نکاتی در مورد جراحی برای کاهش وزن

خیلی از افرادی که از افزایش بی رویه وزن رنج می برند گاها از رژیم گرفتن خسته شده و تصور می نمایند که عمل جراحی تنها راه حل مشکل چاقی آنان است. اما واقعیت آنست که هر فرد چاقی نامزد خوبی برای استفاده از عمل جراحی نیست. علاوه بر این عمل جراحی جایگزین رژیم غذایی سالم نیست و حتی اگر شما عمل هم بنمایید بایستی تغییرات لازم را در رژیم غذایی خود اعمال نمایید. به همین دلیل، فبل و بعد از عمل جراحی بایستی یک سری از اقدامات را داشته باشید تا نتیجه مطلوب حاصل گردد.

جراحی کاهش وزن برای چه کسی مناسب است؟

جراحی به منظور کاهش وزن برای همه کاربرد ندارد. قبل از انجام عمل جراحی حتما با پزشک متخصص تغذیه مشورت نمایید و ابتدائا رفتارهای غذایی سالم را با نظر متخصصین برای خوود طراحی نمایید. پزشکان عموما جراحی کاهش وزن را برای افرادی با شرایط زیر مناسب می دانند:

داشتن یک نمایه توده بدنی معادل با 40 و یا بیشتر (در حدود 50 کیلوگرم اضافه وزن برای مردان و 40 کیلوگرم اضافه وزن برای زنان)

داشتن نمایه توده بدنی کمتر (35 تا 40) ولی به همراه عوارض جدی در سلامت که با چاقی مرتبط اند از جمله: بیماری قلبی، دیابت نوع 2، کلسترول بالا، تنگی نفس شدید در خواب.

سابقه تلاش ها و شکست های مکرر در کاهش دادن وزن  با استفاده از  روشهای رایج  غیر جراحی (روش هایی نظیر رژیم غذایی و فعالیت بدنی و غیره).

درک کامل خطرها و تمایل داشتن به عمل توسط بیمار

اثرات مفید جراحی کاهش وزن بر سلامت

پس از جراحی کاهش وزن  معمولا عوارض بالینی مرتبط با چاقی،  بهبود خواهند یافت که این عوارض عموما عبارتند از:

    تنگی نفس در خواب
    دیابت نوع 2
     رفلکس مری معده (GERD)
    کلسترول بالا
     درد مفاصل دژنراتیو و یا عوارض ارتوپدیک
    فشار خون بالا
    آسم

البته باید متذکر شد که ادامه این بهیودی منوط به داشتن رژیم غذایی سالم خواهد بود.

عوارض تغذیه ای جراحی کاهش وزن

پس از جراحی کاهش وزن، بدن در جذب برخی مواد مغذی به شرح زیر مشکل خواهد داشت:

    آهن
    ویتامین ب12
     فولات
    کلسیم
    ویتامین دی

در هر حال، دریافت روزانه مولتی ویتامین به علاوه دیگر مکمل ها با نظر متخصصین تغذیه می تواند در جهت پیشگیری و کاهش این کمبودها موثر باشد.

تغییرات لازم در شیوه زندگی پس از جراحی کاهش وزن

با گذشت زمان برخی افراد علی رغم جراحی کاهش وزن، وزن اضافه می کنند. برخی به جای مصرف غذاهای سالم، غذاهای پرکالری و پرچرب را مکررا می خورند و  برخی از افراد بر مصرف وعده ها و خوراکی های شیرین تکیه دارند (مواردی نظیر: بستنی، میلک شیک).

همچنین خود بدن ممکن است با گذشت زمان دستخوش تغییراتی گردد که مستعد افزایش وزن شود. برای مثال ممکن است دستگاه گوارش شروع به جذب کالری بیشتری کند. حتی سایز معده جراحی شده شما ممکن است با گذشت زمان تدریجا  افزایش یابد.

لذا برای پایین نگه داشتن وزنتان ، نیاز دارید که اقدامات زیر را  پس از جراحی به کار بندید:

مصرف وعده های غذایی بسیار کوچک (سازگار شدن با وعده های غذایی کوچک چالش بر انگیز است اما ضروری است). مقادیر کم غذا را به آهستگی بخورید و و به خوبی آن را بجوید و مقادیر زیادی پروتئین دریافت نمایید.

تغذیه را یک اولویت برای خود قرار دهید. شما می بایست حساب مقدار غذایی که می خورید را داشته باشید. تغذیه مناسب بسیار مهم است. شما می بایست مکمل های صحیح را طبق تجویز پزشک معالجتان مصرف کنید چرا که به راحتی می توانید به سوء تغذیه جدی دچار شوید. یک رژیم شناس می تواند یک برنامه غذایی مناسب را برای شما ترتیب ببنید و از مشکلات تغذیه ای در امان بمانید.

ورزش و فعالیت بدنی منظم: بسیاری از افراد چاق عادت به ورزش ندارند در حالیکه ورزش و فعالیت بدنی تنها راه موثر برای پیشگیر از اضافه وزن است . خبر خوب برای شما آن است که : به موازات شروع کاهش وزن و کم شدن وزنتان، ورزش و فعالیت بدنی برای شما راحت تر می شود.

ورزش قبل و بعد از جراحی لاغری

باید بدانید که حفظ یک برنامه تناسب اندام قبل و بعد از عمل جراحی شما را در جاده رسیدن به وزن سالم قرار می دهد. بر همین اساس انجام فعالیت بدنی قبل و پس از جراحی بای پس معده برای موفقیت در کاهش وزن ضروری است.

وقتی به سرعت لاغر می شوید، در واقع عضلات تان تحلیل می رود، در حالی که عضلات نقش بسیار مهمی را در متابولیسم طبیعی بدن ایفا می کنند. ورزش یک راه ایمن و موثر برای حفظ بافت عضلانی بدن است که به حفظ متابولیسم بدن کمک می کند و کاهش وزن را تسهیل می نماید.

یک مطالعه جدید نشان می دهد که از 190 فرد بیماری که تحت عمل جراحی کاهش وزن قرار گرفتند، 68 درصد اعلام نمودند که در طی یک سال بعد از عمل جراحی فعال گشتند و منظور از فعال بودن، حداقل 200 دقیقه فعالیت بدنی در هفته به صورت پیاده روی یا فعالیت بدنی متوسط تا شدید بود.

افراد فعال به طور متوسط 6 تا 7 کیلوگرم بیشتر از افراد غیر فعال کاهش وزن داشتند، همچنین کمتر دچار عوارضی مانند افسردگی و اضطراب شدند و از سلامت عمومی بهتری برخوردار بودند.

بنابر توصیه متخصصین تغذیه، فعالیت بدنی همچنین زمان بهبود و خطر عوارض پس از عمل جراحی را کاهش می دهد. به علاوه فعالیت بدنی به بهبود حالات روانی و کاهش استرس در افراد کمک می کند.

افرادی که بر انجام ورزش و فعالیت بدنی تاکید می کنند کاهش وزن بیشتری می یابند و حفظ وزن سالم نیز برای آنها آسان تر است.

یک نمونه از برنامه ورزشی توصیه شده برای افرادی که عمل جراحی باریاتریک (عمل جراحی کاهش وزن شامل کوچک کردن معده با کارگذاری یک باند الاستیک) انجام داده اند به شرح زیر می باشد:

6 تا 12 ماه قبل از عمل جراحی:

انجام ورزش و فعالیت بدنی برای افرادی که اضافه وزن شدیدی دارند، تقریبا همیشه سخت است.  به همین جهت آهسته شروع کردن فعالیت بدنی ضروری است. اگر شما چاقی شدید دارید و در فکر اجرای یک برنامه فعالیت بدنی و ورزش هستید می بایستی با مراجعه به متخصص قلب از سلامت قلب خود مطمئن شوید. باید 20 تا 30 دقیقه فعالیت بدنی، سه بار در هفته انجام دهید. چند نمونه از فعالیت های بدنی به شرح زیر می باشند:

پیاده روی به مدت 10 دقیقه، دو بار در روز

حرکت پاها وقتی که روی صندلی نشسته اید (حالتی شبیه به قدم زدن) . این نرمش به ویژه برای افرادی که کمردرد دارند مناسب است.

1 تا 6 ماه پس از عمل جراحی:

شما می بایست یک برنامه فعالیت بدنی را 2 تا 3 هفته پس از جراحی مجددا شروع کنید. هدف این است که میزان تحرک بدنی خود را افزایش دهید. لذا هر حرکت و نرمشی که با پاها قادر به انجام آن هستید را اجرا نمایید. انجام تمرینات قدرتی و تمریناتی که عضلات کل بدن را تقویت می کنند نیز مهم است، زیرا همراه با کاهش وزن، عضلات بدن تان نیز تحلیل می یابند. شما می بایست شش ماه پس از عمل،  حدود 30 دقیقه فعالیت بدنی مستمر را برای 3 تا 5 بار در هفته انجام دهید.

برخی از ورزش ها در طی این دوره به شرح زیر می باشند:

پیاده روی، دوچرخه سواری، شنا برای تقویت سیستم تنفسی بدن

تمرین با دمبل و دیگر تجهیزات بدنسازی برای تقویت بافت عضلانی

6 تا 12 ماه پس از عمل جراحی:

پس از گذشت یک سال از عمل بای پس معده، می بایست قادر باشید که حداقل چهار بار در هفته به میزان 45 دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید. توصیه می شود از فعالیت بدنی های متنوع استفاده کنید. تقویت عضلات شکم نیز مهم است، زیرا به بهبود حالت بدن شما کمک می کند. فرم بدن تان نیز با پیشرفت کاهش وزن به تدریج بهبود خواهد یافت.

چند نمونه از ورزش های مفید در این دوره به شرح زیر می باشند:

یوگا، ورزش های هوازی به مدت 45 دقیقه برای  چند بار در هفته

ورزش های مقاومتی با استفاده از دمبل به حال نشسته روی توپ های ورزشی تعادلی که به تقویت عضلات شکم کمک می کند.

یک سال بعد از عمل جراحی (حفظ طولانی مدت وزن):

وقتی یک سال از عمل جراحی شما سپری شود، احتمالا حدود 40 تا 50 کیلوگرم کاهش وزن خواهید یافت. یک چنین تغییر زیادی ممکن است باعث شود که بسیاری از بیماران تصور کنند که دیگر نیازی به ورزش ندارند، ولی باید بدانید یک جزء لازم و ضروری در تناسب اندام است.

در این مرحله توصیه ها مشابه توصیه به ورزش برای عموم مردم است، یعنی 45 دقیقه فعالیت بدنی و ورزش، حداقل چهار بار در هفته.

چند نمونه از ورزش و فعالیت بدنی برای این دوره به شرح زیر می باشند:

استفاده از تردمیل ( با سرعت ها و شیب های مختلف) به مدت 45 دقیقه

پیاده روی، دویدن و دوچرخه سواری

فعالیت بدنی تان را به خارج از منزل و فضای باز ببرید و ببینید که داشتن احساس خوب از تناسب اندام، چقدر لذت بخش است.

رژیم غذایی قبل از جراحی کاهش وزن

در سال‌های اخیر با توجه به شیوع پیشرونده چاقی‌های مفرط، تقاضا برای یافتن راه‌حلی قاطع برای ریشه کنی افزایش وزن بی رویه بیش از پیش گردیده است. بر همین اساس علاقه برای استفاده از عمل جراحی برای کاهش وزن بیشتر شده است. اما آنچه که باید مورد توجه قرار گیرد آن است که هر بیماری که از افزایش وزن رنج می‌برد نامزد خوبی برای عمل جراحی نمی‌باشد. مطالعات گذشته نشان داده‌اند که این روش‌های جراحی جایگزین رژیم غذایی مناسب و فعالیت بدنی نخواهد بود و حتی پس از عمل جراحی نیز رعایت این شیوه‌های سالم زندگی برای عدم بازگشت وزن کاهش یافته ضروری است.

اما از آنجا که اکثر بیماران متقاضی استفاده از عمل جراحی برای کاهش وزن از گروه بیماران پرخطرهستند، شناسایی عوامل خطر و آماده‌سازی بیمار قبل از انجام عمل برای کاهش عوارض احتمالی، ضروری است. پژوهشی که اخیرا در مجله علمی آرشیو جراحی به چاپ رسیده، نشان می‌دهد: کاهش وزن قبل از عمل جراحی، سبب می‌شود بیماران به نتایج مطلوب‌تری از عمل جراحی برای کاهش وزن دست یابند. علاوه بر این، بررسی پرونده‌های پزشکی 881 بیمار که جراحی برای کاهش وزن داشتند، نشان داد بیمارانی که کاهش وزن بیشتری قبل از عمل جراحی داشتند، کمتر دچار عوارض بعد از عمل مانند عفونت، مشکلات کلیوی و... می‌شدند، به طوری که میزان عوارض جراحی در بیمارانی که قبل از عمل جراحی افزایش وزن داشتند تقریبا دو برابر بیمارانی بود که قبل از عمل، کاهش وزن داشتند.

لازم بذکر است که تمامی این بیماران تحت عمل بای پس معده قرار گرفتند، در این روش ابعاد معده کوچک شده و سبب می‌شود مقادیر اندکی غذا در معده جای گیرد. طبیعی است که انجام عمل جراحی به عنوان یک روش تهاجمی برای کاهش وزن، بویژه در بیماران با چاقی مفرط که دارای عوامل پرخطر تهدیدکننده زندگی هستند، صورت می‌گیرد. صرف نظر از افزایش یا کاهش وزن قبل از عمل جراحی به نوبه خود دارای خطر قابل توجه می‌باشد. ولی نتایج مطالعه اخیر حاکی از آن است که کاهش وزن ابتدایی قبل از عمل از عوارض احتمالی خواهد کاست. بر همین اساس توصیه آن است که قبل از عمل جراحی برای کاهش وزن، بیماران کاندید عمل جراحی با رژیم غذایی کاهش وزن ابتدایی را داشته باشند.اگرچه معمولا این بیماران از انجام رژیم‌های متعدد ناامید شده‌اند و دنبال معجزه‌ای برای حل این مشکل خود می‌گردند، ولی نتایج بهتر عمل جراحی و کاهش عوارض احتمالی پس از عمل باید مشوق خوبی برای کاهش وزن قبل از عمل باشد.

نکته عملی: انجام عمل جراحی برای کاهش وزن، درمان قطعی معضل افزایش وزن نمی‌باشد. بلکه داشتن رژیم غذایی سالم، به همراه افزایش فعالیت بدنی و ایجاد تغییرات رفتاری قبل از عمل جراحی ضروری است. عمل جراحی در واقع کمک بزرگی است تا مبتلایان به چاقی مفرط به همراه اصلاح شیوه زندگی راه طولانی تا رسیدن به وزن مطلوب را راحت‌تر طی نمایند، اما جایگزین رژیم غذایی سالم نخواهد بود.