ستاره‌شناسان اميدوارند بتوانند براي نخستين بار از سياره‌هايي خارج از منظومه شمسي ما تصاويري ثبت كنند، تولد ستارگان و سيارگان را ببينند و به آنچه در نزديكي زمان تولد كيهان اتفاق افتاد، نگاهي بياندازند.

در چند نقطه جهان بر سر ساخت تلسكوپ‌هاي فوق‌العاده بزرگ، رقابتي شبيه به مسابقه تسليحاتي پديد آمده است.

ستاره‌شناسان سرگرم برنامه‌ريزي براي ساخت بزرگترين و قوي‌ترين تلسكوپهايي هستند كه تاكنون در جهان ساخته شده است. تلسكوپهايي كه بتوانند ژرفاي كيهان و فاصله‌اي دورتر و دورتر در زمان گذشته را ببينند.

اين رقابت كه انتظار مي‌رود با صرف ميلياردها دلار در دهه آينده انجام گيرد، از پيشرفت در فناوري‌هايي سرچشمه مي‌گيرد كه وضوح و درشتمايي بي‌سابقه‌اي را ممكن مي‌سازند. شماري از دانشمندان مي‌گويند روآوردن به فناوري جديد در اين زمينه، شبيه به كنار گذاردن تلويزيون‌هاي معمولي و جايگزين كردن آن با تلويزيون‌هاي جديد با وضوح بالا يا ‪ HD‬است.

در واقع اين تلسكوپ‌هاي غول آسا تصاويري واضح تر و دقيق تر از تلسكوپ فضايي هابل تهيه خواهند كرد. تلسكوپ هابل در سال ‪ ۱۹۹۰‬در مدار قرار گرفت و سالهاي سال بهترين تصاوير فضايي را ارايه مي‌داد زيرا تصاوير آن از اثرات منحرف‌كننده اتمسفر زمين به دور بود.

اما اكنون تلسكوپ‌هاي مستقر روي زمين قادر هستند اثر منحرف‌كننده اتمسفر را اصلاح كنند.

تنها چند مورد از رصدخانه‌هاي فراواني كه مايلند در اين رقابت شركت كنند، عبارتند از: تلسكوپ عظيم ماژلان، تلسكوپ ‪ ۳۰‬متري و تلسكوپ "بسيار بزرگ اروپا" كه قبلا قرار بود "تلسكوپ فوق‌العاده بزرگ" باشد اما بعدا اندازه پيشنهادي آن كوچكتر شد.

يك "ابر چشم" جديد آسماني را بايد به سه رصدخانه زميني يادشده اضافه كرد و آن چيزي نيست بجز تلسكوپ فضايي "جيمز وب" ناسا كه قرار است در سال ‪ ۲۰۱۳‬به فضا پرتاب شود.

با تلسكوپ‌هاي غول‌آسايي كه پيشنهاد ساخت آنها مطرح شده، ستاره‌شناسان اميدوارند بتوانند براي نخستين بار از سياره‌هايي خارج از منظومه شمسي ما تصاويري ثبت كنند، تولد ستارگان و سيارگان را ببينند و به آنچه در نزديكي زمان تولد كيهان اتفاق افتاد، نگاهي بياندازند.

وندي فريدمن، رييس هياتي كه سرگرم ساختن تلكسوپ غول‌آساي ماژلان (‪(GMT‬ است، گفت "اطلاعات ما از مراحل اوليه كيهان، تقريبا هيچ است". تلسكوپ ماژلان، نخستين ستارگان، نخستين كهكشانها، نخستين ابرنواخترها و نخستين سياهچاله‌ها را حين به دنيا آمدن و شكل‌گيري خواهد ديد.

هنگامي كه دانشمندان يك شيي كهكشاني در فاصله بسيار دور را مي‌بينند، در واقع آن را به صورتي كه ميليونها و ميليون‌ها سال قبل بوده‌است، مشاهده مي‌كنند زيرا رسيدن نور به زمين از فاصله‌اي تا اين حد دور، بسيار بسيار طول مي‌كشد.

تلكسوپ‌هاي كنوني قادرند فقط حدود يك ميليارد سال قبل در زمان را ببينند. اما تلسكوپهاي جديد به قدري قوي هستند كه گمان مي‌رود بتوانند در مسير خلاف زمان، تنها چندصد ميليون سال بعد از "مه‌بانگ ‪ "Big Bang‬را مشاهده كنند.

به گمان دانشمندان، اين "مه بانگ" ‪ ۱۳/۷‬ميليارد سال قبل اتفاق افتاد و همه چيز از آنجا آغاز شد.

"هنري بافين" دانشمند امور مربوط به فضاي دور در رصدخانه جنوب اروپا گفت "ما به دنبال جواب اين سوال‌ها هستيم: آيا در اين كيهان ما تنها هستيم؟ و ماهيت ماده تاريك و انرژي تاريك در كيهان چيست؟ "

دو فناوري جديد، رسيدن به اين هدف غيرمعمول را ممكن مي‌سازد: يكي، اتكا به ليزرها و قدرت رايانه‌اي مدرن و ديگري، الهام گرفتن از كاشيكاري‌هاي يونانيان و روميان باستان.

فناوري نخست كه اپتيك تطبيقي است، باعث مي‌شود تلكسوپهاي زميني بتوانند از شر انحراف ناشي از نگريستن به فضا از ميان اتمسفر قطور زمين خلاص شوند.

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه