بیش از هزار سال پیش حوزه بزرگ نجف تأسیس شد و علمای ما تمام مصائب حکومت وقت را تحمل و استقلالیت این حوزه را حفظ کردند، حوزه نجف مربوطه به دولت، احزاب سیاسی و حتی احزاب دینی نیست در واقع مربوط به هیج حزبی نیست، این حوزه در سیاست، در نظام تعلیم و در اقتصاد مستقل است. علمای ما فقر شدیدی را تحمل کردند، دولت حاضر است از نظر مالی به حوزه کمک کند، اما علما هرگز حاضر نشدند کمکی را از دولت بپذیرند و همچنان هم کمکی از دولت نخواهیم پذیرفت چرا که اگر از دولت کمک مالی را قبول کند، بدین معناست که موظف و وابسته به دولت است لذا استقلال خود را از دولت حفظ کرده است. حزب در حوزه نجف نیست و مستقل در نظام سیاسی، اقتصادی و تعلیمی است و هیچ ربطی به دولت ندارد. علمای ما شهادت را قبول می‌کنند، اما کمک دولت را قبول نمی کنند.

اعتدال حوزه؟

حوزه نجف، حوزه معتدلی است؛ در این حوزه افراط و تفریط و افکار منحرفه نیست چون دروسی که در این مدرسه وجود دارد حول کتاب و سنت است و از این دو تعدی نمی‌کند، هر چند این دروس تطور پیدا کند، پیش می‌رود کما اینکه پیش رفته است، اما از حدود کتاب و سنت تجاوز نمی‌کند. لذا عالم شیعه ممکن نیست در خلاف کتاب و سنت فتوا دهد، فتوای علمای ما مطابق کتاب و سنت است لذا جمیع علمای نجف قول مشترک به اسلام دارند، اسلام متمثل به دو کلمه است، کلمه توحید و کلمه رسالت. من امن بالله و برساله النبی الاکرم

حوزه نجف، حوزه معتدلی است و به دور از افکار شاذ، نادر و انحرافی است، تکفیر در حوزه نجف نیست چون تابع کتاب و سنت هست و کتاب و سنت بَری از این افکار و مسایل است.

شما بالاتر از ۵۰ سال است که به نجف اشرف مشرف شدید؟ در آن زمان سلوک مراجع ما چطور بود؟

مرجعیت دستگاه بسیطی است و تمام اهتمام آن به حفظ حوزه و مذهب است، اعتدال و سلامت مذهب، حرفه و فتوای علمای ما باید بر طبق کتاب و سنت باشد؛ همه هَمّ و غم مراجع این مساله و نیز تربیت طلبه بود.

در ارتباط با سیاست چه روی‌کردی داشتند؟

ابداً به سیاست کاری نداشتند؛ حوزه ما ربطی به دولت، سیاست و احزاب سیاسی ندارد.

در رابطه با مصالح مسلمین؟

جایی که مصالح مسلمین در میان باشد، آن‌چه از دستش بیاید، انجام می دهد.

در حوزه نجف اشرف،تا چه اندازه آزادی لازم برای طرح دیدگاه ها، بحث و نظر متنوع وجود دارد؟

از این جهت حوزه نجف آزاد است و هیچ کسی سلطه ای بر این حوزه ندارد.

تا به امروز این سابقه وجود دارد که صدور فتوایی از سوی شما و یا اظهار نظر شما در زمان استادتان حضرت آیت الله خویی موجب شده باشد که به شما یا ایشان فشاری وارد شود یا کسی مانع صدور فتوای شما شده باشد؟

متفاوت است؛ گاهی فتواهایی که بر خلاف حکومت باشد طبعا مخالفت صورت می گیرد.

در خود حوزه، آیا فشاری یا ممانعتی صورت گرفته است؟

خیر اصلا.

حضرت آیت الله العظمی فیاض / زمستان ۱۳۹۴ / عکس از الف – ف

حضرت عالی نگاه های متفاوتی راجع به حقوق زنان دارید.

بله! در این جهت مسایلی هست و من فرقی بین زن و مرد نمی دانم.

در چه مسایلی تفاوتی میان زن و مرد قائل نیستید؟

بر زن حفظ حجاب، عفت، کرامت و شرف واجب است و زن باید کرامت و شرف خود را حفظ کند، اما این بدین معنا نیست که کار نکند، کار برای همه خلایق است. کار کردن زن با حفظ حجاب، عفت، نجابت، کرامت و شرف، مانعی ندارد و هر کاری می تواند، انجام دهد؛ حتی به نظر من رییس جمهور هم شود، مانعی ندارد.

از نظر شما تصدی مسئولیت ها برای زن مانعی ندارد؟

اصلاً مانعی ندارد، زن چه تفاوتی با مرد دارد؟! در حال حاضر تجربه ثابت کرده که زنان بیشتر از مردان در کار هستند، مثلا در دانشگاه اهتمام دختران بیشتر از پسران است.

به نظر شما حتی در موضوع قضاوت و مرجعیت، تصدی مسئولیت توسط زن مانعی ندارد؟

بله! هیچ تفاوتی قائل نیستم؛ اگر زنی درس بخواند و مرجع شود، چه عیبی دارد. زن مگر بشر نیست؟!

در موضوع مبارزه با خرافات و عرفان های کاذب، حوزه نجف چه موضعی دارد؟

در حال حاضر عرفانی بین مردم متعارف شده است که هیچ اصل و اساسی ندارد، ادعا و إخبار از غیب، هیچ اصل و اساسی ندارد. این آقا یا آن آقا خبر از غیب می دهد، می گویند عرفان است اما این‌ها عرفان نیست، عرفان، علوم اهل بیت ع فقه اهل بیت ع و اصول اهل بیت ع هستند. اگر چنین عرفانی اصل داشت، اهل بیت ع آن‌ها را برای مردم بیان می کردند، همان‌طور که احکام فقهی را بیان کرده‌اند. فلسفه هم همین‌طور است، فلسفه مانند فلسفه سبزواری و امثال این‌ها، در همان افکار قدیم مانده‌اند و تطوری در این‌ها ایجاد نشده است. امروز می‌دانیم که طبیعات فلسفه از زمره خرافات است، اما الهیات آن دو قسم می شود، یک قسمت آن الهیات به معنای اخص است و یک قسمت الهیات به معنای اعم، آنکه به معنای اعم است، بحث وجود، اعراض و جواهر است، این امور در اصول ما با تطوری بیش‌تر وجود دارد. این‌ها فی الواقع فلسفه نیست، در الهیات بمعنی الاخص البته غالب آن مقداری سر مردم را گرم کرده است، ولی مفهوم صحیحی ندارد، کسی که می خواهد فلسفه بخواند، اصول و روش رئالیسم آقای مطهری چیز خوبی است و متعرض فلسفه های جدید هم شده است. کتاب فلسفتنا آقای صدر را بخواند که به درد روز او می خورد، اما کتاب سبزواری و امثال این‌ها به درد او نمی خورد.

با تدریس برخی از کتاب های فلسفه مخالفت دارید یا با تحصیل آن هم مخالف هستید؟

با تحصیل آن مخالفم. برای این که تضییع وقت است، طلبه سهم امام را در حوزه مصرف کند و این دروس را بخواند!؟

اگر طلبه بخواهد موضوعی فلسفی را نقد و تحلیل کند؟

هیچ اثری ندارد؛ می گوییم فلسفه می خواهد با مردم مبارزه کند، این‌ها تبلیغات است و چنین چیزی نیست.

در موضوع اجرای حدود در زمان غیبت نظرتان مانند نظر حضرت آیت الله خویی است؟

مراجع در زمان غیبت نمی توانند حدودی اجرا کنند، مفاسدی دارد.

نظر شما این است که باید در زمان غیبت اجرا شود؟

بله! اگر حاکم شرع مسلط باشد و سلطه به دست حاکم شرع و مرجع باشد، حدود می تواند اجرا شود، مثلا دولت اسلامی می ‌حدود اجرا کند هر چند که شاید به دلایلی این کار را نکند.

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه