عصر ایران؛ محسن ظهوری ـ بادها، آورنده نیکی و بدیاند. قدیمیها اینطور گفتهاند؛ میتوانند زندگی بیاورند یا جان بگیرند. قرنهاست که این آسیاها از بادهای سیستان و بلوچستان جان میگیرند. بادهایی که حالا بلای جان شدهاند. منطقه سیستان، همیشه با بادها سر و کار داشته و انواعشان را به نام میشناسد؛ قوس و گاوکش و پلپلاسی و قبله و لِوار و ۱۲۰ روزه. و از همه مهمتر، همین باد ۱۲۰ روزه قدرتمند و طولانی که از اردیبهشت میآید و تا مهر میماند تا در راه از هامون پرآب بگذرد و خنکای آن را به شرق منطقه سیستان برساند. هامون که پرآب نباشد، خاک خشک آن را با خود میآورد.
باد ۱۲۰ روزه سیستان یا به قول اهالی گناباد و قاین، «باد راست»، چهار ماه تمام میوزد و سرعتش از ۳۶ کیلومتر در ساعت آغاز شده و تا ۱۱۰ کیلومتر در ساعت میرسد. باد قدرتمندی که قدرت خود را خشمگین به نمایش میگذارد. گردوغباری که این باد امسال با خود به سیستان آورده، بسیاری از خانهها را در روستاهای منطقه سیستان زیر خاک مدفون و بسیاری از اهالی را روانه بیمارستان کرده.
هامون که منبع زندگی اهالی این استان محروم است، خشک و بیرحم بلای جان شده است. همان بادهایی که با گذر از تاتلابها نقش کولر آبی را برای مردم داشت، حالا به دلیل خشکی هامون، شنهای روان، طوفانهای وحشتناکی به وجود آورده که باعث تعطیلی در مناطقی از استان شده است. غلظت ذرات معلق هوا در شمال سیستان و بلوچستان ۳۰ تا ۴۰ برایر حد مجاز شده و جان بسیاری از هموطنانمان در این استان به خطر افتاده است.
خشکسالی مهمترین بلایی است که در این سالها گریبان ایران را گرفته است. بلایی که خودمان در شدت گرفتنش نقش داشتهایم و هنوز هم میتوانیم تا حدودی از ادامه آن جلوگیری کنیم. البته اگر مدیریت درست داشته باشیم. قرنها پیش اهالی شمال سیستان و بلوچستان، این آسیاهای بادی را بهرهمند شده از بادهای منطقه ساختند، ما که امروزه به تکنولوژی و هوش مدیریتیمان مینازیم، تازه به این فکر افتادهایم که چرا نیروگاه بادی در این منطقه نداریم.