هشتمین نشست از سلسله سخنرانی های قطب علمی فناوری معماری با عنوان " مسابقات معماری، چرایی و چگونگی" به بحث و بررسی مسابقه بین المللی معماری پروژه فاز 2 میلاد اختصاص داشت.

این همایش در تالار شهید آوینی دانشکده معماری دانشگاه تهران آغاز به کار کرد و طی آن پیرامون روند برگزاری مسابقه، ویژگی ها و ابعاد پروژه، طرح های ارائه شده، چگونگی گزینش طرح های برتر، نظرات هیئت داوران، نظرات و انتقادات شرکت کنندگان مباحثی انجام شد.

درآغاز همایش، مهندس مهدی بهجت تبریزی به عنوان نماینده برگزار کننده مسابقه ( شرکت کهن دژ میلاد) به ارائه نحوه برگزاری مسابقه، طرح ها و نتایج پرداخت و در خلال آن طرح های کلیه شرکت کنندگان نمایش و در مورد طرحهای برتر صحبت شد. در این سخنرانی از بنای نمادین برج میلاد که در ابتدا با هدف گسترش ارتباطات و مخابرات طراحی و پایه گذاری شده با فضاهای فرهنگی- نمایشگاهی و مرکز همایش ها به عنوان آغازگر یک حرکت و نقطه فرهنگی یاد شد. در این راستا طرح پروژه فاز دو میلاد با مشخصات ذیل معرفی گردید:

- مرکز تجارت جهانی با 120 هزار متر مربع زیر بنا

- هتل 5 ستاره و ملحقات 95 هزار متر مربع

- مجموعه تجاری 63 هزارمتر مربع

- پارکینگ 170 هزار متر مربع شامل 5000 واحد

مجری منتخب برگزاری مسابقه بین المللی یاد شده دکتر حافظی طراح برج میلاد تهران و هیئت داوران این مسابقه شامل پروفسور سید محمود گلابچی ( عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و چهره ماندگار کشور) مهندس سید محمد بهشتی (رئیس اسبق سازمان میراث فرهنگی) دکتر هاشم هاشم نژاد (عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت) مهندس کامبیز نوایی (عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی) و دکتر محمد عسگری (نماینده اقتصادی سرمایه گذار) است.

از میان 130 شرکت کننده حقیقی و حقوقی داخلی و خارجی که برای ارائه طرح اعلام آمادگی کرده بودند، 31 طرح دارای شرایط داوری بوده که پس از بررسی های انجام شده طرح ارائه شده از سوی شرکت Zaha Hadid Architects از کشور انگلستان حائز رتبه نخست ، طرح مهندسین مشاور عرصه از ایران به عنوان طرح دوم و طرح شرکت Beijng Construction از کشور چین به عنوان طرح سوم انتخاب و معرفی شدند.

همچنین تعداد چهار طرح دیگر شامل طرح های مشاور اثر، مشاور طرح و آمایش، علی اندجی گرمارودی و مشاور ابنیه نو اندیش شایسته تقدیر دانسته شد. از نقاط بارز مورد تاکید نماینده برگزار کننده مسابقه آغاز کار با فراخوان عمومی به منظور جلب تمامی مدعیان معماری اعم از حقیقی و حقوقی برای شرکت در مسابقه و همچنین تلاش جهت اجرائی نمودن طرح برتر به احترام برگزاری مسابقه بود.

در ادامه ضمن ارائه چهار طرح تقدیری مذکور و نیز طرح سوم، مهندس پور امین نماینده مهندسین مشاور عرصه به عنوان برنده دوم مسابقه طرح خود را به عنوان طرحی عملکرد محور معرفی و بطور مفصل مولفه های شاخص طرح شامل هویت پیاده محور، برگرفته از هندسه ساختگاه طرح و خطوط واقعی پیرامونی، توجه به نواحی مسکونی گیشا در جنوب و شهرک قدس در شمال با تاکید بر ایجاد ارتباط مجموعه با این دو ناحیه شهری را تشریح نمود.

همچنین نماینده مهندسین مشاور اثر از طرح خود به عنوان طرحی بر پایه اصول پایداری و معماری سبز دفاع کرد که چگونه بر اساس تازه ترین و به روزترین مفاهیم معماری معاصر شکل گرفته است.

پس از ارائه گزارشات متنوع طرح های برگزیده و معرفی آنها نوبت به طرح برنده و منتخب هیئت داوران رسید. همانطور که در بالا اشاره شد این طرح توسط شرکت زها حدید از کشور انگلستان ارائه شده که با توجه به حضور مهندس هومن طالبی در ایران به عنوان عضو گروه طراحی پروژه، در جایگاه قرار گرفت و نسبت به ارائه فرازی از دیدگاه ها در تدوین آن اقدام کرد.

در این قسمت اگرچه انتقاداتی به طرح وارد شده بود اما توضیحات فنی و جامع وی در خور توجه بود که برای طراحان آن در گام اول اهم ویژگی های شاکله طرح، هویت ایرانی فرهنگی و بازتاب یک شاخصه ملی و بومی بوده که بازتاب هویت ایرانی اسلامی را دارا می باشد و به عنوان یک پل اتصالی میان عناصر محیطی پیرامون به آن نگریسته شده. بدین ترتیب از یکی از اشکال هندسه و معماری ایرانی ( 5 وجهی و 10 وجهی) در پلان برج های تجارت جهانی و هتل استفاده شده که نشانه ی ویژگی های فرهنگی، تاریخی، هنری و معماری ایرانی اسلامی است و در آن با حرکت در ارتفاع یک 5 وجهی به تدریج و در دو حرکت متجانس، به یک ده وجهی در انتها دگرکون شده و نهایتا دو برج همگون و متمایز شکل می گیرد.

به این ترتیب دو برج با هندسه مشابه و شکل پذیری متفاوت با کاربری هتل و مرکز تجارت جهانی با ارتفاع حدود 180 متر از صفه برج میلاد بوده و شمایلی منحصر بفرد را دارا می باشد. برج اصلی با قرارگیری بر روی سکوی مرکزی پایه ( Podium )که شکل شکفته شدن وجوه برج می باشد از طریق همین سکو ارتباط خود را با برج دیگر حفظ کرده است . قرار گیری این برج ها در کنار برج میلاد نه تنها موجب تقابل حجمی و بصری نشده بلکه شرایطی را فراهم آورده تا ضمن تاکید بر اهمیت مقیاس برج میلاد جلوه ای از کاربرد تکنولوژی روز جهان را نیز به نمایش بگذارد.

شایان ذکر است در پروژه فاز دو میلاد به دلیل وجود ساختمان بلند برج میلاد که دارای عملکرد گردشگری نیز می باشد، نمای پنجم پروژه (پلان بام ) از نگاه گروه طراحی معماری اهمیت ویژه خواهد داشت. پلان بنا در امتداد محور عمودی دو برج، مشابه و شاخص می باشد. اشکال به کار رفته در پلان مجموعه تجاری میانی این دو برج در قالب نورگیر سقفی و همچنین فضاهای باز به بخش های پایین ( Void )، منحنی های آزاد برگرفته از مبانی هندسه استفاده شده در معماری را دارند، که در اطراف دو برج شکل گرفته است. طراح همچنین در طرح خود در برجها به دنبال مفهوم فضایی Sky lobby در سالنهای انتظار طبقات با سطوح وسیع شیشه خور و چشم انداز های گسترده از ارتفاع بالا به زیبایی رشته کوه های البرز و گستره شهر بوده است که به عنوان فضای مکث نیز استفاده شده می شود. فضاها ساماندهی مرکزی دارند و به صورت کاملا متقارن در ده وجه این گستره تکرار شده اند.

پس از اتمام توضیحات طرح برتر مسابقه و در ادامه، پروفسور گلابچی به عنوان نماینده گروه داوران سخنانی در مورد معماری جهان و معماری ایران آغاز و تاکید نمودند که این طرح با امتداد دادن اصول معماری ایرانی، نمادها، اشکال و فضاهای آن به دنبال هویت ایرانی است که بر کل فرآیند معماری شهر و جامعه شهری تاثیر گذار بوده و با شکلی تازه و ایده ای معاصر و نوین و دارا بودن جذابیتهای لازم، دعوت کنندگی نسبت به مخاطبان خود داشته باشد. همچنین در طرح ضمن عنایت به عملکرد بنا و سپس زیبایی شناسی و نیز سازه ، مسایل اجرایی، شرایط زلزله خیز بودن تهران، زمان اجراء، مسایل اقتصادی، مصالح و کیفیت اجرا و نیز فناوری آن ، دوران بهره برداری، هزینه های نگهداری و نیز دستاوردهای نوین معماری همچون Fractal Geometry, Parametric design, Organic Architecture معماری و اشکال آزاد، فضاها و حجم آزاد، فناوری ها و اندیشه های نوین معماری توجه شده که می تواند در پیوند با سنتهای گذشته و تاریخ و فرهنگ باشد و نهایتا ما را از گذشته و هویت غنی ایرانی دور نکند.

در پایان نمایندگان هیئت داوران و برگزار کننده مسابقه و همچنین نماینده طرح نخست بر روی سکوی سخنرانی حاضر شدند و پس از نمایش دادن نقشه ها و پویا نمایی طرح نخست،ضمن صحبت پیرامون خلاصه ای از ویژگی های طرح و نیز مراحل داوری و گزینش، پس از تقدیر از گسترش مسابقه در ایران برای طراحی و ساخت پروژه های ملی و شاخص ایران و نیز حضور معماران و طراحان بزرگ جهانی در ایران، به تعدادی از پرسشها و انتقادات حاضرین پاسخ گفتند.