همان‌طور که انتظار می‌رفت، سال 2016 یکی از بدترین سال‌های صنعت حمل‌و‌نقل کانتینری از سال 2009 تا امروز به‌شمار می‌رود. عرضه کشتی‌ها و نبود تعادل در میزان تقاضا در اغلب خطوط کشتیرانی همراه با آغاز دور جدیدی از ادغام کشتیرانی‌ها، ازجمله حوادث عمده در سال ۲۰۱۶ محسوب می‌شوند.

به گزارش روزنامه دنیای خودرو، به‌‌رغم تاثیرات مثبت ادغام‌ها برای صنعت کشتیرانی در طولانی‌مدت، سال ۲۰۱۶ برای حمل‌و‌نقل کانتینری در این خصوص سال خوبی محسوب نمی‌شود، چراکه کشتیرانی‌های معدود و فعال در اقیانوس‌ها مانع روند ساخت کشتی‌های بیشتر می‌شوند، سعی در ایجاد ثبات در قیمت‌ها دارند و به بازماندگان در این عرصه از حمل‌و‌نقل، اجازه تمرکز روی خدمت‌رسانی به مشتریان در حوزه‌های مختلف حمل‌و‌نقل را می‌دهند. در این مطلب قصد داریم به ارائه خلاصه‌ای از وضعیت حمل‌و‌نقل کانتینری در سال 2016 و بررسی چشم‌انداز این صنعت در سال 2017 بپردازیم.

خلاصه‌ای از وضعیت سال 2016

سال 2016 برای حمل‌و‌نقل کانتینری، سالی پر از چالش و شگفتی بود که برخی قابل‌انتظار و برخی دیگر کاملا غیرقابل پیش‌بینی بودند. همان‌طور که بسیاری از کارشناسان حمل‌و‌نقل دریایی در اوایل سال جاری اخطار داده بودند، تحکیم شرکت‌ها یکی از بزرگ‌ترین الزامات فعالیت کم‌خطر در این سال به شمار می‌رفت اما فشار مالی که چندی است بر این صنعت حاکم شده، از همان ابتدا هم زنگ خطر را برای نابودی یک یا دو شرکت بزرگ به صدا درآورده بود.

به‌طور کلی با نگاهی به هشدارها و پیش‌بینی‌های کارشناسان به نظر می‌رسد توجه به این هشدارها در چنین برهه زمانی حساسی کاملا ضروری است. در این نقطه، آینده حمل‌و‌نقل کانتینری کاملا بر‌اساس حدس و گمان‌هاست. پس از فروپاشی هانجین، انتظار می‌رفت نرخ‌ها به سرعت بالا برود و فضای فعالیت به شدت در تنگنا قرار گیرد. گرچه این اتفاق برای چند هفته ملموس بود اما شرایط به‌سرعت به همان روال قبل بازگشت و بازار تمام نقاط خالی خود را پوشش داد. به گفته بسیاری از کارشناسان عرضه بیش از حد، یکی از دلایلی است که بازار را با این وضعیت مواجه کرده است.

چشم‌انداز 2017 چگونه است؟

اگرچه انتظار می‌رود سال 2017 از لحاظ افزایش نرخ حمل‌و‌نقل، کمی بهتر از 2016 باشد اما در این سال هم نمی‌توان امیدی به بهبود وضعیت حمل‌و‌نقل کانتینری و آینده‌ای روشن‌تر داشت. تنها خبر خوب در این سال این است که تعداد کشتی‌هایی که برای سرویس وارد می‌شوند، بسیار کمتر از سال جاری خواهند بود. در هفت ماه اول سال 2016، تنها 202.000 TEU ظرفیت کانتینری جدید سفارش داده شد، این در حالی است که این رقم در کل سال 2015 حدود 2.3 میلیون TEU بوده است. این موضوع می‌تواند حامل پیامی مبنی‌بر فضای کمتر برای ورود شرکت‌های جدید و همچنین نرخ بازار بهتر باشد که خبری بسیار خوب برای شرکت‌های کانتینری است.

اگرچه با آغاز این شرایط آشفته، شرکت‌های واردکننده از چنین اوضاعی بهره کوتاه‌مدتی بردند اما ادامه چنین روندی بعدها برایشان پیامدهای بسیار گسترده‌تر و جدی‌تری پیدا کرد. به‌طور مثال، با فروپاشی هانجین هزاران کانتینر بلااستفاده ماند، صدها واردکننده در تحویل به‌موقع سفارش‌هایشان به مشکل خوردند و مجبور شدند با پرداخت هزینه‌های گزافی، کالاهایشان را از پایانه‌ها تحویل بگیرند.

این صنعت امروز به‌حضور در نقطه‌ای نیازمند است که در آن شرکت‌های کشتیرانی سودآور و واردکنندگان از نرخ بالای واردات شکایت نداشته باشند. در این راستا، خطوط کشتیرانی نیاز به دقت و توجه بیشتری در سفارش کشتی‌ها و افزایش ظرفیت بازار در زمان اوج دارند تا موجب کمترین آسیب به شرکت‌های واردکننده شوند. از سوی دیگر، واردکنندگان نیز باید در مورد اوضاع حمل‌و‌نقل آزاداندیش‌تر و با درک بهتر بازار متوجه این موضوع باشند که بهره بردن از نرخ واردات کمتر تنها در کوتاه مدت امکان‌پذیر است. این شرکت‌ها باید به جای متمرکز شدن روی نرخ‌ها به بررسی و ارزیابی دیگر ابعاد زنجیره تامین بپردازند.

صنعت حمل‌و‌نقل کانتینری در حال حرکت به سوی تثبیت شدن است و به همین دلیل در چند سال آینده تنها 10 شرکت اصلی به تجارت بین‌المللی خواهند پرداخت. انتظار می‌رود اثرات اولیه تثبیت مجدد این صنعت در نیمه‌دوم سال 2017 نمایان شود. همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد تعداد اتحادیه‌های کانتینری در مقایسه با سال گذشته با کاهش قابل‌توجهی روبه‌رو شده است، تا جایی که امروز شاهد فعالیت تنها 3 اتحادیه بزرگ دریایی هستیم.

تثبیت حمل‌و‌نقل کانتینری به این معنی است که شرکت‌های کشتیرانی قدرت بیشتری کسب خواهند کرد و کنترل بیشتری روی فضا و نرخ بازار خواهند داشت و این موضوع ممکن است به کاهش خدمات دریایی منجر شود.

موسسه تحقیقاتی «آلفالاینر» در آخرین گزارش تحقیقاتی خود آورده است: «چرخه های حمل‌و‌نقل هفتگی در مسیر آسیا- اروپا از 21 مرتبه در سال 2015 به 17 مرتبه در سال 2016 کاهش یافته است. در همین حال، حداقل سه چرخه حمل‌و‌نقل بنا بر توافق کشورهای حاشیه اقیانوس آرام متوقف شده است و انتظار می‌رود این روند با ادامه پیدا کردن در سال 2017 موجب تثبیت هرچه بیشتر بازار شود.» با در نظر گرفتن شرایط پیش رو، به نظر می‌رسد رقابت برای شرکت‌های کوچک‌تر بسیار دشوار‌تر از قبل شود، زیرا سهم خواهی، تثبیت و زنده ماندن در بازار امروز بسته به این است که با کدام اتحادیه‌ها روابط بهتری داشته باشید.

بررسی وضعیت مالی صنعت

انتظار نمی‌رود در سال 2017 تغییر چشمگیری در وضعیت مالی صنعت حمل‌و‌نقل کانتینری به وقوع بپیوندد. با این‌حال و پس از فروپاشی هانجین انتظار نمی‌رود هیچ یک از شرکت‌های بزرگ به سرنوشت این شرکت دچار شوند. اگرچه پیش‌بینی‌ها از ترکیب و ادغام شرکت‌های بزرگ خبر می‌دهند، اما با نگاهی به شرایط کلی شرکت‌ها به نظر نمی‌رسد ورشکستگی بزرگی را در افق سال 2017 شاهد باشیم. البته این امر به این معنی نیست که صنعت در بهترین وضعیت خود به سر می‌برد!

بسیاری از شرکت‌های حمل‌و‌نقل و کشتیرانی‌های بزرگ به‌دلیل کاهش نرخ حمل‌و‌نقل اقیانوسی با مشکلات مالی عدیده‌ای روبه‌رو هستند. بسیاری از این شرکت‌ها تا امروز استقامت بسیاری از خود نشان داده‌اند و با قبول نرخ‌هایی حتی پایین‌تر از نرخ بازار به فعالیت مشغولند، اما بررسی‌ها نشان‌ می‌دهند این وضعیت چندان پایدار نخواهد ماند. بر اساس آخرین گزارش موسسه تحقیقاتی «پلیمسول»، 129 شرکت از میان 498 شرکت فعال کانتینری در سراسر دنیا، از لحاظ مالی ضعیف و در محدوده خطر قرار دارند.

تغییرات عمده در سال 2017

بررسی‌ها نشان می‌دهند عدم تعادل عرضه و تقاضای فعلی بین 12 تا 18 ماه آینده ادامه‌ خواهد داشت. ائتلاف‌ها و ادغام‌های جدید نیز در حال شکل‌گیری و انجام هستند. همچنین به‌کارگیری کشتی‌های جدید بسیار کمتر از سال 2016 خواهد بود. هنگامی که تمام این مسائل را پشت هم قرار می‌دهیم، به این نتیجه می‌رسیم که سال 2017 هم سالی چالش‌برانگیز و بسیار حساس برای صنعت حمل‌و‌نقل کانتینری دنیا خواهد بود. پازل پیش‌بینی‌ها برای سال 2017، نشان از آینده‌ای روشن برای این صنعت ندارد و این زنگ خطری است برای تمام شرکت‌ها!

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه