وعده افزایش یارانه بقایی و قالیباف چه فرقی دارد؟

روزنامه ایران نوشت: ادعای وعده یارانه 250 هزار تومانی را نخستین بار کاندیدایی مطرح کرد که مهر رد صلاحیت فرصتی برای مانور او روی این وعده فریبنده نگذاشت.

با  وجود این  بودند رقبای سیاسی که ایده او را به عاریت بگیرند و بخواهند برگه‌های رأی را به بهای نسیه 250 هزار تومان یارانه‌ای به دست آورند که اکثریت قریب به اتفاق فعالان سیاسی و اقتصادی تحققش را غیر ممکن و دست‌کم آسیب‌زا تلقی کردند.

با این حال آنچه در این میان سؤال برانگیز است نه اصرار دو نامزد اصولگرای انتخابات ریاست جمهوری، که سکوت چهره‌هایی است که تا پیش از این منتقد چنین وعده مردم فریبانه‌ای بودند و حال به واسطه نزدیکی بیشتر به نامزدهای مطرح کننده آن، گویا صلاح نمی‌بینند آن را نقد کنند. 

چنین است که یک منتقد جدی دولت یازدهم که روزگاری چنین وعده‌ای را «دهان پر کن» خطاب می‌کرد، امروز در قبال تکرار آن از زبان نامزدهای شاخص جریان متبوعش دلیلی برای نقد منصفانه نمی‌بیند. اول بار اواخر اسفند 95 بود که حمید بقایی، از نزدیکان محمود احمدی نژاد، مدعی شد که در صورت رئیس جمهوری شدن، مبلغ یارانه‌ها را به ۲۵۰ هزار تومان خواهد رساند. این وعده بلافاصله با واکنش‌های متعددی مواجه شد. ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی آن را «فریبکارانه» و «امکان ناپذیر» دانست و در عین حال گفت: «البته راحت‌ است این فرد بیاید ادعا کند یارانه را یک میلیون تومان می‌کنم اما تنها حرف است حتی اگر بتواند این را هم پرداخت کند آثار آن در اقتصاد بسیار منفی خواهد بود و تأثیری در رفاه مردم نمی‌گذارد.» 

علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز  در نقد این وعده یارانه‌ای گفت: «به نظر می‌رسد گویندگان این حرف‌ها معنای اعداد و رقم را نمی‌دانند.»اما واکنش‌های منفی و منتقدانه محدود به دولتمردان نبود. ابوالقاسم رئوفیان، دبیرکل حزب اصولگرای ایران زمین نیز در گفت‌و‌گو با ایرنا، سعی بقایی برای کار تبلیغاتی روی توده محروم جامعه از طریق وعده 250 هزار تومانی را «جذاب و وسوسه برانگیز» توصیف کرد و گفت: «طیف احمدی‌نژاد بخوبی متوجه وجود این حفره در بین جمعیت رأی دهندگان ایرانی است.» 

وی در سخنان خود این وعده یارانه‌ای را سبب افزایش فزاینده انتظارات از حکومت و منجر به نارضایتی گسترده علیه نظام دانست.  همچنان که  احمد توکلی، نماینده اصولگرای پیشین مجلس نیز در نامه‌ای به شورای نگهبان علاوه بر درخواست رد صلاحیت احمدی نژاد، وعده پرداخت یارانه 250 هزار تومانی را وعده‌ای «خانمان برانداز» و «ضد ملی» توصیف کرد. 

واکنش مصباحی‌مقدم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و از چهره‌های نزدیک به «جمنا» نیز به وعده‌ انتخاباتی بقایی چیزی جز آن نبود که افزایش یارانه نقدی را «احمقانه» بداند. وی در روزهای انتهایی فروردین علاوه بر این اعلام موضع، در پاسخ به این سؤال که  «آیا راهی می‌توان پیدا کرد که جامعه شیفته این نوع وعده‌ها نشود؟»، گفت: «راهش این است که کسانی برای مردم توضیح بدهند و بگویند چنین پولی وجود ندارد و چنین مبلغی وجود ندارد که بخواهند به مردم یارانه اضافی بدهند. اگر کسی چنین کاری را انجام بدهد وعده‌ای فریبنده و در عین حال بدون پایه و اساس است و منابعی برای این کار وجود ندارد.» به گزارش عصر ایران، مصباحی مقدم همچنین تصریح کرد : «افزایش یارانه‌ها به زیان اقتصاد ملی است و آثار روانی و اجتماعی بدی دارد.»

اما جالب‌ترین و مهم ترین واکنش به وعده یارانه 250 هزار تومانی نه در روزها و ماه‌های اخیر، که باید در روزهای پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال 92 جست‌و‌جو کرد. آنجا که سوم اردیبهشت 92، مدیر مسئول روزنامه کیهان در واکنش به سخنان محمود احمدی‌نژاد در سفر استانی‌اش و ادعای خواست دولت برای پرداخت یارانه 250 هزارتومانی نوشت: «وعده یارانه 250هزار تومانی علاوه بر آن که دور از واقعیت و فقط یک شعار دهان پرکن است متضمن آزادسازی انفجارگونه قیمت بنزین و برق و گاز وآب و... نیز هست و این به مفهوم تورم لجام‌گسیخته‌ای است که یارانه 600هزار تومانی هم از عهده آن برنمی آید و تورمی 200درصدی به دنبال دارد.» حال  دو نامزد اصولگرای مورد حمایت اغلب چهره‌های پیش گفته در انتخابات ریاست جمهوری، بخش عمده‌ای از وعده‌های انتخاباتی خود را بر محور همین وعده و عدد بنا کرده‌اند اما برخلاف گذشته خبری از آن انتقادها و موضع گیری‌ها نیست و اگر معدودی نیز از مخالفت دیرین خودشان با نحوه توزیع یارانه‌ها می‌گویند ترجیح می‌دهند انگشت انتقاد را مستقیم به سمت وعده افزایش یارانه این نامزدها نگیرند. 

این در حالی است که چنین وعده‌هایی با افزایش فزاینده انتظارات مردم می‌تواند برای هر دولت منتخبی در آینده مشکل ساز باشد و از همین منظر است که معدود چهره‌های اصولگرای معتدلی چون علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی ترجیح می‌دهند بر محور عقلانیت و با نادیده گرفتن جناح‌بندی‌های انتخاباتی با آن به مخالفت برخیزند.