه گردشگری در راه است و یقینا راهبران این حوزه مدیران و کارآفرینانی خواهند بود که با قواعد و آداب کسب و کار تسلط کافی داشته باشند.

اخیرا حجم متقاضیانی که هیچ سابقه ای در حوزه گردشگری ندارند صاحب سرمایه و یا ایده برای راه اندازی کسب و کارهای حوزه گردشگری و هتلداری خیلی بیشتر شده و فکر می کنم بخش گردشگری بیش از اینها به این افراد نیاز پیدا خواهد کرد.

*فکر می کنید موسسه بهار مدیران دوران بعد از رفع تحریم ها را پرورش می دهد؟

- بدون شک. البته ما از این بابت به خود می بالیم. ما از عصر جدید گردشگری کشور حرف می زنیم. دوران پیش رو که به سرعت در حال نزدیک شدن است. راه و رسم های سنتی و قدیم راهبری کسب و کارهای مسافرتی و پذیرایی و اقامتی و ... به سبک آنچه که بیشتر فعالان ما در ایران انجام می دهند دیگر پاسخگو نخواهد بود و این بازار سنتی کم کم عرصه فعالیت خود را به نفع آموزش دیده ها تنگ تر خواهد دید.

من بعضی از شرکت کننده هایمان را می بینم و یاد گفته های لستر تارو می افتم. در کتاب بازندگان و برندگان جهانی شدن از زود باوران و دیرباوران به جهانی شدن می گوید و اشاره می کند آنها که می جنبنبد گاهی می بازند اما آنها که نمی جنبند همیشه می بازند. در مورد عصر جدید گردشگری ایران هم همینطور است. ما شرکت کننده های داریم که مثلا در حوزه هتلداری و یا خدمات مسافرتی بسیار موفق اند اما علیرغم آن، تمام کلاس های ما را شرکت می کند.

این دسته از دانش پژوهان پیشرو، دنبال جمع بندی و انسجام ذهنی از آموخته های نظری و عملی خود هستند. نمی خواهند از دیگران عقب تر باشند. البته ذات بخش هایی مثل گردشگری هم همین است. به قول یکی از اساتید ما، برای این افراد همیشه یک "آها" بزرگ در کلاس ها اتفاق می افتد. معمولا پس از پایان حتی هر درس تحولی در کسب و کارشان بوجود آمده است.

*سوال آخر اینکه اطلاع رسانی شما به چه صورت است؟ متقاضیان چگونه به شما می توانند دسترسی داشته باشند؟

- عمده اطلاع رسانی ما از طریق وب سایت به نشانی www.bahartourism.com صورت می گیرد و تمامی اطلاعات و ضوابط شرکت در دوره ها و تقویم آموزشی و ... از این طریق قابل دستیابی است.
علاوه بر این، متقاضیان می توانند به صورت حضوری نسبت به دریافت مشاوره رایگان اقدام و یا با ارسال سوابق شغلی و تحصیلی خود به آدرس info@bahartourism.com نسبت به بررسی امکان حضور در این دوره اقدام نمایند. همچنین همکاران ما در ساعات کاری با شماره های 88740058 و 88735566 آماده پاسخگویی به متقاضیان هستند.