۰۹ فروردين ۱۴۰۳
به روز شده در: ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ - ۱۹:۴۸
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۴۴۵۶۴۵
تعداد نظرات: ۶۵ نظر
تاریخ انتشار: ۱۷:۳۴ - ۳۰-۱۰-۱۳۹۴
کد ۴۴۵۶۴۵
انتشار: ۱۷:۳۴ - ۳۰-۱۰-۱۳۹۴
به مناسبت بیست و یکمین سالروز درگذشت
هر که وصیت نامه بازرگان را بخواند نمی تواند باور کند این متن را مردی با سابقه 60 سال سیاست ورزی نوشته زیرا آکنده از مفاهیم دینی و نه سیاسی است.
متن کامل وصیت نامه مهندس بازرگان
 عصر ایران- سی ام دی ماه یادآور سالروز درگذشت مهندس مهدی بازرگان نخست وزیر دولت موقت انقلاب اسلامی است.

بیست و یک سال قبل در واپسین روز دی ماه 1373 مهندس بازرگان که برای درمان به سوییس اعزام شده بود قبل از انتقال به بیمارستان چشم از جهان فرو بست.

 گوینده اخبار تلویزیون ایران اما چنان بر واژه سوییس تاکید کرد که انگار او در تمام سال های پس از نخست وزیری در کنار دریاچه لمان لمیده بوده حال آن که طی سال های 58 تا 73 تنها یک بار به آلمان رفت و بقیه اوقات همواره در ایران بود و قبل از اعزام به سوییس نیز در بیمارستان دی بستری شد.

بازرگان اما تنها مرد سیاست نبود و به اعتراف موافق و مخالف مرد عرصه دیانت هم بود و برای اثبات این دومی هم نوع زندگی او را می توان گواه آورد و هم وصیت نامه اش را که انگار نه انگار آن را  مردی با سابقه 60 سال فعالیت سیاسی مستمر و دبیر کلی یک حزب سیاسی و با اشتهار به نخست وزیری در یکی از مهم ترین فرازهای تاریخ ایران و سال ها استادی و ریاست دانشکده فنی دانشگاه تهران نوشته و به سبک و سیاق مذهبی ترین روحانیون است تا جایی که روشن‌فکری نوشت: " آدمی در نگاه اول تصور می کند این وصیت نامه حاج شیخ عباس قمی است! آن قدر که بیم قیامت و توصیه های دینی و نه اشارات سیاسی در آن موج می زند."

متن کامل وصیت نامه از این قرار است:

 بسم الله الرحمن الرحيم

   كُلُّ مَنْ عَلَيْها فَانٍ. وَيَبْقی وَجْهُ رَبِكَ ذُوالْجَلالِ وَ الاِكْرامِ.  (1)

     وصيت‏نامه بنده گنه‌كار بی‏‌مقدار، محتاج عفو و رحمت پروردگار و درخواست كننده دعای بندگان مؤمن و مهربان، مهدی بازرگان، به همسر عزيز خود، فرزندان دلبند با همسران گرامی آنها، نوادگان نازنين و به همه خويشاوندان با مهر و صفا، به دوستان ارجمند و به آشنايان و اهل لطف.

  با اقرار به وحدانيت و ربوبيت خالق و با درود بر همه پيامبران علی‌‏الخصوص خاتم آنها محمد مصطفی صلی‌‏الله عليه و آله و سلم و بر اهل بيت طهارت و امامت.

   (1)

  اولين و مهم‌ترين آرزو و توصيه‏‌ام به خانواده و خويشان و دوستان اين است كه رفتن من برايشان عبرت بوده، به زندگی هميشگی خيلی بزرگ‌تری‌كه در پيش‌ دارند- بيشتر از دوروزه دنيای گذران- بينديشند و تدارك ببينند.

  زندگی بی‏‌مرگ و انتها كه خبرش را فرستادگان خدا داده، ما را برحذر از آتش و عذاب و اميدوار به رستگاری و رضوانش كرده‌‏اند، به فرض كه كسی يقين به وقوع آن نداشته باشد، دليل قطعی هم به دروغ بودن و عدم آن ندارد. حال كه بنا به خبرها و هشدارهای شخصی چون محمد مصطفی(ص) و كتابی چون قرآن، شدت و مدت عذاب چنان وحشتناك و غيرقابل تحمل است كه احتمال وقوعش را هر قدر كم و كوچك بگيريم، مصلحت و منفعت ما ايجاب می‏نمايد كه با توجه به عظمت واقعه و بی‏نهايت بودن مصيبت، آن را به حساب بياوريم و راه احتياط هم كه شده باشد در پيش گيريم.

  وصيت من اين است كه نه آخرت و قيامت را نفی و فراموش كنيد و نه روزی رسان و آفريننده خودتان را كه برای جهان غير او صاحب و گرداننده‏ای قابل تصور نبوده، اگر خودمان و جهان، دروغ و خيال نباشيم، او هم دروغ و خيال نمی‏تواند باشد.

  اينك كه دنيا و زندگی در مجموعه و متوسط، ناخشنودی و ناراحتی و زيانكاری است و جريان تاريخ بشريت در جهت افزايش گرفتاري‌ها و سختي‌ها يا توسعه ظلم و فشارهاست، بايد سعی كنيم در عوض، آخرتمان در اثر تحمل و تلاش و با صبر و مرحمت، آباد و خشنود كننده باشد.
                     
(2)

  دومين توصيه (خصوصی‏ ام) به همسر و فرزندان و كسان، مهربانی و گذشت و خدمت‌گزاری در حق يكديگر است. مخصوصاً نسبت به مادرها و پدرها، پس از آن برادر خواهرها، زن و شوهرها و بالاخره ديگر خويشاوندان و صله رحم.
 

(3)

  توصيه سوم قبول عذر تقصيرها و قصورهايم در حق خانواده و كسان و دوستان و هموطنان. از همگی حلاليّت می‏طلبم و تقاضای بخشش و دعای خير دارم، و رساندن اين تقاضا به كسانی كه در مجلس فاتحه حضور نداشته، آن را نشنيده باشند يا آگاه نشده باشند. هر بدی و نقصان و زيان كه به كسی و به كسانی رسانده باشم و به هر گونه و اندازه و ارتباط كه باشد، چه فردی و شخصی و چه اجتماعی و عمومی و سياسی، تقاضايم اين است كه حلالم نماييد.
   
(4)

كفن و دفن و ترحيم

  «... وَ ما تَدْری نَفْسٌ ماذا تَكْسِبُ غَداً وَ ما تَدْری نَفْسٌ بِاَی اَرْضٍ تَمُوتُ...» (2)

  برای محل دفن قبری را زير سر نگذارده‏ام كه زحمت بازماندگان كمتر باشد. و محل خاصی را هم در نظر ندارم ولی اگر امكان داشته و خالی از دردسر و اشكال باشد بدم نمی‏آيد در مقبره بيات در جوار مرقد حضرت معصومه سلام الله عليها و در كنار پدر و مادر و عده‏ای از برادر خواهرها و عمو و عموزادگان باشد كه احتمال سر خاك آمدن و از خدا طلب مغفرت خواستن برای همه به خاك سپردگان بيشتر باشد.

  برای كفن خلعتی سابقاً از سفر حج ‏آورده و در چمدان عنابی‌‏رنگ گذارده بودم كه پس از نقل مكان به نارون نمی‏دانم چه شده است.

  برای مجالس ترحيم و تذكر اگر چه بيشتر جنبه تشريفاتی و تكلف پيدا كرده و جزو آداب و حساب‌های سياسی و گروهی شده، دردی از دنيا و آخرت مردگان و زندگان دوا نمی‏كند ولی با احتمال اينكه برای افرادی، مختصر عبرت از مرگ و خشيت از خدا و آخرت حاصل شود و حلاليت و آمرزشی نصيب ميت گردد ايراد به برگزاری آن از محل ثلث خودم ندارم خصوصاً اگر همراه با اطعام مساكين و غذای دسته جمعی بدون تعيّن و تشريفات برای بازماندگان و دوستان نزديك باشد. بيشتر از توصيف و تمجيد شخص از دنيا رفته به تذكر قيامت و توجه به آخرت پرداخته شود، توصيه‌‏های (1) و (2) و (3) نيز بد نيست كه در مجلس ترحيم خوانده شود.

                             وصيتنامه مورخ 7/10/1373- در خانه نارون

 
    1. رحمن(55) / 26 و 27 : هر چه بر روی زمين است دستخوش فناست. و ذات پروردگار صاحب جلالت و اكرام توست كه باقی می‏ماند.

2. لقمان(31) / 34 : ... و هيچ كس نمی‏ داند كه فردا چه چيز به‏ دست خواهد آورد و كسی نمی ‏داند كه در كدام زمين خواهد مْرد...
ارسال به دوستان
انتشار یافته: ۶۵
در انتظار بررسی: ۲۵۱
غیر قابل انتشار: ۰
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۸:۴۰ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
4
352
ان وقت اخبار 20.30 چند شب پیش طوری در باره این مرد مومن صحبت میکرد که گویی در باره یک ظالم دنیاپرست صحبت میکند.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۸:۴۳ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
9
361
نور به قبرت بباره
سیدمحمدعلی
Iran, Islamic Republic of
۱۸:۴۵ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
5
325
درود بر بزرگمرد عرصه های دیانت و سیاست.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۸:۴۶ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
2
279
خداوند رحمت کند این مرد بزرگ را
محمد
Iran, Islamic Republic of
۱۸:۵۱ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
2
237
خداوند این مرد بزرگ و با تقوا را رحمت کند
مهدی
Iran, Islamic Republic of
۱۹:۲۶ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
1
221
خدا رحمتش کند
عباداله
Iran, Islamic Republic of
۱۹:۴۲ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
1
212
صبر بسیار بباید پدر پیر فلگ را
تا دگر مادر گیتی چو تو فرزند بزاید
هادی
Iran, Islamic Republic of
۲۰:۰۵ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
4
81
پس توصیه 3 چی شد؟
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۲۰:۰۶ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
1
130
خدایش رحمت کند
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۲۰:۵۱ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
1
137
خدا رحمتش کنه. دلم گرفت این خوندم
سوشیانسy
Iran, Islamic Republic of
۲۲:۱۵ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
0
114
آفرین خدایش رحمت کناد . رضوان الله علیه
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۲۲:۱۷ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
0
101
خدا ایشان و جمیع رفتگان از مومنان و پیروان اهل بیت ع را بیامرزد و عاقبت ما را بخیر گرداند.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۲۲:۱۷ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
1
130
مردی برای تمام فصول و پیشگویی و اندیشمندی که سخنانش در این سالها برای ایرانیان قابل فهم شده است.
کوهستان
Iran, Islamic Republic of
۲۲:۳۲ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
3
116
سعدیا مرد نکونام نمیرد هرگز
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۲۲:۳۶ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
1
90
خدایش بیامرزد
ناشناس
India
۲۲:۳۶ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
1
85
خدا رحمتشون کنه .
علی عسک
Iran, Islamic Republic of
۲۲:۳۸ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
0
76
درود خدا بر مردان خدا روحش شاد
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۲۲:۵۳ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
1
74
خدا رحمتشان کند و روحشان شاد.
ناشناس
United States
۲۳:۰۰ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
1
69
خدا بیامرزادش
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۲۳:۱۲ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
0
70
بسیار پند آموز بود خیلی ممنون
سید محمد جواد میرخلیلی
-
۲۳:۱۴ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
1
99
خداوند روح پدر عقلانیت سیاسی ایران معاصر را مشمول لطف و کرم خویش گرداند.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۲۳:۲۱ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
1
74
خدا روح این بنده بی ادعای خود را قرین رحمت نماید.
علی
Iran, Islamic Republic of
۲۳:۳۲ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
1
60
درود ورحمت خدا بر او باد .
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۲۳:۳۴ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
0
59
خداوند رحمتششان کند
حسین
United States
۲۳:۴۶ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
1
58
خداوند روح بزرگ آن مرحوم را قرین رحمت واسع خود قرار دهد. آمین یا رب العالمین.
محمدم
Iran, Islamic Republic of
۲۳:۵۶ - ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
0
56
روحش شاد
علی
Germany
۰۰:۰۰ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
0
64
خدایت رحمتت کندکه بسیاری از تحصیل کرده ها را با اسلام آشنای اصولی کردی.
محسن
Iran, Islamic Republic of
۰۰:۰۱ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
0
54
خدایش بیامرزاد آموزنده بود با تشکر.
محمودرضايى
Iran, Islamic Republic of
۰۰:۰۳ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
0
49
روحش با ائمه اطهار محشور باد
بیات
Iran, Islamic Republic of
۰۰:۰۶ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
0
50
شیر آهن کوه مردی بود،خدایش بیامرزد.
ندا
Iran, Islamic Republic of
۰۰:۳۷ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
0
44
روحش شاد و یادش گرامی باد.اشکم جاری شد...
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۱:۰۱ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
0
39
رحمت حق بر همه رفتگان
مسلم
Iran, Islamic Republic of
۰۲:۵۰ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
1
40
خدا او را با انبیا واولیا محشورگرداند انشاالله
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۶:۱۷ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
3
30
خدا از سر تقصیراتش بگذرد ورحمت کند.
محمد
Iran, Islamic Republic of
۰۶:۵۰ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
0
60
متن بسیار ساده در عین حال با محتوا و تکان دهنده . خدایا یک لحظه مار را بحال خودمان وامگذار .
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۷:۲۲ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
0
47
خدا رحمت کند همه ی کسانی را که به اسلام و این کشور خدمت کرده اند روح شان شاد باشد
ايرانى
Iran, Islamic Republic of
۰۷:۴۲ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
0
36
روحش شاد
داود
Iran, Islamic Republic of
۰۷:۵۲ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
0
34
سعدیا مردم نکو نام نمیرد هرگز .
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۷:۵۴ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
0
43
خدایش بیامرزاد...
دیانت و صداقتش از همه مسئولان بیشتر بود
علیرضا
Iran, Islamic Republic of
۰۷:۵۷ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
0
32
خدایش رحمت کناد
خانپور
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۰۰ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
0
38
بسيار تاثيرگذار و تأمل برانگيز...
جواد
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۱۴ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
0
35
روحت شاد ای بزرگ مرد.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۱۶ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
122
10
خوارج نیز بسیار مقدس و اهل قران بودند
بهروز
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۲۱ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
69
3
معلوم نیست این اصل است یا نه.
حمیدرضا
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۲۹ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
2
46
ممنون از ارسال این مطلب... بله تذکر به جایی بود و خوب است که انسان در تمام عمر خود اینگونه اندیشه و عمل کند. خدایش بیامرزاد
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۳۲ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
1
61
خدا این مرد بزرگ را رحمت کند ودر بهشت خود روز خور کند .این وصیت نشان دهنده یک مرد بسیار بزرگ و خوب و عالی است .این وصیت ها را باید چاپ کرد تا جوانان ببینند ویاد بگیرند که چه بزرگانی در کشور وجود داشته اند .بزرگانی که تهمت فراوان شنیدند .در کنار پیامبر و خوبان جاودانه شود انشالله .
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۳۶ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
1
35
روحش شاد يادش گرامي
نوید
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۳۷ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
1
42
خداوند ایشان را مورد رحمت و آمرزش قرار دهد و چه بسا مردانی بودند که باعث افتخار بودند و اکنون نیستند و همه ما فانی هستیم جز ذات اقدس خداوند کریم.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۳۹ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
1
31
خدايش رحمت كند
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۳۹ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
1
37
خداوند روح این عزیز درگذشته و ماندگار در تاریخ ایران را قرین رحمت فرماید. رحم الله من یقراء فاتحه
علیرضا
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۴۰ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
1
29
رحمت خداوند متعال بر این انسان شریف باد.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۴۲ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
1
34
خدا ایشان را غریق رحمت واسعه خود قرارداده و با اولیا و انبیا محشور فرماید.
مرد بزرگی بود که قدرش شناخته نشد.
علی احدی
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۴۹ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
2
32
انشالا...که قرین رحمت خدا شده اند .
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۵۳ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
2
30
خداوند روحشان را غریق رحمت بفرماید..روحشان شاد و یادشان گرامی
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۵۳ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
2
29
خداوند این مرد بزرگ رحمتش کند.
تاریخ خود قضاوت خواهد کرد.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۵۷ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
157
8
عاقبت خيانت و سادگي و احمق بودن . همينه مرگ در ذلت و خواري
پاسخ ها
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۱۰:۲۳ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
امیدوارم شما ادم وفادار و دانایی باشی و در عزت بمیری.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۵۷ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
1
35
خدایش بیامرزد
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۹:۲۱ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
1
35
روحش شاد
رضا
Iran, Islamic Republic of
۰۹:۴۷ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
1
32
روحش شاد و قرين رحمت حق باد
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۹:۵۷ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
0
34
رحمت الله علیه
ایرانی
Iran, Islamic Republic of
۰۹:۵۸ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
1
72
روحش شاد.
من به شخصه تا سالها تحت تاثیر نگاه منفی و متعصب مخالفان ایشان نظر مثبتی درباره شان نداشتم و خوشحالم که این دیدگاه به کلی عوض شد و معتقدم ایشان یک رجل سیاسی و مذهبی والا بودند و ایران باید به داشتن چنین مردانی افتخار کند.
امیدوارم قدر کسانی چون مهندس بازرگان را در این دوره بدانیم.
با تشکر
بنده خدا
Iran, Islamic Republic of
۰۹:۵۹ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
2
42
خداوند ایشان را رحمت کند
علی
Iran, Islamic Republic of
۱۰:۰۹ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
4
54
درود بر این مرد فرزانه . روحش شاد.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۰:۱۳ - ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
1
68
چرا ما بزرگانمون رو وقتی میمیرند میشناسیم؟
پلیس : مردم هنگام خرید خودشان رمز کارت را وارد کنند پیشنهاد یک استاد دانشگاه درباره حواشی ماجرای صدیقی و پسران: فهرست اموال 100 روحانی مشهور و آقازاده ها منتشر شود روسیه : تروریست‌ های کروکوس با اتباع اوکراینی در ارتباط بودند عکسی از چند جاعل امضا که درفضای مجازی مورد توجه قرار گرفته است روزانه یک میلیارد وعده غذایی در جهان دور ریخته می‌شود بازداشت ۲ پیمانکار و تعدادی از کارمندان شهرداری بندر امام (ره) انتقاد صریح رهبر معظم انقلاب از تخریب پوشش گیاهی به بهانه درست کردن هتل و حوزه علمیه: زمین خوارها در مناطق خوب شهر با شیوه های مشخص، ثروت عمومی را تبدیل می کنند به ثروت شخصی/ مسؤولین باید "عُرضه" به خرج دهند و برخورد قاطع کنند تردد از کرج و آزادراه تهران -شمال به سمت مازندران ممنوع شد یونیسف : خوابیدن در نوار غزه، مانند دراز کشیدن در تابوت است توقف مهمترین پروژه برق آبی در حال توسعه پاکستان پس از ترور مهندسان چینی روسیه قطعنامه پیشنهادی آمریکا علیه کره شمالی را وتو کرد «صبح تبریز»؛ با یاد شهریار عدل محققان : تنها دو شب کم‌ خوابی می‌تواند باعث احساس پیری در شما شود بیتا فرّهی؛ مهشید به هامون پیوست... آنچه امروز در غزه در جریان است، درواقع تکرار حادثه کربلا است
وبگردی