.png "عصر ایران")
۳۰ فروردين ۱۴۰۳
به روز شده در: ۳۰ فروردين ۱۴۰۳ - ۱۰:۰۳
خلاصه بازی العین ۴ - الهلال ۲ (فیلم) در گفت و گو با دکتر حسین باهر بررسی شد
بررسی سرنوشت کمپین های «چهارشنبه سوری بدون ترقه» و «تحریم خودرو»
کمپین چهارشنبه سوری بدون ترقه، اصولا بی تاثیر نبوده است. من امیدوارم در سال 1396 شاهد آرامش، آسایش، مهربانی، عطوفت و عدالت هم از طرف بزرگترها نسبت به کوچکترها و هم کوچکترها نسبت به بزرگترها باشیم تا دیگر احتیاج نباشد در خصوص این قضایا بحث کنیم
عصر ایران؛ یوسف ناصری- حادثه آتش سوزی در ساختمان پلاسکو در ساعات اولیه روز پنج سنبه 30 دی ماه 1395 رخ داد و در نهایت فروریختن بنای جنوبی ساختمان پلاسکو موجب جان باختن 16 آتش نشان شد.
پس از وقوع این حادثه، در رسانه ها و فضای مجازی و در برخی از مکان های سطح شهر تهران، موضوع «چهارشنبه سوری بدون ترقه» و «نه به چهارشنبه سوری به احترام شهدای آتش نشان پلاسکو» مطرح و به هر شکل کمپینی به راه افتاد.
عملا در هفته ها و روزهای منتهی به آخرین سه شنبه سال 95 و در آن روز، آن کمپین نتوانست به طور کامل موفق باشد. در گفت و گوی عصر ایران با دکتر حسین باهر، علت عدم موفقیت کامل کمپین مربوط به چهارشنبه سوری و موفقیت کمپین تحریم خرید خودروی صفر کیلومتر تولید داخل کشور بررسی شد.
دکتر باهر که متولد قم است دکترای برنامه ریزی اقتصادی از دانشگاه کنکوردیای کانادا و فوق دکترای فلسفه مدیریت منابع از شورای تحقیقات ملی کانادا دارد. همچنین گواهینامه جرم شناسی را از دانشگاه تهران دریافت کرده است. گفت و گوی ما را با مولف کتاب های «رفتار شناسی خوشبختی» و «رفتار شناسی استرس» می خوانید.
***
*بعد از حادثه ساختمان پلاسکو کمپینی در رسانه ها شروع و پیگیری شد تحت عنوان نه به چهارشنبه سوری به احترام شهدای آتش نشان پلاسکو و چهارشنبه سوری بدون ترقه ولی عملا این موضوع رعایت نشد و در جای جای شهر تهران وضعیتی حاکم بود که همراهی با آن کمپین و فراخوان نبود. چرا این کمپین موفق نشد؟
-البته من نظرم صد در صد موافق با این نکته ای که گفتید نیست. چون من در مراسم مختلف بوده ام. در سال های گذشته از یک ماه قبل از چهارشنبه سوری، سر و صدا بود و تقریبا تا عید ادامه داشت. من لابلای جمعیت ها و جماعت های مختلف هستم. در چهارشنبه سوری سال 1395، چند ترقه استفاده شد و در روزهای بعد از چهارشنبه سوری هم به ندرت انفجاری به وجود می آید.
چند نفر که در انفجار تلفات داشته ایم لزوما به چهارشنبه سوری مربوط نبوده است. در اردبیل هفت نفر زیر آوار کشته اند و مواد محترقه و نارنجک تهیه می کرده اند. یعنی به خاطر از روی آتش پریدن و این نوع مسائل نبوده است.
*در اردبیل در حال ساخت مواد محترقه دست ساز بوده اند که انفجار اتفاق افتاده است.
-از 9 نفری که کشته داده ایم هفت نفر از آنها زیر آوار ساختمان کشته اند و در حال ساخت مواد منفجره برای چهارشنبه سوری بوده اند.
*شما روز سه شنبه پایانی سال 95 در تهران بودید یا نه؟
-من در آن روز در تهران بودم.
*چگونه است که فکر می کنید چهارشنبه سوری بدون سر و صدا و التهاب برگزار شده است؟
-دفتر کار من در یک برج است. قبلا از آن بالا مواد محترقه به پایین می انداختند.
*در داخل برج از این وسایل استفاده می کردند؟
-بله. از طبقات بالاتر برج و از طبقه بیستم به بالا. وقتی پلیس پیگیری می کرد که چه کسانی از مواد محترقه استفاده می کنند و چه کاری انجام می دهند، افرادی در تاریکی شب و از موقعیت استفاده می کردند و به طبقات بالا می رفتند و مواد محترقه درست می کردند و پایین می انداختند.
* مشاهدات شما در سطح شهر چگونه بود؟
در روز سه شنبه آخر سال من تمام مسیر ولنجک تا لواسان را طی کردم. چه در مسیر رفت و چه در مسیر برگشت، یک مقدار صدای ترقه می آمد و آتش بازی هم بود. به ندرت از نارنجک های دست ساز استفاده می کردند. در حالی که قبلا خیلی بیش تر استفاده می کردند.
بنابراین این طور نیست که کمپین موثر نبوده است. کمپین، خیلی موثر بود. هم تلفات کمتر بود و هم مصدومان کمتر بودند. با توجه به این که جمعیت، زیادتر شده.
در ارتباط با بحث چهارشنبه سوری باید بگویم من گرفتاری های اخلاقی را در بین جوانان می بینم. یکی این است که در طول سال، اینها امکان تفریحات ندارند. وقتی فرصتی به دست می آورند از تاریکی شب استفاده می کنند که یک مقدار فرافکنی کنند.
در مسیرهایی که از تهران به خارج از تهران بود و من یکی از این مسیرها را رفتم در زمان برگشت، ماشین ها در کنار جاده پارک کرده بودند، آتش بازی می کردند، از روی آتش می پریدند و ترقه بازی می کردند و از این نوع مسائل. استفاده از مواد منفجره به آن صورت، دیگر نبود. اگرچه همه این افراد، جوان نبودند ولی افراد مسن و خانواده ها نیز با این مسائل همراهی می کردند.
این یک نکته است. نکته دوم این است که خوشبختانه پلیس، خیلی مداخلات خشن نداشت. من فکر می کنم این رویکرد می تواند در سال های آینده اثربخش باشد. در کشورهای مختلف این نوع مراسم ها وجود دارد. هر کشور یک مراسم دارد و در آن از این نوع مسائل را دارند.
در کشورهای دیگر میدان های شهر را برای انجام این کارها آماده می کنند و همه را به آنجا دعوت می کنند. البته مقدماتی را برای این قضایا فراهم می کنند که افراد به آنجا بروند. وقتی جایی نباشد که افراد، آتش بازی کنند پس در کجا این کار را انجام بدهند؟ در نتیجه در خیابان و کوچه و نزدیک بیمارستان، این کاررا انجام می دهند. در صورتی که این یک آیین و یک سنت است.
چهارشنبه سوری، سوابق زیادی دارد. شادمانی هم به وجود می آورد ولی باید به صورت درست و حسابی و مثل قدیم و مثل زمانی که ما جوان بودیم انجام شود.
*چند دهه قبل چهارشنبه سوری به چه صورت انجام می شد؟
-ما در قم زندگی می کردیم. هیچکس در کوچه آتش درست نمی کرد. بوته های خشکی راکه از بیابان آورده بودند در وسط میدان می ریختند. آتش روشن می کردند و جوانان از روی آتش می پریدند و بزرگترها نیز از روی آن می پریدند.
مراسم دیگر این بود که آجیل می دادند. قاشق زنی می کردند. در آن دوره مراسم های مختلف و با شادمانی برگزار می کردند.
*برگزاری این نوع مراسم ها مثلا مربوط به حدود سال 1330 است یا بعد از آن؟
-سال 1330 تا سال 1340 و بعد از آن. من متولد 1323 هستم. از سال 1330 تا 1350 به این صورت بود. لااقل در قم که من بودم این طور بود.
*از چه زمانی مواد محترقه و انفجاری که صدا ایجاد می کند در چهارشنبه سوری و روزهای قبل از آن رواج پیدا کرد؟
-تا جایی که من یادم می آید در سال های قبل از انقلاب از این مسائل نبود. بعد از انقلاب، این مساله اتفاق افتاد و از حالت رو زمینی به زیر زمینی تغییر کرد. زیر زمینی شدن لزوما این طور نیست که در زیر زمین از مواد محترقه استفاده کنند. افراد در تاریکی می ایستند و از راه دور، یک نارنجک و ترقه را پرتاب می کنند.
در یک مقطع این وضع تعدیل شد. در زمانی که سردار طلایی فرمانده نیروی انتظامی تهران بود، خوب یادم هست که برای مناطق مختلف، جاهایی را در نظر گرفتند و حتی همراهی هم می کردند و مردم با ماموران پلیس با لطافت و شادمانی برخورد می کردند.
*سردار طلایی که الان نایب رئیس شورای شهر تهران است در اسفند 1395 گفت در زمانی که من رئیس پلیس تهران بودم کلمه «چهارشنبه سوری» را به کار بردم و بعضی از مسئولان از دست من ناراحت شدند.
-به هر جهت من خوب یادم می آید. در آن زمان، ما در خیابان آرارات تهران زندگی می کردیم. یک مقدار بوته و چوب آوردند و آتش بازی انجام دادند. حتی نیروهای پلیس هم که از آنجا عبور می کردند خندان بودند. مردم، نقل و نبات به آنها تعارف می کردند و آنها هم برمی داشتند و همراهی می کردند.
وقتی با یک سنت، مقابله شود عکس المل به وجود می آید و زیر زمینی می شود. اگر از ظاهر قضایا، به فلسفه کار برسیم پیامبر خدا هم با سنت هایی که از دوره جاهلیت بود برخوردهای خشن نداشت. سنت هایی که اشکال ظاهری داشتند ظاهر آنها را درست می کردند. سنت هایی که اشکال باطنی داشتند باطن آنها را درست می کردند. سنت هایی را هم به وجود آوردند.
پیغمبر به این صورت اقدام کردند. وقتی فتح مکه انجام شد و اسلام، گسترش پیدا کرد چهار روش داشتند. یعنی پیامبر اسلام از دم نگفتند همه چیز خراب و بد است.
در دوره قبل از اسلام، چهار ماه حرام وجود داشت. این رسم خوبی بود و پیامبر هم این چهار ماه حرام را پذیرفتند که در این چهار ماه، کشت و کشتار انجام نشود. یا مثلا مردم قبیله های مختلف در کعبه، دور بت خودشان می چرخیدند. پیامبر گفتند دور خانه خدا بگردید. نماز و روزه را به روش دیگری داشتند و در اسلام طریق آن اصلاح شد. در جایی هم توطئه می کردند مثل مسجد ضرار و پیامبر دستور دادند آن مسجد را خراب کنند.
بحث های تاریخی و فلسفی سر جای خودش محفوظ است. سنت ها در طول تاریخ نهادینه می شوند و برخورد با آنها هم اگر لازم باشد با گذشت زمان، امکانپذیر است.
*به هر حال چهارشنبه سوری به صورتی که انتظار می رفت و کمپین نه به چهارشنبه سوری به احترام شهدای آتش نشان پلاسکو در نظر داشت، واقعا اتفاق نیفتاد و سر و صدای زیادی در شهر شنیده می شد و شما هم می گویید در خارج از شهر هم از مواد محترقه استفاده کرده اند. بعضی اعتقاد دارند کمپین باید جامعه هدف هم داشته باشد تا موفق شود. عامل عدم موفقیت کامل کمپین مربوط به چهارشنبه سوری، می تواند این موضوع باشد؟
-با چیزی که طی هزاران سال و صدها سال، سنت می شود، نمی توان مقابله کرد. آن هم با عوام الناسی که متفرق هستند. ملت ما یکدست نیست. همه افراد، تحصیلکرده نیستند که بدانند کمپین یعنی چه و موبایل یعنی چه و تلگرام یعنی چه. آن افرادی که زیر آوار کشته شدند دسترسی به کمپین و موبایل نداشتند.
*طبق برخی آمارها 30 میلیون نفر عضو تلگرام هستند و در ایران از این نرم افزار استفاده می کنند. به هر حال شبکه های اجتماعی و فضای مجازی می تواند تاثیرگذار باشد.
-کمپین چهارشنبه سوری بدون ترقه، اصولا بی تاثیر نبوده است ولی تاثیر روی سنت، زمان می برد. سعدی گفته است: «سعدی به روزگاران، مهری نشسته بر دل/ بیرون نمی توان کرد الّا به روزگاران».
سنتی که شاید دو هزار سال سابقه دارد و از قبل از اسلام سابقه داشته است نمی شود با آن مقابله کرد ولی باز هم کمپین موثر بوده است.
همین که تعداد افراد مصدوم کمتر بوده اند و آسیب پذیری هایش پایین تر بوده است، باز جای شکرش باقی است.
*شما در حوزه رفتارشناسی تالیفاتی داشته اید مثل کتاب رفتارشناسی استرس. وحشت از این که آسیب جسمی ببینند تا چه حد باعث می شد و شده که از اقلام محترقه و انفجاری کمتر استفاده شود؟
-به طور مسلم این هم یک عامل است. تصاویری که تلویزیون نشان می داد و می گفت چقدر تلفات داشته است، بی اثر نبوده است. مداخله خانواده ها روی جوان ترها نیز بی اثر نیست. یعنی فقط یک عامل و دو عامل، در کار نیست ولی کمپین به عنوان یک عامل موثر مفید بوده است.
*کمپینی در سال 1394 به راه افتاد در خصوص نخریدن خودروی تولید داخلی. آن کمپین تا حد زیادی موفق شد و تولید برخی کارخانجات خودرو سازی تا یک سوم کاهش پیدا کرد. چرا آن کمپین به آن صورت توانست موثر باشد و کمپین نه به چهارشنبه سوری نتوانست به طور کامل موفق باشد؟
-یک مساله عمده ای که در این میان مطرح می شود یا می شود مطرح کنیم برگزار کنندگان کمپین هستند از یک سمت و مخاطبان کمپین از سمت دیگر. برگزار کنندگان کمپین مربوط به چهارشنبه سوری، یک یا دو نفر آدم سرشناس بودند و در یک فرصت کوتاه، مساله ای را مطرح کردند. از آن سمت کل جمعیت کشور، مخاطب این کمپین بودند.
در مورد کمپین اتومبیل، مصرف کنندگان اتومبیل یا مخاطبان کمپین، تعداد قلیلی بودند که آنها قابل کنترل هم بوده اند.
*چون در کمپین خرید خودروی صفر ممنوع، جامعه هدف مشخص بود و تعدادی از مردم خریدار بالقوه بودند این عامل می توانست نقش داشته باشد در این که موفقیت آن کمپین بیش تر باشد؟
-کاملا همین طور است. در کمپین مربوط به چهارشنبه سوری، چند نفر در فرصت کوتاهی نکاتی را مطرح کردند ولی مخاطب مثلا 30 میلیون نفر بودند یا افرادی که موبایل به دست هستند. در سطح کشور ما اقوام مختلف و آدم های مختلف زندگی می کنند.
بعد هم مردم و خصوصا جوانان دنبال شادمانی هستند. باید زمینه این شادمانی را فراهم کرد. اگر فراهم نکنیم خودشان زمینه ای را پیدا می کنند. کارهایی را به صورت زیر زمینی انجام می دهند و دیگر کار از کنترل خارج می شود.
من وقتی در روز چهارشنبه سوری از سمت لواسان به تهران برگشتم در کنار جاده، خودروهای زیادی دیدم. اول فکر کردم تصادف شده ولی بعدا متوجه شدم که ماشین ها را پارک کرده اند و ترقه بازی می کنند. البته اتفاق جالبی هم که اتفاق افتاد استفاده از بالن ها بود که تعداد زیادی را مشغول می کرد. خصوصا بچه ها را سرگرم می کرد و وسیله کم خطر و بی خطری هم هست.
*یکی از هنرمندان معروف کشورمان موضوع تحریم استفاده از مواد منفجره و محترقه خارجی را مطرح کرده و گفته بود شروع کنیم به قاشق زنی و به همدیگر شیرینی بدهیم. چرا کارهایی که در دهه ها و قرن های قبل در چارچوب چهارشنبه سوری برگزار می شده در وضعیت فعلی اجرا شدنی نیست و حالت دیگری همچنان جریان دارد؟
-به نظر من، دو عامل در این زمینه نقش دارد. یکی این که آیین ها را چه دینی و چه ملی، باید طبق رسوم خودش عمل کرد و اگر از آن خارج شود دیگر آیین نیست. ما در مورد عزاداری، چقدر تلاش می کنیم که عزاداری مثل سابق باشد و همان سینه زنی باشد.
در این زمینه یک مقدار حرف ناشنوی ملت مطرح است. یک بخش این موضوع به نوع نگاه برخی مسئولان برمی گردد. این وضع، حالت لج و لجبازی را پیش می آورد.
*این که افراد از اقلام محترقه و انفجاری استفاده می کنند که سر و صدا ایجاد کند، این نوع صدا ایجاد کردن چه جذابیتی برای انسان می تواند داشته باشد؟
- به نظرم این افراد، بیمار هستند. یعنی کسی که از ناراحت کردن دیگران، خوشحال شود درجه ای از ناهنجاری را برخوردار است.
صدای بیش از حد برای هیچ آدمی مطلوب نیست حتی برای افرادی که صداها را ایجاد می کنند. دو تا مساله هست. یا چنین فردی، فرافکنی می کند یا این که از ناراحت کردن دیگران خوشحال می شوند. شاید هم لج و لجبازی می کنند با نیروهایی که پیگیر اینها هستند. این افراد از تاریکی شب و موقعیت های مبهم، سوء استفاده می کنند.
*بعضی از افرادی که مغازه دار هستند یا فروشنده مغازه هستند در روز روشن جلوی مغازه می ایستادند و مواد محترقه را در خیابان می انداختند و ابراز خوشحالی می کردند.
-اگر هیچ غرض و مرضی در کار نباشد، شاید یک دلیل ساده اش این باشد که فرافکنی می کنند.
*فرافکنی در این زمینه به چه معنا هست؟
-یعنی ناراحتی های درونی که دارند به طریقی خالی می کنند. برای مثال فردی که عصبانی است داد می زند. یا خانمی که ناراحت می شود چرا گریه می کند؟ این فشردگی احساسات سرخورده درونی خودش را به طریفی به بیرون می دهد چه با صدای ترقه و چه با خودآزاری یا با دیگرآزاری و با ایجاد سر و صدا.
من امیدوارم در سال 1396 شاهد آرامش، آسایش، مهربانی، عطوفت و عدالت هم از طرف بزرگترها نسبت به کوچکترها و هم کوچکترها نسبت به بزرگترها باشیم تا دیگر احتیاج نباشد در خصوص این قضایا بحث کنیم. ما وقت خود را باید برای سازندگی صرف کنیم و وقتی برای سوزندگی نداریم.
لینک کوتاه: کپی لینک
رکوردشکنی جدید فرودگاه استانبول مرحله سوم سود سهام عدالت در راه است لیلاز : اسرائیل می خواهد ما را وارد یک درگیری بزرگ کند؛ نباید در این دام بیفتیم این هونگچی می خواهد بنتلی باشد! (+تصاویر) معاون اول جدید قوه قضائیه کیست؟ مودی چگونه هند را از تله فقر نجات داد؟ | تبدیل هند به پنجمین قدرت اقتصادی جهان واکنش ایران به حکم صادره از سوی دادگاه آرژانتینی با ۵ میلیارد تومان کجای تهران خانه بخریم؟ (+ جدول) ادعای جلیل محبی درباره بازگشت گشت ارشاد : کار دولت است هواشناسی: تندباد و بارشهای رگباری در راه است قوانین ریزش سنگ نما و مقصر ریزش سنگ کیست؟ سپیداج ؛ آیا تا کنون این جاندار که 3 قلب دارد را دیده اید؟! (+عکس) صادق خلخالی در فروردین ۵۸: زمانی میخواستیم جنازهی منحوس پهلوی را آتش بزنیم/ اعدام هویدا یک عمل انقلابی بود چرا قانون حمایت از فرزندآوری منجر به کاهش جمعیت شد؟ طرح گروه ۷ برای محدود کردن برنامه موشکی و پهپادی ایران
وبگردی
یادمان نرود که مردم برای خرید پراید و استفاده از وام آن به نمایندگیها هجوم بردند .
من 6 ماه ئیش بک خودرد دنا خریدم که الان تمتم درزها و حتی قسمتی از بدنه زنگ زده . ایران خودرو میگه باید 3 تا 4 میلیون تومتن بدهی تا ماشین رو تعویض کنیم . یعنی گارانتی رنگ هم کشک .