چرا در جوامع مختلف با رویکردهای سیاسی متفاوت مواجه هستیم؟ به چه علت بعضی افراد به محافظه‌کاری و بعضی دیگر به آزادیخواهی تمایل دارند؟ جامعه‌شناسان همواره بر این عقیده بوده‌اند باورهای سیاسی و ایدئولوژی به صورت اکتسابی از خانواده یا گروه همسالان آموخته می‌شود. تاکنون شواهد چندانی درباره ارتباط یک یا چند ژن خاص با رویکردهای سیاسی وجود نداشت؛ در حالی که یافته‌های اخیر نشان می‌دهد رویکردهای اجتماعی نسبت به بسیاری از مسائل جاری تا حدی به توارث ارتباط دارد.

تأثیر ژنتیک بر دیدگاه‌های سیاسی افراد

پژوهشگران دانشگاه ملی سنگاپور موفق شدند برای نخستین بار ثابت کنند نه تنها ژن ها در اتخاذ رویکردهای سیاسی نقش کلیدی و مستقیم دارند، بلکه آن دسته از زنان چینی سنگاپوری که حامل نوع خاصی از ژن گیرنده دوپامین دی۴ (DRD4) هستند به طور معمول تمایل دارند در مواجهه با مسائل سیاسی روز محافظه کار باشند. ژن گیرنده دوپامین دی۴ که به آن ژن اَدوِنچِر نیز اطلاق می شود، یکی از چند ژنی است که گیرنده دوپامین را در نورون ها کدگذاری می کند. به نظر می رسد حضور یا عدم حضور این ژن با تمایلات آزادیخواهی و تقبیح نابرابری از یک سو و تمایلات محافظه کاری و مقاومت در برابر تغییر از سوی دیگر در ارتباط است.

پژوهشگران در این مطالعه ۱۷۷۱ دانشجوی دانشگاه ملی سنگاپور را مورد پرسش قرار دادند. از شرکت کنندگان خواسته شد تمایلات سیاسی خود را از خیلی محافظه کار تا خیلی آزادیخواه ارزیابی کنند. از آنها نمونه خون و دی ان ای نیز تهیه شد. سپس با استفاده از یک روش آزمایشگاهی ژنتیک مولکولی، انواع ژن های هر یک از شرکت کنندگان بررسی شد. در مرحله نهایی با استفاده از انجام تحلیل رِگرِسیون نشان داده شد یک نوع خاص از ژن گیرنده دوپامین دی۴ تا حدی تعیین کننده ایدئولوژی سیاسی افراد است.

ژن گیرنده دوپامین دی۴ به طور مشترک در همه انسان ها یافت می شود؛ اما شواهد حاکی از آن است که کمتر از ۵۰ درصد چینی های سنگاپوری حامل نوع خاصی از این ژن هستند که با رفتارهای پرخطر و تکانه ای در ارتباط است. این درصد در مردان و زنان برابر گزارش شده است. بعلاوه پژوهشگران دریافتند ژن گیرنده دوپامین دی۴ تمایلات سیاسی زنان را مشخص تر از مردان نشان می دهد. مشاهده شد زنان حامل نوع ۴آر ۴آر گیرنده دوپامین، بیشتر تمایل به خطرگریزی دارند. وجود این ژن در زنان موجب تضعیف تمایلات مخاطره آمیز و در نتیجه تشدید اتخاذ رویکردهای سیاسی محافظه کارانه می شود. شدت ارتباط این ژن با خطرگریزی در زنان در مقایسه با مردان حامل دقیقا همین نوع ژن قوی تر است.

به نظر می رسد سطح فعالیت دوپامین در حاملان این نوع خاص از ژن اَدوِنچِر بیش از دیگران است. با توجه به این که دوپامین را با احساس لذت و پاداش مربوط می دانند، توجیه پذیر است که چرا افزایش سطح دوپامین در خون موجب کاهش تمایل به رفتارهای پرخطر و در نتیجه اتخاذ رویکردهای محافظه کارانه می شود. به همین علت چنانچه یک ایدئولوژی خاص در فرد نهادینه شده باشد تغییر آن به وسیله فشار جمعی یا تبلیغات سیاسی بسختی امکان پذیر است.

یافته های اخیر صحت نتایج مطالعاتی را که پیش تر در ایالات متحده روی یک جمعیت قفقازی انجام شده بود، تائید می کند. در نتایج مطالعات قبلی مشخص شده بود ژن گیرنده دوپامین دی۴ با رویکردهای سیاسی در ارتباط است، اما این ارتباط بستگی به تعداد دوستان هر یک از افراد شرکت کننده داشت؛ در حالی که مطالعات اخیر برای نخستین بار نشان می دهد رویکردهای سیاسی محافظه کارانه یا آزادیخواهانه تا حدی با ژنتیک یک فرد ارتباط مستقیم و بدون واسطه دارد.

در این مطالعه برخلاف مطالعات قبلی هیچ گونه ارتباطی میان شیوه عملکرد ژن گیرنده دوپامین دی۴ و عوامل محیطی نظیر نوع و تعداد دوستان مشاهده نشد. به نظر می رسد این اختلاف به علت تفاوت های فرهنگی بین دو کشور سنگاپور و ایالات متحده است. بر این اساس پژوهشگران معتقدند در فرهنگ ها، گروه های قومی و نظام های سیاسی مختلف، زمینه های ژنتیکی خاصی وجود دارد که تفاوت های موجود در ایدئولوژی های سیاسی جمعیت های مختلف را توضیح می دهد.

پژوهشگران قصد دارند در ادامه مطالعات فوق، ژن های دیگری را که احتمال دارد با باورهای سیاسی در ارتباط باشند، ردیابی کنند. مطالعه رفتارهای پیچیده انسانی نشان می دهد ژن های زیادی در این نوع رفتارها دخالت دارند و چالش اصلی ردیابی همه ژن های دخیل است. البته پژوهشگران یادآور می شوند عوامل محیطی مؤثر را نیز نباید از نظر دور داشت، چراکه تأثیرات ژنتیکی فقط بخشی از تفاوت های ایدئولوژیک را نشان می دهد، حال آن که عوامل محیطی نیز می توانند در کنار عامل ژنتیک طرز فکر افراد را تحت تاثیر قرار دهند.

منبع: جام جم

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه