عضو هیأت علمی گروه زمین شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه زمین لرزه اخیر به علت فعال شدن «گسل اهواز» نیست، گفت: با توجه به تغییر رفتار لرزهای جنوب و جنوب غرب کشور از ۲ سال پیش، احتمال افزایش تعداد زمین لرزهها در خوزستان بیشتر شده است.
عباس چرچی پنج شنبه در گفت وگو با ایرنا با اشاره به وقوع زلزله کرمانشاه در سال ۱۳۹۶ اظهار داشت: بعد ازوقوع این زلزله در زاگرس رفتار لرزه خیزی گسلها تغییر کرده و باعث بیشتر شدن فعالیت گسلها در جنوب و جنوب غرب کشور شده است.
وی با تاکید بر ضرورت انجام مطالعات جدید درباره لرزه خیزی خوزستان، افزود: با تغییر رفتار لرزهای در این منطقه، به سمت تعداد بیشتر لرزهها میرویم، به این معنی که احتمال دارد فراوانی زلزلهها افزایش یابد که این مساله نیاز به مطالعات جدید دارد.
چرچی اضافه کرد: آخرین مطالعات لرزه خیزی خوزستان در سال ۱۳۸۵ توسط دانشگاه شهید چمران اهواز برای سازمان زمین شناسی انجام شده و پایان نامههایی نیز در این زمینه ارائه شده است.
وی تصریح کرد: بر اساس آخرین مطالعات، در شهرهای شمال، شمال شرق، جنوب و جنوب شرق خوزستان شامل شهرستانهای دزفول، اندیمشک، مسجدسلیمان، لالی، اندیکا، رامهرمز، باغملک، ایذه و بهبهان احتمال زمین لرزه ۵ تا ۶ ریشتر وجود دارد اما در شهرهایی که در دشت قرار دارند بزرگی زمین لرزه کمتر است و احتمال دارد زلزلههای کمتر از ۵ ریشتر به وقوع بپیوندد.
چرچی با اشاره به تبعات افزایش لرزشها گفت: سازههای فرسوده و ساختمانهایی که اصول مهندسی را رعایت نکرده و یا پی ریزی آنها به خوبی انجام نشده، با افزایش لرزشها ممکن است دچار ترکهایی شوند، اما در مناطقی که احتمال وقوع زلزلههای ۵ تا ۶ ریشتری وجود دارد، احتمال تخریب نیز بیشتر است.
گسل اهواز هنوز فعال نشده است
این استاد دانشگاه با بیان اینکه زلزله امروز در نزدیکی اهواز (کوت عبدالله) ناشی از فعال شدن «گسل اهواز» نیست، اظهار داشت: این زمین لرزه به دلیل گسلهای پنهان جنوب اهواز است که دامنه آنها تا شهرستانهای شادگان و آبادان (پهنه دشت آبادان) را فرامی گیرد.
وی گفت: با فعال شدن بعضی گسلها، گسلهای پنهان انرژی خود را تخلیه میکنند و لرزشهای ضعیف اتفاق میافتد که این اتفاق امیدوار کنندهای است زیرا از وقوع زلزلههای بزرگ جلوگیری میشود.
به گفته وی ارتفاعات اهواز شامل محلههای حصیرآباد، آسیه آباد و کوی رمضان در واقع همان بیرون زدگیهای گسل اهواز هستند.
چرچی با تاکید بر اینکه زمین لرزههای اهواز خطرناک نیست و جای نگرانی ندارد افزود: گسلها در حال آزادسازی انرژی هستند و احتمال وقوع زمین لرزه بزرگ نمی رود، رسانهها باید شرایط طبیعی و لرزه خیزی منطقه را به درستی برای شهروندان تشریح کنند تا ضمن توجه به نکات ایمنی، ترس از این حوادث کمتر شود.
وی تاکید کرد: افزایش تعداد زلزلهها با بزرگی کم، اتفاق مثبتی تلقی میشود زیرا انرژی بیشتری از گسلها آزاد میشود و خطر زلزلههای بزرگ کمتر میشود، اما در صورت عدم وقوع زلزلههای کوچک، احتمال زمین لرزههای بزرگ بیشتر میشود.
چرچی افزود: در اهواز با توجه به عمق گسل اهواز و ضخامت لایه رسوبی، انرژی در این لایه مستهلک میشود که در اصطلاح انرژی حالت «میرایی» پیدا میکند و باعث میشود اثر زلزلهها کم و متوسط باشد و لرزشها با شدت کمتر و قدرت تخریب پایینتر اتفاق بیفتد، اما در مسجدسلیمان اینگونه نیست و با توجه به اینکه گسل در سطح بالاتر زمین خود را نشان داده و ضخامت رسوبی ندارد، میزان تخریب در این منطقه بیشتر است.
وی ادامه داد: احتمال رانش در اهواز تنها در ارتفاعات (حوالی حصیرآباد و سپیدار) وجود دارد اما در مناطقی همچون مسجدسلیمان که تغییر شیب زیاد است، رانش و تخریب محتمل است.
این عضو هیأت علمی دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید چمران اهواز در ادامه تأثیر آبگیری سدهای استان در سیلاب اخیر بر زمین لرزهها را رد کرد و گفت: زمین لرزههایی که در اثر فعالیتهای انسانی رخ میدهد موسوم به «زلزله القایی» معمولاً در محدوده و اطراف مخازن سدها و بعد از آبگیری خود را نشان میدهد، که هیچکدام از زمین لرزههای اخیر این ویژگی را نداشته است، اما ممکن است نفوذ آب در زمین و نزدیک شدن آن به گسلها باعث وقوع لرزههای خفیف شود، که اثبات این مساله نیاز به بررسی و تحقیقات دارد.
وی با بیان اینکه ستاد بحران استان با توجه به گزارشهایی که به آنها ارائه شده، از مناطق پرخطر مطلع است افزود: در نشستی که در این زمینه پارسال تشکیل شده پیشنهاد مطالعات ریز پهنه بندی لرزه خیزی کلان شهر اهواز را مطرح کردیم.
صبح امروز پنج شنبه چهار زلزله خوزستان را لرزاند. زمین لرزه ۴.۲ ریشتر در ساعت ۳:۱۵ دقیقه، زلزله ۳.۴ در ساعت ۳:۲۳ دقیقه و زلزله ۳.۲ ریشتر در ساعت ۴:۴ دقیقه در نزدیکی اهواز رخ داده است. در ساعت ۴:۳ دقیقه نیز زمین لرزهای به بزرگی ۲.۸ ریشتر در شادگان به وقوع پیوست.
۱۷ تیر ماه زمین لرزهای به بزرگی ۵.۷ ریشتر مسجدسلیمان (منطقه گلگیر) را لرزاند که بعد از آن بیش از ۶۰ پس لرزه رخ داده است.
محمدفرید لطیفی معاون سابق بازسازی و بازتوانی سازمان مدیریت بحران کشور در سفر خود به اهواز در سال ۱۳۹۴ اعلام کرده بود که ۹ شهر خوزستان شامل ایذه، مسجدسلیمان، اهواز، شوشتر، رامهرمز، دشت آزادگان، آبادان، خرمشهر و ماهشهر روی گسل زلزله قرار دارند.
به گفته وی در سالهای ۱۳۵۰ تا ۱۳۶۸ در خوزستان ۱۲ زلزله قوی رخ داده که بزرگترین آنها در مسجدسلیمان با ۶.۳ ریشتر در سال ۱۳۵۷ بود و ۷۶ کشته در پی داشت.