۱۰ فروردين ۱۴۰۳
به روز شده در: ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - ۱۶:۲۳
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۳۱۹۹۶۰
تاریخ انتشار: ۱۵:۵۸ - ۲۰-۱۱-۱۳۹۲
کد ۳۱۹۹۶۰
انتشار: ۱۵:۵۸ - ۲۰-۱۱-۱۳۹۲
تصمیمات و برنامه‌های داخلی و خارجی دولت این روزها بیش از هر زمان دیگری در معرض قضاوت موافقان و مخالفان قرارگرفته است. چه آنکه راهکارهای دولت برای بهبود اوضاع اقتصادی کشور، خروج از انزوای بین‌المللی و حل چالش هسته‌ای، شیب انتقادها به عملکرد دولت را بیشتر کرده است. همین مسأله ضرورت واکاوی امور از سوی ناظران بی‌طرف را دوچندان می‌سازد. رئیس‌جمهوری هم در سخنان اخیر خود به این نکته اشاره داشته که نقد و آسیب‌شناسی سیاستگذاری‌های دولت به عرصه تخصصی خود بازگردد تا میدان برای سو گیری‌های یکجانبه باز نماند.

  روزنامه ایران با ذکر این مقدمه، گفتگوی خود با سیروس ناصری دیپلمات سابق کشورمان که به تازگی به کشور بازگشته است را منتشر کرده که مشروح آن در پی می‌آید:

جناب آقای ناصری شما در افکار عمومی به عنوان دیپلماتی با سابقه سخنگویی و حضور در نخستین هیأت مذاکره‌کننده هسته‌ای شناخته می‌شوید، در حال حاضر که رئیس آن هیأت مذاکره‌کننده در جایگاه ریاست دولت یازدهم قرار گرفته است، کارنامه دیپلماسی دولت در 6 ماهه اخیر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

بعد از چند سال رکود، دولت جدید یک دیپلماسی هدفدار، همه جانبه، مبتکرانه و فعال را طراحی و به اجرا گذاشته است. به دلیل اهمیت و جذابیت موضوع هسته‌ای، تحرکات دیگر به قدرکافی مورد توجه رسانه‌ها قرار نگرفته‌اند. در این شش ماه روابط ایران و روسیه در مسیر ارتقا به روابط استراتژیک قرار گرفته است. رابطه با چین عمیق‌تر شده است. حرکتی که در منطقه و با همسایگان شروع شده مقدمه تحولات اساسی در ساختار امنیتی منطقه است. ترکیه از یک رقیب سرسخت و تند در حال تعدیل مواضع و گرایش تدریجی به سمت ایران است. رابطه با عراق و افغانستان تحکیم و تثبیت شده و نقش‌آفرینی و قدرت مانور ایران در تحولات منطقه بویژه سوریه و لبنان تقویت شده است. حرکت به سمت حل موضوع هسته‌ای هم زمینه را برای بازگشایی روابط با اروپا و جهان غرب و ایجاد توازن در ساختار سیاست خارجی فراهم کرده است. به طور کلی یک حرکت جامع و همه جانبه، رو به جلو و با چشم‌انداز روشن در حال طراحی و اجراست.

مسأله هسته‌ای طی یک دوره در مناسبات اقتصادی و تجاری ایران و به تبع آن وضعیت داخلی کشور بن‌بست‌ها و تنگناهایی راپدید آورد. اکنون که این بن‌بست شکسته شده و امید به گشایش این گره پررنگ شده، چه باید کرد تا دامنه این موفقیت در حوزه‌های مختلف گسترش یابد؟

متأسفانه در سال‌های گذشته با برخی ناشی گری‌ها به دشمنان ایران فرصت داده شد که یک سامانه تحریم فراگیر را بر نظام و مردم تحمیل کنند. رفع این تحریم‌ها تدریجی و مسیر اصلی آن تداوم مذاکرات و توافق‌های بعدی است اما به همان اندازه که مذاکرات سیاسی و نتیجه آن را موفق می‌دانم، متأسفانه باید بگویم که در بخش اجرایی هنوز نتوانسته‌ایم با قدرت و سرعت لازم عمل کنیم. فکر می‌کنم دلیل اصلی این است که نهادها، دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های کشور با دید بخشی به فرصت‌های ایجاد شده در نتیجه توافق ژنو می‌نگرند. حریف ایران یعنی امریکا یک سازمان متمرکز و تحت امر یک نفر برای حفظ تحریم‌ها و جلوگیری از شکسته شدن آن دارد. به نظرم مناسب است ریاست محترم جمهوری به معاون اجرایی یا یک مدیر قوی که به جزئیات امور اقتصادی و تجاری اشراف و تسلط کامل داشته باشد مأموریت ویژه بدهند تا شکاف ایجاد شده در تحریم‌ها را بازتر و گسترده‌تر کند. ساده‌تر بگویم در توافق ژنو 20 تا 30 درصد تحریم‌ها برداشته شد. امریکا سعی می‌کند در عمل این را به 10 درصد کاهش دهد. ما باید بتوانیم این را به 50 درصد یا بیشتر افزایش دهیم. گشایش و حذف تحریم‌ها حداقل به اندازه مذاکرات، برنامه‌ریزی، هماهنگی‌های داخلی و خارجی و دیپلماسی پیگیر می‌طلبد.

منتقدان دولت می‌گویند که دولت تمرکز بیش از حد بر اصلاح مناسبات بین‌المللی دارد و این تمرکز چه بسا باعث غفلت از مسائل داخلی می‌شود. شما این نقد را وارد می‌دانید؟

اگر گزارش ریاست محترم جمهوری به مردم را مبنا قرار بدهیم مشخص است که همه مسائل کشور همزمان و به طور متوازن در حال پیگیری است. این گزارش با موضوع هسته‌ای شروع شد که فکر می‌کنم دلیل عمده آن اجحاف و اظهارات ضعیف و غیر منصفانه‌ای است که در مورد توافق هسته‌ای شده است. طبیعی است ایشان این دغدغه را داشته باشند که عده‌ای خواسته یا ناخواسته مسیر رسیدن به یک توافق نهایی مطلوب را ناهموار کنند که این به ضرر نظام؛ مردم و حتی خود منتقدین خواهد بود. اما بیش از نود درصد گزارش ایشان در مورد مسائل معیشتی و مشکلات روزمره مردم و همچنین موضوعات عمده‌ای بود که برنامه‌ریزی دراز مدت لازم دارد. بنابراین در سطح ریاست جمهوری اصلاً غفلت از مسائل داخلی مشاهده نمی‌شود اما به نظر می‌آید برخی از بخش‌های دولت بیش از حد روی گشایش سیاسی حساب باز کرده‌اند.

دولت همان طور که در بودجه پیشنهادی‌اش مشهود است می‌باید بنای کار را بر مبنای وضعیت موجود و تداوم تحریم‌ها بگذارد. هر زمان تحریم‌ها رفع شوند تنظیم مجدد برنامه آسان است، ولی خلاف آن بسیار دشوار و مخاطره‌آمیز خواهد بود.

برخی از کارشناسان معتقدند که قانون هدفمندی یارانه‌ها دست و پای دولت در حوزه اقتصادی را بسته و بخش عمده نقدینگی دولت را به خود اختصاص داده است. لذا شرایط لازم برای اجرای تحول در این عرصه فراهم نیست. آیا شما با این نظر موافقید؟

نظام فعلی یارانه‌ها نه منطقی است، نه عادلانه و نه مفید. این نظام نمی‌تواند پایدار بماند. هیچ مشکلی را هم از کشور و مردم حل نخواهد کرد. به نظر بنده دولت نباید در این مورد مماشات کند و بهتر است با مردم بی‌پرده و روراست سخن بگوید. در شرایطی که از زمان شروع پرداخت یارانه‌ها تا به حال قیمت کالاهای مصرفی به دلیل تورم، افزایش نرخ ارز، بالا رفتن نرخ حامل‌های انرژی و خود یارانه‌ها دو تا سه برابر شده است، پرداخت یک رقم ثابت به نرخ سه سال قبل چه گره‌ای از کار مردم می‌گشاید؟ امیدوارم حداقل به عنوان یک اقدام اولیه دولت این دست آن دست نکند و پرداخت یارانه را به دهک‌هایی که از تمکن مناسبی برخوردارند به هر شیوه‌ای که امکانپذیر باشد قطع کند. پس از آن این نظام را به طور کامل و جامع بازنگری کند و یک طرح کارآمد و مؤثر ارائه دهد. هدف اصلی باید ارتقای سطح درآمد مردم باشد تا پس از پنج سال مجموع افرادی که واجد شرایط دریافت یارانه باشند بیش از 10 درصد جامعه نباشند.

اقتصاد ما در شرایط رکود و تورم قرار دارد. آن گونه که رئیس‌جمهوری در نطق اخیر تلویزیونی خود اشاره کردند، اجرای برنامه‌های ضد تورمی ممکن است منجر به تشدید رکود یا برعکس شود. نظر شما در این باره چیست؟

رئیس‌جمهوری در گزارششان نکته اساسی و مهمی را یادآوری کردند که مهار تورم و خروج از رکود اغلب معارض یکدیگرند. رکود تورمی (stagflation) در کشورهای دیگر حتی امریکای دهه هشتاد هم تجربه شده است. من به خاطر ندارم که هیچ کشوری برای رهایی از کمند رکود تورمی، کنترل تورم را محور اصلی قرارداده و در گسستن این کمند موفق بوده باشد. این که دولت با سیاست‌های انقباضی و بستن دریچه‌های بانک مرکزی در بهترین وضعیت موفق شود تورم را به زیر سی درصد کاهش دهد. تنها راه موفقیت نیست.

کشورهای موفق یک دوره تورم سنگین را تحمل کرده‌اند ولی برنامه و هدف اصلی را خلق ثروت و ایجاد اشتغال گذاشتند. به نظر بنده راه درست این است که از یک طرف، بخش عمده 600هزار میلیارد تومان نقدینگی موجود از مسیرهای سودجویانه فعلی به سمت تولید و اشتغال سوق داده شود که این امر نیازمند برخی جراحی‌ها و تصمیمات سنگین است. همزمان ‌باید با تزریق پول جدید به شیوه حساب شده و هدفدار کشور را به یک کارگاه بزرگ اقتصادی تبدیل کرد و راه اشتغال را برای همه مردم فراهم نمود. تنها در آن شرایط می‌توان تورم را به هر نرخی که رسیده باشد به صورت اساسی و پایدار مهار نمود.

رئیس‌جمهوری در نطق تلویزیونی از حضور موفقیت‌آمیز در اجلاس داووس و تحول بزرگ اقتصادی در ماه‌های آتی خبر دادند. شما چه دیدگاهی در این باره دارید؟

داووس در زمان اجلاس سالیانه مرکز توجه همه رسانه‌های بزرگ دنیاست. اغلب شخصیت‌های سیاسی و صاحبان و مدیران ارشد بنگاه‌های اقتصادی جهان نیز در این اجلاس حضور دارند. رئیس‌جمهوری با موقع‌شناسی خوبی توانست از این فرصت استفاده کند و ایران را در کانون توجه جهانی قرار دهد. یکی از اثرات آن هم اشتیاق شرکت‌های اروپایی به بازگشت به ایران است که هیأت اخیر فرانسوی یکی از نمونه‌های آن است. اما آنچه رئیس‌جمهوری در مورد تحول اقتصادی می‌گویند در مورد داووس یا حتی توافق نهایی هسته‌ای نیست. ایران از نظر منابع و ظرفیت‌های اقتصادی استعداد و توان این را دارد که جزو 10 اقتصاد بزرگ جهان باشد. با یک برنامه‌ریزی جامع نیل به این هدف طی 10 تا 20 سال شدنی است.

آیا با این سخن موافق هستید که منتقدان ژنو و توافق هسته‌ای ایران و غرب با نگاه غیر کارشناسی به این موضوع می‌نگرند و دیسیپلین نقد را رعایت نمی‌کنند؟

متأسفانه بسیاری از انتقادات مطرح شده کارشناسانه و منصفانه نیست. این طبیعی است که احزاب و جناح‌های سیاسی مخالف دولت هر اقدامی از جانب این دولت از جمله توافق ژنو را مورد هجوم سیاسی و تبلیغاتی قرار بدهند اما موضوع هسته‌ای یک مسأله ملی و بلکه فراملی است و امیدوارم صاحبنظران و منتقدین بتدریج با همین دیدگاه و همین منظر به بررسی موضوع هسته‌ای و توافقات فعلی و آتی بپردازند.

در خبری دیدم که بسیج دانشجویی به دنبال سخنرانی ریاست جمهوری اقدام به برگزاری یک مناظره بین یک مخالف و یک موافق توافق ژنو با رعایت قواعد مناظره کرده است. چون برای این مناظره از دکتر جواد لاریجانی که یک فرهیخته دانشگاهی هستند به عنوان مخالف نام برده شده است بنده برای تلطیف فضای کنونی و تبدیل آن به یک فضای آرام و تلاش برای نیل به همفکری و اتفاق نظر در سطح جامعه برای گفت‌وگویی کارشناسانه با این دوست قدیمی خودم که اتفاقاً در این مورد به طور کامل اختلاف نظر داریم، آماده‌ام.

در مقام داوری به عنوان یک کارشناس و دیپلمات آشنا به فضای اقتصادی و مناسبات بین‌المللی، عملکرد دولت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ نقاط موفق کجا بوده و بخش‌هایی که باید بازنگری یا تقویت شود، کجاست؟

فکر می‌کنم به این سؤال تا حدود زیادی پاسخ دادم، ولی این نکته را اضافه می‌کنم که ما فعلاً در یک دوران موقت و انتقالی هستیم. مثل یک آتش بس موفق. این آتش بس هم ممکن است به یک توافق پایدار برسد و هم می‌تواند ما را به تقابل گذشته و حتی تشدید تقابل برساند. در این دوره به نظر بنده دولت باید عمده توجه خود را در تعمیق و گسترش روابط سیاسی و اقتصادی با کشورهایی بگذارد که با تحریم‌های یک جانبه همراهی نکردند.

اروپا و غرب با دلایل غیر حقوقی و غیر منصفانه به مردم ایران پشت کردند. آن‌ها باید پس از تفاهمات از ایران درخواست کنند که دوباره به بازار ما راه پیدا کنند و نه بالعکس. هر قدم که به توافق نهایی نزدیک بشویم غربی‌ها متناسب با آن به سمت ما خواهند آمد اما باید بدانند که فرش قرمزی برای آن‌ها پهن نشده است. یک نکته را هم در مورد مذاکرات بگویم. ما در عین اینکه مصمم هستیم برای نیل به توافق نهایی مذاکره کنیم اما حریف ما باید بداند که در صورتی که حسن نیت نداشته باشد و به این تهدید‌های شعاری و بی‌مایه ادامه دهد، در یک کلمه در صورت شکست توافق ژنو، ما به وضعیت سابق برنخواهیم گشت .

ارسال به دوستان
عروسی دختر شاه اینجا برگزار شد! کره شمالی هرگونه نشست با ژاپن را رد کرد/توکیو در امور ما دخالت نکند نتایج یک تحقیق: ایستادن یا خوابیدن برای سلامت قلب بهتر از نشستن است ترافیک ۳ کیلومتری در محدوده مرزن آباد جاده کندوان این میوه سرشار از پتاسیم یک تقویت‌ کننده‌ی مغز است / حافظه قوی و ذهن فعال با این میوه کوچک آیا سربازی اجباری طلبه های یهودی دولت نتانیاهو را به سقوط می کشاند؟ رکورد قیمت حواله خودروهای جانبازان در ۱۴۰۳؛ ۱۳ میلیارد بده مرسدس ۲۲ میلیاردی بگیر! دادستان دلفان: هیچ‌گونه مورد جنایی در محل کشف جسد دکتر بخشی یافت نشده‌است/ شواهدی مبنی‌بر خودکشی این پزشک وجود دارد. بایدن: کشور‌های عربی آماده هستند اسرائیل را به رسمیت بشناسند چرا صبح‌ها لاغرتر از بقیه ساعت‌های روز هستیم؟ شرور قمه کش در نور دستگیر شد توقیف موتورسیکلت میلیاردی قاچاق در هرمزگان تردد نوروزی بیش از ۴۱ میلیون خودرو در تهران جدال مجازی تراکتور و سپاهان! در نهایت زمین بلعیده خواهد شد؟
وبگردی