درسنامه آموزشی آشنایی با اصول و مبانی ریسک
انواع ریسک مالی
هر اقدام پس انداز و سرمایه گذاری شامل ریسک ها و بازده های مختلفی است. به طور کلی، تئوری مالی ریسک های سرمایه گذاری را که بر ارزش دارایی ها تأثیر می گذارد، به دو دسته طبقه بندی می کند: ریسک سیستماتیک و ریسک غیر سیستماتیک. به طور گسترده، سرمایه گذاران در معرض هر دو ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک هستند.
ریسک های سیستماتیک، که به عنوان ریسک های بازار نیز شناخته می شوند، ریسک هایی هستند که می توانند کل بازار اقتصادی یا درصد زیادی از کل بازار را تحت تأثیر قرار دهند. ریسک سیستماتیک خطر از دست دادن سرمایه گذاری به دلیل عواملی مانند ریسک سیاسی و ریسک کلان اقتصادی است که بر عملکرد بازار کلی تأثیر می گذارد. ریسک بازار اغلب توسط بتا اندازه گیری می شود. بتا معیار اندازه گیری ریسک یک سرمایه گذاری نسبت به کل بازار است. ریسک بازار را نمی توان به راحتی از طریق متنوع سازی نمونه کارها کاهش داد. سایر انواع متداول ریسک سیستماتیک می تواند شامل ریسک نرخ بهره، ریسک تورم، ریسک ارزی، ریسک نقدینگی، ریسک کشور و ریسک اجتماعی-سیاسی باشد.
ریسک های غیر سیستماتیک، که به عنوان ریسک خاص شناخته می شود، دسته ای از ریسک است که فقط یک صنعت یا یک شرکت خاص را تحت تأثیر قرار می دهد. ریسک غیر سیستماتیک خطر از دست دادن سرمایه گذاری به دلیل ریسک خاص شرکت یا صنعت است. مثال آن شامل تغییر در مدیریت، بازگشت محصول، تغییر نظارتی است که می تواند باعث کاهش فروش شرکت و وجود رقیب جدید در بازار با پتانسیل گرفتن سهم بازار از یک شرکت شود. سرمایه گذاران غالباً با سرمایه گذاری در دارایی های متنوع، از تنوع برای مدیریت ریسک غیر سیستماتیک استفاده می کنند.
علاوه بر خطرات گسترده سیستماتیک و غیر سیستماتیک، انواع مختلفی از ریسک وجود دارد، از جمله:
ریسک تجاری
در این نوع ریسک سوالی مطرح می شود- آیا یک شرکت قادر به فروش کافی و ایجاد درآمد کافی برای تأمین هزینه های عملیاتی خود و سودآوری خواهد بود؟ در حالی که ریسک مالی به هزینه های تأمین مالی مربوط می شود، ریسک تجاری با تمام هزینه های دیگری که یک کسب و کار باید برای تأمین و عملکردی باقی ماندن احتیاج دارد، درگیر است. این هزینه ها شامل حقوق، هزینه تولید، اجاره تسهیلات، دفتر و هزینه های اداری می شود. سطح ریسک تجاری یک شرکت تحت تأثیر عواملی مانند هزینه کالاها، حاشیه سود، رقابت و سطح کلی تقاضا برای محصولات یا خدماتی است که می فروشد، می باشد.
ریسک اعتباری یا ریسک نکول
ریسک اعتباری زمانی اتفاق می افتد که یک وام گیرنده قادر به پرداخت سود قراردادی یا اصل بدهی های خود نباشد. این نوع ریسک به ویژه برای سرمایه گذاران که اوراق قرضه در اوراق بهادار خود دارند، نگران کننده است. اوراق قرضه دولتی، به ویژه اوراق صادر شده توسط دولت فدرال، کمترین میزان ریسک نکول و به همین ترتیب کمترین بازده را دارند. از طرف دیگر اوراق بهادار شرکت، دارای بالاترین میزان ریسک نکول، و در نتیجه نرخ بهره بالاتر هستند.
ریسک کشور
ریسک کشور زمانی اتفاق می افتد که یک کشور قادر نباشد به تعهدات مالی خود عمل کند. هنگامی که یک کشور نتواند به تعهدات خود عمل کند، می تواند به عملکرد سایر قسمت های مالی در آن کشور و همچنین سایر کشورهایی که با آنها رابطه دارد، آسیب برساند. این نوع خطر بیشتر در بازارهای نوظهور یا کشورهایی که کسری شدید دارند، دیده می شود.
ریسک ارزی
هنگام سرمایه گذاری در کشورهای خارجی، توجه به این نکته ضروری است که نرخ ارز می تواند قیمت دارایی را نیز تغییر دهد. ریسک ارزی (یا ریسک نرخ ارز) برای کلیه قسمت های مالی که به ارز غیر از ارز داخلی شما هستند اعمال می شود. به عنوان نمونه، اگر شما در ایالات متحده زندگی می کنید و در یک سهام کانادایی به دلار کانادا سرمایه گذاری می کنید، اگر دلار کانادا نسبت به دلار آمریکا کاهش ارزش پیدا کند، ممکن است پول خود را از دست بدهید.
ریسک نرخ بهره
ریسک نرخ بهره ریسکی است که به دلیل تغییر در سطح مطلق نرخ بهرهرخ خواهد داد. این نوع ریسک بیش از بورس روی ارزش اوراق تأثیر می گذارد و برای همه دارندگان اوراق بهادار ریسک قابل توجهی است. با افزایش نرخ بهره، قیمت اوراق در بازار ثانویه سقوط می کند – و بالعکس.
ریسک سیاسی
ریسک سیاسی ریسکی است که بازده یک سرمایه گذاری ممکن است به دلیل بی ثباتی سیاسی یا تغییر در یک کشور متحمل شود. این نوع ریسک می تواند ناشی از تغییر دولت، نهادهای مقننه، سایر سیاست گذاران خارجی یا کنترل نظامی باشد. همچنین با عنوان ریسک ژئوپلیتیک شناخته می شود، با طولانی تر شدن افق زمانی یک سرمایه گذاری، این ریسک بیشتر می شود.
ریسک طرف مقابل
ریسک طرف مقابل احتمال این که یکی از افراد درگیر در معامله ممکن است در تعهدات خود دچار ریسک نکول شود را بیان می کند. ریسک طرف مقابل می تواند در معاملات اعتباری رخ دهد.
ریسک در مقابل پاداش
تعادل بین ریسک و بازده، تعادلی بین حداقل امکان وجود ریسک مالی و حداکثر بازگشت سرمایه است. به طور کلی، سطح پایین ریسک با بازده کم و ریسک بالا با بازده بالقوه بالا همراه است. هر سرمایه گذار باید تصمیم بگیرد که برای بدست آوردن بازده، تا چه حد حاضر است ریسک پذیر باشد. این امر براساس عواملی مانند سن، درآمد، اهداف سرمایه گذاری، نیاز نقدینگی، افق زمانی و شخصیت خواهد بود.
نمودار زیر نمایانگر بصری از معامله ریسک / بازده برای سرمایه گذاری است که در آن انحراف استاندارد بالاتر به معنای سطح بالاتر یا ریسک بالاتر – و همچنین بازده بالقوه بالاتری است.
باید به این امر مهم توجه داشته باشیم که ریسک بالاتر به صورت اتوماتیک تبدیل به بازده بالاتر نخواهد شد. نمودار شکل بالا تنها نشان می دهد که ریسک بالاتر احتمال بازده بالاتر را افزایش می دهد ولی هیچ تضمینی وجود ندارد. به صورت تئوری، کمترین میزان بازده مربوط به زمانی است که ریسک سرمایه گذاری تقریباً صفر باشد.
ریسک و تنوع
اساسی ترین و مؤثرترین استراتژی برای به حداقل رساندن ریسک مالی، تنوع است. تنوع سازی به شدت مبتنی بر مفاهیم همبستگی و ریسک است.
در حالی که اکثر متخصصان سرمایه گذاری موافق هستند که تنوع سازی نمی تواند در برابر ریسک آنها را تضمین کند، می توان گفت تنوع سازی مهمترین مؤلفه برای کمک به یک سرمایه گذار در رسیدن به اهداف مالی دوربرد است و این در حالی که ریسک مالی را به حداقل می رساند.
حرف آخر
همه ما هر روز با ریسک و خطرات روبرو هستیم – خواه برای رسیدن به محل کار رانندگی می کنیم، یا روی یک موج ۶۰ فوتی در حال موج سواری باشیم، سرمایه گذاری کنیم یا مدیر یک کسب و کار باشیم. در دنیای مالی، ریسک مالی به این احتمال اشاره دارد که بازده واقعی یک سرمایه گذاری با آنچه انتظار می رود، تفاوت دارد – این امکان را نشان می دهد که یک سرمایه گذاری به همان صورت که دوست دارید، انجام نشود یا این که در نهایت ضرر کنید.
موثرترین روش برای مدیریت ریسک سرمایه گذاری از طریق ارزیابی منظم ریسک و متنوع سازی است. اگرچه متنوع سازی تضمین نمی کند که سود بدست می آوریم و ضمانت نمی کند که دچار ضرر نمی شویم، اما امکانی برای بهبود بازده ها بر اساس اهداف و سطح ریسک مالی شما فراهم می کند. یافتن تعادل مناسب بین ریسک و بازده به سرمایه گذاران و مدیران مشاغل کمک می کند تا از طریق سرمایه گذاری هایی به اهداف مالی خود دست یابند.
default risk=ریسک نکول نه ریسک پیش فرض