نمايش فيلم‌های داريوش مهرجويی در لندن

بی بی سی - دانشگاه يو سی ال لندن با همکاری بيناد ميراث ايران، در برنامه ويژه ای تعدادی از فيلم های مهرجويی را که بعد از انقلاب ساخته است به نمايش می گذارد.

در اين برنامه که در سلسله نشست های ادبيات تطبيقی دانشگاه يوسی ال و زير نظر سعيد طلاجوی، استاد ادبيات تطبيقی اين دانشگاه و با موضوع سينمای ايران و اقتباس ادبی ترتيب يافته، چهار فيلم مهرجويی که اقتباس های او از داستان ها، نمايشنامه ها و رمان های ايرانی و غربی است به نمايش درمی آيد.

اين فيلم ها، همگی اقتباس های آزاد و خلاقانه مهرجويی از آثار سلینجر، سال بلو، هنریک ایبسن و گلی ترقی اند.

در نخستين روز اين برنامه (چهارشنبه، 24 فوریه) فيلم هامون با شرکت خسرو شکيبايی و بيتا فرهی نشان داده می شود و سعيد زيدآبادی نژاد، استاد دانشکده مدرسه مطالعات آفریقایی و شرقی (سواس) دانشگاه لندن درباره منابع ادبی اقتباس مهرجويی سخنرانی خواهد کرد.

در فيلم هامون، مهرجويی چرخش روشنفکران نسل خود از مارکسيسم و انقلابی گری را به عرفان و انفعال تصوير کرده است.

بسياری از منتقدان بر اين باورند که هامون برداشتی آزاد از رمان هرزوگ اثر سال بلو نويسنده آمريکايی است، اگرچه مهرجويی در تيتراژ فيلم به اين اقتباس اشاره ای نکرده است ولی بارها گفته است که هامون برداشتی از بوف کور صادق هدايت است و بين حميد هامون و زندگی او و زندگی شخصيت اصلی بوف کور شباهت های زيادی وجود دارد.

خسرو شکيبايی بازيگر نقش حميد هامون، بعد از بازی در اين فيلم به يکی از بازيگران محبوب سينمای ايران تبديل شد. تاثير نقش هامون بر شکيبايی تا حدی بود که او نتوانست در فيلم های بعدی اش نتوانست خود را از نفوذ آن خلاص کند.

همانند شخصيت محوری حيران و سرگشته بوف کور، حميدهامون نيز موجودی سرگردان و حيران است که در دنيای ذهنی آشفته و سوررئاليستی خود گرفتار شده است و به دنبال راه حلی برای پرسش های فلسفی و ايمانی خود می گردد.

فيلم سارا با بازی نيکی کريمی و امين تارخ که اقتباس مهرجويی از نمايشنامه خانه عروسک نوشته هنريک ايبسن نمايشنامه نويس مشهور نروژی است، از فيلم های ديگری است که در اين برنامه گنجانده شده و نسيم پاک شیراز، مدرس سينما در دانشکده سواس لندن و بنياد اسماعيليه در باره نقش زنان در آثار مهرجويی حرف خواهد زد.

کلر فوستر فيلمنامه نويس انگليسی و پژوهشگر اقتباس های ادبی در سينما، سخنران ديگری است که در باره فيلم پری مهرجويی سخنرانی خواهد کرد.

فيلم پری با بازی نيکی کريمی، خسرو شکيبايی و علی مصفا، درونمايه ای عرفانی و اگزيستانسياليستی دارد و اقتباس آزاد مهرجويی از داستان فرنی و زويی ديويد سلينجر نويسنده آمريکايی مه اخیرا درگذشت، محسوب می شود.

سلينجر که حساسيت بسياری در مورد اقتباس سينمايی و ادبی از آثارش داشت، با کمک وکيل اش موفق شد جلوی نمايش فيلم پری را در آمريکا بگيرد و اين فيلم به دليل عدم رعايت حقوق قانونی اقتباس، تا کنون در آمريکا به نمايش درنيامده است.

نمايش فيلم درخت گلابی که اقتباس مهرجويی از داستان کوتاه گلی ترقی به همين نام است، با سخنرانی پرويز جاهد مدرس سينما و منتقد فيلم همراه خواهد بود.

درخت گلابی با بازی همايون ارشادی و گلشيفته فراهانی در باره نويسنده ای تنها و درمانده است که خسته و سرخورده از گذشته سياسی اش، برای نوشتن آخرين رمانش به باغ پدری اش در دماوند می رود اما احساس می کند قدرت آفرينش و خلاقيت ادبی خود را از دست داده است. اما باغ دماوند، خاطرات دل انگيز دوران کودکی و عشق و دلباختگی او به دختری به نام ميم را در او زنده می کند.

پرويز جاهد در سخنرانی خود به رويکرد سينمايی ويژه مهرجويی در برگردان آثار ادبی و دراماتيک به سينما با بررسی فيلم درخت گلابی و تطبيق آن با منبع ادبی آن خواهد پرداخت.

داريوش مهرجويی، سينماگری است که بیشتر آثارش اقتباسی از آثار ادبی مدرن و معاصر ايران و جهان انجام بوده و فيلم های او پيوند تنگاتنگی با ادبيات داشته است.

بجز الماس 33 نخستين کار سينمايی او که فيلمی پرهزينه به سبک فيلم های جيمزباندی بود، تمام آثار پيش از انقلاب مهرجويی بر اساس داستان ها و نمايشنامه های ايرانی و اروپايی ساخته شده اند.

مهرجويی در سال 1348 فيلم گاو را بر اساس داستان هايی از مجموعه قصه عزاداران بيل نوشته دکتر غلامحسين ساعدی ساخت که موفقيت بين المللی بسياری کسب کرد و نام او را به عنوان فيلمسازی خلاق و استعدادی درخشان در سينمای ايران مطرح کرد.

آقای هالو بر اساس نمايشنامه علی نصيريان، پستچی بر اساس نمايشنامه وويتسک اثر کارل گئورگ بوشنر، نويسنده اکسپرسيونيست آلمانی و دايره مينا بر اساس داستان آشغالدونی نوشته غلامحسين ساعدی، ديگر فيلم های قبل از انقلاب مهرجويی اند.

مهرجويی بعد از انقلاب نيز تعدادی از فيلم های خود را بر اساس آثار شناخته شده ادبی و نمايشی مدرن ايران و جهان ساخت.

نمايش فيلم های مهرجويی از روز 24 فوریه در دانشگاه يوسی ال لندن آغاز شده و تا هفدهم مارس ادامه خواهد داشت.