بررسی دلایل جدایی کلیساهای ارتودوکس روسیه و اوکراین

 کلیسای ارتودوکس روسیه با عنوان حقوقی "اسقف‌نشین مسکو" روابط خود را با بطریق قسطنطنیه در استانبول ترکیه که مقر کلیساهای شرق به شمار می‌رود قطع کرده است.

به گزارش بی بی سی، کلیسای ارتودوکس روسیه حداقل ۱۵۰ میلیون پیرو دارد که این بیش از نیمی از جمعیت مسیحیان اردتودوکس جهان است.

مناقشه کلیسای روسیه با بطریق قسطنطنیه به تصمیمی بر می‌گردد که به موجب آن استقلال کلیسای ارتودوکس اوکراین به رسمیت شناخته شد.

مومنان کلیسای ارتودوکس اوکراین به سه دسته تقسیم می‌شوند. کلیسای ارتودوکس اوکراین (اسقف‌نشین مسکو)، کلیسای ارتودوکس اسقف‌نشین کی‌یف و کلیسای ارتودوکس خودمختار اوکراین.

کلیسای ارتودوکس اسقف‌نشین کی‌یف کلیسایی است که بطریق قسطنطنیه استقلال و خودمختاری آن را به رسمیت شناخته است.

شاید تصور کنید این تنها یک مناقشه دینی است اما در حقیقت ماجرا پیچیده‌تر از این حرف‌هاست.

وقتی روسیه کریمه را ضمیمه خاک خود کرد، و شورشیان مورد حمایت روسیه بخش بزرگی از شرق اوکراین را در دست گرفتند، تلاش‌ها برای استقلال کلیسای اوکراین شدت یافت.

جامعه جهانی الحاق کریمه به خاک روسیه را به رسمیت نشناخته و تحریم‌های گسترده‌ای را علیه روسیه وضع کرده است.

کلیسای ارتودوکس روسیه، ملی‌گرایان اوکراین را به حملات متعدد به کلیساهای خود متهم کرده است. کلیساهای شرق اوکراین زیر نفوذ کلیسای روسیه بوده است.

از زمان استقلال اوکراین از شوروی سابق، حکومت اوکراین تلاش کرده از نفوذ و اثرگذاری روسیه در مسایل دینی اوکراین بکاهد.

پترو پوروشنکو، رئیس‌جمهوری اوکراین، استقلال کلیسای اوکراین را ( به طور رسمی خودمختاری) را یک مساله امنیت ملی این کشور خوانده است.

 پوروشنکو، تصمیم برتولمای اول، بطریق قسطنطنیه و اسقف اعظم کلیساهای شرق را "یک پیروزی بزرگ برای ملت دین‌دار اوکراین بر اهریمنان مسکو، پیروزی خیر بر شر و نور بر ظلمت" خوانده است.

بسیاری از مردم اوکراین، شاخه مسکو کلیسای ارتودوکس اوکراین را ابزاری در دست دولت روسیه می‌دانند اما اسقف‌نشین مسکو می‌گوید مرجعیت قانونی بر کلیسای اوکراین دارد که به سال ۱۶۸۶ بر می‌گردد و کی‌یف، پایتخت اوکراین، مهد و زادگاه کلیسای ارتودوکس روسی بوده است.

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور  روسیه اعتبار و نفوذ کلیسای ارتودوکس روسی را بالا برده و بسیاری از کشیشان این کلیسا، با سیاست‌های ملی‌گرایانه او همسو هستند. برخی مواقع این کشیشان، در مراسمی نمادین جنگنده‌های ارتش روسیه و موشک‌های فضایی آن را تبرک می‌کنند.

ولادیمیر پوتین به بطریق کیریل، رهبر کلیسای روسیه نزدیک است و برای زیارت به کوه آتوس و سایر اماکن مقدس برای مسیحیان ارتودوکس رفته است.

 پوتین در مراسم اصلی کلیسا در عید پاک، کریسمس و عید تعمید عیسی مسیح حاضر می‌شود.

این هراس وجود دارد که مناقشه میان دو کلیسا، باعث عدم دسترسی نمازگزاران به برخی کلیساها شود.

رئیس‌جمهوری اوکراین مقام‌های دولت روسیه را به تحریک برای راه انداختن یک جنگ مذهبی متهم کرده و هشدار داده است ماموران روسی ممکن است دست به تلاش برای مصادره اموال کلیسا بزنند.

اسقف‌نشین مسکو گفته است نمازگزاران نباید در مراسمی که روحانیون وفادار به قسطنطنیه برگزار می‌کنند، شرکت کنند. همچنین کلیه مراسم مشترک کلیسای ارتودوکس روسیه از این پس تحریم خواهد شد.

دمیتری پسکوف، سخنگوی  پوتین گفته است کرملین از "منافع روسیه و روس‌زبان‌ها و منافع کلیسای ارتودوکس حمایت خواهد کرد." او گفته است این حمایت از راه‌های "دیپلماتیک و سیاسی" خواهد بود.

روسیه پیش از دخالت نظامی سال ۲۰۱۴ در اوکراین گفت می‌خواهد از اقلیت قومی روس در آن کشور دفاع کند.

به همین دلایل، احتمال مناقشه جدی وجود دارد.

مارات شترین، متخصص مسایل دینی در دانشگاه کینگز کالج لندن به بی‌بی‌سی گفته است اقدام بطریق قسطنطنیه "ضربه سهمگینی برای روسیه بود."

تخمین زده می‌شود اسقف‌نشین مسکو ۱۵۰ میلیون پیرو دارد که این موضوع، روسیه را رهبر جهان ارتودوکس می‌کند که حداقل ۲۶۰ میلیون پیرو دارد.

اما به طور سنتی، قسطنطنیه در استانبول ترکیه با وجود آنکه دارای موقعیتی برابر با سایر کلیساهای ارتودوکس است، اما بر آنها اولویت دارد. قسطنطنیه مقر کلیساهای شرق است.

بطریق قسطنطنیه با حمایت خود از ایجاد یک کلیسای واحد ارتودوکس اوکراینی با مرکزیت کی‌یف حمایت کرده است.

در اوکراین، اسقف‌نشین مسکو، ۱۲ هزار کلیسا، اسقف‌نشین کی‌یف ۵ هزار کلیسا و کلیسای ارتودوکس خودمختار اوکراین تقریبا هزار کلیسا را اداره می‌کنند.

مارات شترین می‌گوید شماری از کلیساهای تحت کنترل اسقف‌نشین مسکو به سمت اسقف‌نشین کی‌یف متمایل خواهند شد و دلیل این کار این است که بسیاری از پیروان این کلیساها، تفاوت سیاسی چندانی با هم ندارند.

مارات شترین می‌گوید شکاف و جدایی مذهبی قسطنطنیه و مسکو، موضوعی دشوار برای بسیاری از کلیساهای ارتودوکس در شرق اروپا است و رهبران این کلیسا باید جانب یکی از دو طرف را بگیرند.

کلیسای ارتودکس صربستان به روسیه نزدیک است ولی کلیسای یونان چندان نزدیک نیست اما بیشتر روحانیون کلیسای یونان به روسیه و صربستان نزدیک هستند.

بطریق قسطنطنیه انتقال کلیسای ارتودوکس اوکراین به قلمرو کلیسای روسیه را که در سال ۱۶۸۶ روی داده بود، ملغی کرده است.

این بدان معنی است که اکنون اسقف‌نشین کی‌یف نه تنها باید کلیساهای اوکراین را در کنترل داشته باشد بلکه کلیساهایی در بلاروس و لیتوانی را که پیش از گسترش امپراتوری روسیه در اختیار داشت هم باید مجددا به آن برگردانده شوند.

تماشاخانه

رازهای جالبی از تایتانیک که شاید هرگز درباره‌اش نشنیده باشید (فیلم)

تست موشک‌هایی با کلاهک‌های عجیب در کره شمالی (فیلم)

فیلم های دیگر