این روزها در کشور همه جا صحبت از دیپلماسی است. فشار افکار عمومی بر لغت دیپلماسی به قدری است که گویی پیشرفت و نجات کشور و جبران عقب ماندگی های پیش آمده، جملگی در گرو واژه دیپلماسی است. گرچه نگارنده هم همچون برخی از صاحب نظران، اعتقاد به دیپلماسی دارد، اما اقدامات دیگری هم در کنار دیپلماسی متصور است.

دیپلماسی نیز مانند سایر مباحث دسته بندی هایی دارد که از جمله آن می توان به دیپلماسی سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی وغیره اشاره نمود. البته دیپلماسی انرژی نیز از نوآوری های اخیر است که گرچه ذات دیپلماسی بیشتر به سیاست باز می گردد اما قدر چانه زنی به واسطه انرژی، امروزه موجب گردیده که شاید بتوان گفت قدرت و ارزش دیپلماسی انرژی خیلی کمتر از دیپلماسی سیاسی نباشد.

ارزش دیپلماسی انرژی به قدری اهمیت پیدا کرده است که سازمان های بین المللی جدیدی طی قرن اخیر برای اداره و تبیین سیاست های کلی این حوزه تشکیل گردیده است که سازمان کشورهای صادرکننده نفت(اوپک) و اخیراً هم سازمان مشابه برای گاز(GECF) و یا مجمع بین المللی انرژی(IEF) از جمله این سازمان های بین المللی می باشند که اوپک معروف ترین و مهم ترین آنها می باشد. شاید با دید اول این سازمان را یک سازمان تخصصی نام نهاد اما نقش این سازمان در سیاست و تبیین کریدورهای چانه زنی سیاسی و نقش پر رنگ آن در جهت دهی برخی مناقشات جهانی را نمی توان انکار نمود.

ایران یکی از اعضای اصلی و از بنیان گذاران اوپک می باشد که همواره نقش کلیدی و مهمی در این سازمان ایفا نموده است. هر کشور نماینده ای در این سازمان معرفی نموده که مسائل مربوط را پیگیری می کند. مهمترین نشست این سازمان، "کنفرانس" است که معمولا مقامات بلند پایه همچون وزرای کشورها در آن شرکت می کنند و می توان گفت دیپلماسی ترین بخش دیپلماسی انرژی را به خود اختصاص می دهد.

برای مثال می توان به آخرین نشست اوپک تحت عنوان "اجلاس شماره 182 کنفرانس اوپک" اشاره نمود که در آن وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران دست و پنجه ای با کارزار دیپلماسی انرژی نرم نمود و در اولین گام مهم خود در این سازمان پس از بحث و تبادل نظر و قطعاً درنظر گرفتن سیاست های کلی نظام در بحث انرژی، قدرت چانه زنی کشور را در تصمیم گیری های سازمان ارتقا بخشید و بجای ایجاد روابط انحصاری و تک محور، سعی در ایجاد رابطه با اکثر کشورهای عضو نمود که موضوع انتخاب دبیرکل جدید به شیوه رای اکثریت به جای اجماع، از نمونه های این مهم بر شمرد.

به عبارت ساده تر می توان گفت نماینده ایران با یک حرکت هوشمندانه، دیپلماسی در دیپلماسی نمود، چرا که سابقاً حقوق ایران به بهانه اجماع و البته در سایه تحریم، بطور کامل رعایت نمی شد که بحث سهمیه ایران در اوپک یکی از مواردی است که از سوی نماینده صعودی ها همواره مورد چالش قرار می گرفت. درحال حاضر انتخاب نماینده کویت یا عراق برای دبیر کلی اوپک، دیگر با سهم خواهی برخی قدرت ها مواجه نگردیده و با رای اکثریت که می توان گفت شیوه رایجی هم هست انتخاب گردد. البته ذکر این نکته هم ضروری است که تنها و تنها همین یک مرتبه، شیوه رای گیری از اجماع به رای اکثریت تغییر خواهد کرد و درصورت تکرار، نیازمند موافقت مجدد اعضا می باشد که در شرایط تحریمی ایران و ایجاد قدرت های یکسویه توسط عربستان سعودی و برخی متحدانش در اوپک، ترک تازه ای به این لابی گری ها وارد گردید.

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه