ترامپ و آزار ما؛ «اما برای خودشان خوب است»؟!

عصر ایران؛ مهرداد خدیر- احتمالا شما هم این روزها یا در ماه‌های اخیر و در جمع دوستان و همکاران یا آشنایان و خویشاوندان، وقتی خودتان یا دیگری زبان به انتقاد از رفتار دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا در قبال ایران و برجام باز می کنید یا می گشاید این جمله را شنیده‌اید که «اما برای مردم خودش خوب کار کرده است».

یا اگر یکی از بستگان‌تان در «ینگه‌دنیا» باشد و در حالی که شما دارید از وضعیتی که او به اقتصاد ایران تحمیل کرده گله می‌کنید احتمالا می‌گوید «اما اینجا وضع اشتغال بهتر شده» یا مانند اینها...

با این منطق اما از فلان مقام مسؤول خطاکار هم نباید انتقاد شود! چون در واقع برای زن و فرزند خود خوب بوده و با پول هایی که اختلاس کرده آقازاده‌هایش زندگی مرفهی در کانادا دارند! یا صدام هم اگر می خواست خوزستان را به عراق منضم کند لابد برای عراق خوب بود. حال آن که از منظر خودمان باید ببینیم. دون کورلئونه پدر‌خوانده هم وقتی داشت با نوه اش صحبت می کرد پدربزرگ مهربانی بود.

یا با این منطق اساسا چرا از محمود رضا خاوری ناخرسند باشیم؟ مگر او هم به فکر خانواده خود نبوده است؟!

از دو حال خارج نیست:  قضاوت و اظهار نظر ما یا باید صرفاً بر پایه حق باشد بی هیچ ملاحظۀ دیگری و فراتر از این که «طرف» ماست یا نه. در این حالت حتی وقتی نوبت به «نادر شاه افشار» هم که می‌رسد احساس هندی‌ها را نیز باید درک کنیم وقتی در حملات نادر ثروت آنان را به غنیمت می‌آوردیم و نصفانصف تقسیم می‌کردیم.

در حالت دوم اما کاری به حقانیت این یا آن طرف نداریم و تنها منافع خودمان را در نظر می‌گیریم. درست مثل تماشای بازی فوتبال که دوست داریم تیم باشگاهی محبوب‌مان یا تیم ملی ایران برنده از زمین خارج شود ولو داور پنالتی به نفع ما را به درستی نگرفته و حق با ما نبوده باشد!

در این صورت در این گزاره که نادر شاه افشار قهرمان تاریخ ماست ذره‌ای تردید نمی‌توان روا کرد. اگر هم به هند یورش برده به خاطر ایران بوده و نوش جانِ خودش و سرداران و سربازانش که ایرانِ آن روز را به نان و نوایی رساندند و نادر هم سخاوت‌مندانه نیمی از غنایم را به خود جنگاوران بخشید و از ابتدا هم چنین قرار گذاشته بود. تازه می‌توانیم به ناپلئون هم استناد کنیم که راست یا دروغ‌ نقل شده نادر را الگوی خود در جنگاوری می‌دانست.

توجیه رفتار ترامپ با اقتصاد ما و بلایی که سر ما آورده اما با کدام یک سازگار است؟ با اولی یا دومی؟ در موضع حق نشسته یا منفعت ما را تأمین می‌کند که این توجیه را می آوریم؟

آیا حق با او بوده که زده زیر میز برجام؟ یعنی اگر در سال 96 در ایران هم به جای حسن روحانی یک اصول گرای رادیکال روی کار می آمد ورفتار ترامپ را انجام می داد و از برجام خارج می شد همین قضاوت دربارۀ او هم صورت می پذیرفت؟

یا چون به نفع اقتصاد آمریکا کار می‌کند وبا ترساندن اعراب منطقه از ایران آنان را می‌دوشد بگوییم ناز‌شست‌اش؟!

سال 66 و یک سال قبل از پایان جنگ ایران و عراق وقتی ایتالیا به قطعنامه 598 رأی مثبت داد برخی از کارگران کارخانه های اسلحه سازی که از این جنگ منتفع می شدند به دولت خودشان اعتراض کردند. آیا ما هم در ایران باید اعتراض می کردیم و هوای کارگران ایتالیایی را می داشتیم یا باید فکر جوانان و اقتصاد خودمان بودیم و این که جنگ با تلفات و خسارات کمتر تمام شود؟

در این حالت هم جدای بحث حقانیت، اصلا ما چرا باید طرف آمریکایی‌ها باشیم؟! آیا حق نداریم از آن دوست و خویشاوند بپرسیم «تو طرف کی هستی؟»

سال ها پیش در برنامۀ تلویزیونی «صندلی داغ» یک بار «محمد صالح علا» ترانه‌سُرا و مجری و تهیه کنندۀ شاعر‌مسلک دعوت شده بود و در پایان فیلمی پخش شد و از او خواستند نظر خود را بگوید.

فیلم مربوط به صید ماهیان با توری بزرگ و ماهیانی بود که به دام ماهی‌گیران افتاده و هنوز زنده بودند و به ساحل منتقل می‌شدند.

محمد صالح علا اما نه از رنج صیادان گفت، نه نوستالژی شمال را زنده کرد، نه از دریا و نه از ساحل. تنها گفت: «من طرف ماهی‌هام».

این جملۀ او حتی به گونه ای ضرب‌المثل شد. چون او «طرف» خود را مشخص کرده بود.

از این افراد که دور و بر ما هم هستند نیز می‌توان پرسید کدام طرف هستید؟ طرف ماهی‌ها یا طرف صیادان؟!

ممکن است بگویند طرف ترامپ نیستیم ولی برای خودشان خوب کار کرده. اما اگر هم این گزاره درست باشد معیار ما باید عملکرد او در آمریکا باشد یا تأثیر تصمیم او بر زندگی و معیشت و اقتصاد خودمان؟ تصور کنید از برجام بیرون نرفته بود. وضعیت سیاست و اقتصاد ما امروز چگونه بود؟ 

حالا که صحبت از «طرف» به میان آمده برای این که یک طرفه به قاضی نرفته باشم این نکته را هم باید بیفزایم که در میان اطرافیان خودم یکی که می‌گوید «ولی برای اقتصاد خودشان خوب است» این جمله را درواقع در دفاع از ترامپ نمی‌گوید بلکه طعنه‌آمیز بیان می‌کند تا وظیفۀ سیاست‌مداران و کار‌به‌دستانِ خودمان را در حفظ منافع ملی یادآور شود کما این که همین نظر را با نگاه مثبت دربارۀ رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه هم ابراز می‌کند و در واقع قصد دفاع از رییس جمهور مبتذلِ ایالات متحده را ندارد.

سخن او ترجمانی است از این گفتۀ چرچیل که در سیاست، دوست و دشمن دایمی نداریم منافع دایمی اما داریم. او نه در صف براندازان است که گاه به ترامپ دل می‌بندند و گاه نومید می‌شوند و نه دغدغۀ کار و اقتصاد در آمریکا را دارد بلکه می ‌خواهد بگوید از اقدامات و تصمیمات باید منفعتی برای مردم خودمان حاصل شود... در این حالت هم اما اگر چرتکه می اندازیم باید این طرف را حساب و کتاب کنیم نه آن طرف را.

تماشاخانه

تصاویری که از سقوط یک هواپیما در چین ضبط شده / مرگ همه مسافرها (فیلم)

پاکبانان فداکاری می‌کنند اما نتیجه‌ای نمی‌بینند/ ببینید مردم چطور با بی‌توجهی به این قشر آسیب می‌زنند (فیلم)

فیلم های دیگر