اما و اگرهاي صادرات ايران خودرو

فارس: نمايندگان فروش ايران خودرو در بازارهاي صادراتي اين شركت هفته گذشته در دارآباد تهران گرد هم آمده بودند و اين گردهمايي فرصتي را براي كسب اطلاعات درباره فعاليتهاي صادراتي بزرگترين خودروساز كشور، گفتگو با نمايندگان فروش خارجي و همچنين پاسخ به شايعاتي كه درباره وضعيت صادرات خودرو وجود دارد، به دست داد.

ايران خودرو در سال گذشته پس از پسته بيشترين حجم صادرات غيرنفتي كشور را به خود اختصاص داد، اين در حالي است كه حركت صادراتي خودروسازان كشور در سال 2008 وارد سومين سال خود مي‌شود.

سال 2006 ميلادي سال ورود خودروسازان ايراني به بازارهاي جهاني بود، بنا بر آمارهاي ارايه شده در اين سال ايران خودرو 18 هزارو 843 دستگاه خودرو كه عمدتا سمند و 206 SD را شامل مي‌شد به بازارهاي صادراتي خود كه عمدتا در كشورهاي مشترك المنافع و خاورميانه متمركز بودند، صادر كرد. در عين حال اين رقم با بيش از 100 درصد افزايش در سال 2007 به 41 هزار دستگاه رسيد. ارزش صادرات ايران خودرو تا به حال به 346 ميليون دلار رسيده است كه اگر چه رقم قابل توجهي نيست،اما مديران گروه صنعتي آن را آغاز راه تلقي مي‌كنند و چشم انداز صادرات خود در سال 2010 را صادرات سالانه 205 هزار دستگاه پيش‌بيني كرده‌اند.

طي اين 2 سال 40 درصد محصولات صادراتي ايران خودرو به روسيه و 21 درصد به سوريه صادر شد. اوكراين و ساير كشورهاي CIS نيز بازارهايي بودند كه در سالهاي 2006 و 2007 پذيراي محصولات ايران خودرو شدند. سهم يك درصدي صادرات ايران خودرو به تركيه نيز در سال 2007 آغاز ورود به بازار پر تنوع خودرو اين كشور بود.

ارتقاء استانداردهاي خودرو در برخي از بازارهاي صادراتي به يورو 4 در سال2007 روند صادرات محصولات ايراني كه عمدتا استانداردهاي يورو 2 و يورو 3 را مي‌گذراندند، با كندي و دشواريهايي مواجه كرد. مديران ايران خودرو اطمينان مي‌دهند خلاهاي بوجود آمده با نصب موتوهاي جديد اين شركت بر روي خودروهاي صادراتي در سال جاري حل خواهد شد.

صادرات خودروهاي ايراني و امكان رقابت با خودروسازان بزرگي چون پژو، تويوتا و رنو در بازارهاي جهاني كماكان در فضاي داخلي كشور با بي‌اعتمادي و ترديد دنبال مي‌شود و شايعاتي چون ارزان فروشي خودرو در بازارهاي خارجي، پيگيري و اولويت تامين منافع سياسي به جاي منافع اقتصادي در عرصه صادرات اين محصول و ارايه امتيازهاي خاص و ويژه به مشتريان خارجي براي فروش خودرو با گذشت بيش از 2 سال كماكان ورد زبانهاست. شايد به همين دليل است كه احساس مي‌شود گفت و گو با فروشندگان خارجي خودروهاي ايراني در بازارهاي صادراتي مي ‌تواند به شفاف شدن ابهامات مطرح كمك كند.

سمند در ارمنستان؛ 14 هزار دلار

آرمند خانجانيان كه خود را اولين نماينده فروش بين‌المللي ايران خودرو معرفي مي‌كند و براي شركت در سمينار نمايندگان فروش خارجي ايران خودرو به ايران سفر كرده است، مي‌گويد: مديران ايران خودرو در مذاكراتي كه با ما داشتند، خواستند خودرو ملي ايران را در ارمنستان جا بيندازيم. اين برنامه طي 2 سال اخير پيشرفت خوبي داشته و محصولات ايران خودرو 25 درصد بازار خودرو ارمنستان را به دست آورده‌اند، تمامي خودروهاي راهنمايي و رانندگي و پليس ارمنستان و اتومبيلهاي 15 تا 20 درصد وزارتخانه‌ها 206 و سمند هستند.

اگرچه سهم 25 درصدي بازار يك كشور قابل توجه مي‌نمايد،اما در كشوري چون ارمنستان ارقام بزرگي را به دست نمي‌دهد زيرا خانجانيان كل صادرات سمند به اين كشور در سال گذشته را 700 دستگاه عنوان مي‌كند و اميدوار است ايران خودرو در سال جديد حداقل هزارو 500 دستگاه ديگر براي فروش در اختيار آنان قرار دهد.

نماينده فروش ايران خودرو در ارمنستان در پاسخ به اين سوال كه همكاري با ايران خودرو براي آنان از چه مزيت ويژ‌ه‌اي برخوردار است،مي‌گويد: ايران خودرو غول صنعتي و اولين توليد كننده خودرو در ايران است، جزو بزرگترين صادر كنندگان دنياست و مشتري مي‌داند از معتبرترين شركت ايراني خودرو و خدمات دريافت مي‌كند.

او درباره قيمت سمند در ارمنستان نيز تصريح مي‌كند: تحويل سمند در گمرك ايروان با هزينه حمل و نقل و پرداخت گمركي به 14 هزار دلار رسيده است و 3 درصد اين مبلغ سهم نماينده فروش است.

قيمت 17 هزار دلاري پارس در مصر

ايران خودرو در اغلب بازارهاي صادراتي خود با سمند و 206SD وارد شده است؛اما در ورود به بازارهاي مصر اين سنت را شكسته و با احداث سايت، بنا دارد با پژو پارس وارد سرزمين اهرام شود.

وجيه اباذه نماينده فروش ايران خودرو در مصر يادآور مي‌شود: تعداد خودروهاي ايراني كه وارد بازارهاي مصر شده است،كم است و مردم به آن صورت اين خودرو را نمي‌شناسند، اما اميدواريم با بازاريابي‌هايي كه انجام شده، وضعيت بهتر شود.

اباذه ادامه مي‌دهد: خودرو روآ به مصر صادر شده و پارس را نيز در مصر مونتاژ خواهيم كرد.در سال اول هزار تا 3 هزار دستگاه پژو در سايت مصر مونتاژ خواهد شد و در سالهاي بعد اين تعداد افزايش خواهد يافت.

اباذه قيمت پژو پارس در مصر را 70 هزار جينه مصري معادل 17 هزار دلار آمريكا عنوان و اضافه مي‌كند: ما بازار مصر را بررسي كرده‌ايم و پيش‌بيني‌مان اين است كه مردم استقبال خوبي از پارس خواهند داشت.

12 هزار دلار؛ قيمت سمند در عراق

نماينده فروش ايران خودرو در عراق مي‌گويد ، سمند را 14 ميليون دينار عراقي، معادل 12 هزار دلار در بازار كشورش مي‌فروشد.

به گفته اين نماينده عراقي، سمند در كشور او با خودروهايي چون نيسان ساني و برخي مدلهاي شورلت رقابت مي‌كند و قيمت آن در عراق مناسب است.

او ادامه مي‌دهد: در بازار خودرو عراق رقابت شديدي وجود دارد ولي با كمك ايران خودرو توانستيم در اين بازار نفوذ كنيم.اخيرا نيز قرارداد واردات 4 هزار دستگاه روآ براي تجهيز ناوگان تاكسي‌راني عراق امضاء شده است.

استفبال الجزايريها از سمند 11 هزار دلاري

نماينده فروش ايران خودرو در الجزاير مردي بلند قامت با ظاهري اروپايي است. او تصريح مي ‌كند: پژو فرانسه در الجزارير بازار فروش خوبي دارد و چون موتور سمند نيز پژو است، مشكلي به لحاظ فروش و خدمات پس از فروش در الجزاير نخواهيم داشت.

وي خاطرنشان مي‌كند: سال 2007 با ايران خودرو در الجزاير شروع به كار كرديم و تا به حال بيش از هزار دستگاه سمند وارد الجزاير شده و مورد استقبال خوبي نيز قرار گرفته است.

نماينده الجزايري ايران خودرو دليل استقبال مردم شمال آفريقا از سمند را قيمت مناسب آن در برابر خودروهاي اروپايي، قوي بودن و زيبايي خودرو مي‌داند و قيمت فروش سمند در الجزاير را 11 هزار دلار عنوان مي‌كند.

تركيه و گرايش به خودروهاي ديزلي و بالاي 1600 سي سي

سسكر نماينده فروش ايران خودرو در تركيه از سخنرانان همايش نمايندگان خارجي ايرران خودرو است.او تاكيد مي‌كند: هم اكنون 49 برند خودرو در بازار تركيه حضور دارند و ايران خودرو براي ورود به بازارهاي تركيه بايد بر روي كيفيت محصولاتش بيشتر كار كند.

او اضافه مي‌كند: ورود سمند به تركيه خوب بود و مردم خيلي زود اين محصول را پذيرفتند. اميدواريم با تنوع محصول و كيفيت به آنچه بازار تركيه مي خواهد برسيم.

به گفته سسكر ايران خودرو در تركيه هم اكنون داراي 23 نمايندگي فروش و 48 مركز خدمات پس از فروش است، اين در حالي است كه 50 درصد خودروهاي موجود در تركيه ديزلي و داراي حجم بيش از 1600 سي‌سي هستند.اگر ايران خودرو به آنچه بازار تركيه مي‌خواهد دست يابد، در واقع به معيارهاي موجود در بازار اروپا دست يافته است.

نماينده ترك ايران خودرو تاكيد مي‌كند: در تركيه بهترين خودرو با بهترين قيمت ارايه مي‌شود و ما بايد به اين وضعيت برسيم.

ايران خودرو؛ راهي جز صادرات نداريم

كيوان خجسته مدير كل صادرات ايران خودرو در پاسخ به ابهاماتي كه در جامعه درباره صادرات خودرو وجود دارد،مي‌گويد: ما سمند را در روسيه 16 هزارو 500 دلار مي‌فروشيم و اين گرانتر از قيمت فروشمان در داخل كشور است. سمند در روسيه از برخي محصولات هيوندايي و نيسان گرانتر است.

او ادامه مي‌دهد: "سمند ما در بازارهاي مختلف قيمتهاي مختلفي دارد".بحث اين است كه تمام خودروسازان دنيا چنين رويه‌اي دارند، اگر قيمت سمند را با قيمتهاي داخلي مقايسه كنيم، مي‌بينيم در بازارهاي خارجي به مراتب وضعيت بهتري داريم. به هيج وجه اينگونه نيست كه خودرو ايراني در بازارهاي خارجي ارزان به فروش برسد، بلكه خودرو به قيمت خود در بازارهاي خارجي فروخته مي‌شود و قيمت نيز كاملا رقابتي است.

خجسته در پاسخ به اين پرسش كه آيا با قيد هزينه‌هاي جانبي صادرات مانند هزينه‌هاي لجستيك و گمركي باز هم مي‌توان قيمت خودرو در بازارهاي صادراتي را بالاتر از قيمت بازارهاي داخلي دانست، يادآور مي‌شود: صادرات حتما چنين هزينه‌هايي دارد، منتها وقتي خودرو صادر مي‌شود، تمام حقوق گمركي پرداخت شده براي واردات قطعات آن به خودروساز بازپس داده مي‌شود، علاوه بر اين كه خودروهاي صادراتي هزينه‌هايي چون پرداخت ماليات و شماره‌گذاري كه در بازارهاي داخلي بايد پرداخت شوند را ندارند.

مدير كل صادرات تاكيد مي‌كند: تفاوت قيمت طبيعت بازار است.مسئله براي اهل فن روشن است.هزينه صادرات را تمام خودروسازان جهان ‌مي‌پردازند. قيمت خودرو خارجي كه هم اكنون در بازار ما با قيمت 20 ميليون تومان به فروش مي‌رسد در گمرك بندرعباس بيش از 8 هزارو 500 دلار نيست. قيمت فروش بسياري از كمپانيهاي خارجي در بازارهاي صادراتي پايينتر از قيمت فروششان در بازارهاي داخلي است و شاهد آن قيمت محصولات BMW ،برخي محصولات پژو و برخي محصولات فيات در بازارهاي جهاني است.

خجسته اضافه مي‌كند: براي ايران خودرو راهي جز فروش محصولاتش در بازارهايي غير از ايران وجود ندارد و اين به معناي توسعه بازارهاي فروش است. ما ناگزيريم تا سال 2010 بيست و پنج درصد از محصولاتمان را صادر كنيم، اين وضعيت نه تنها بازارهاي بيشتري را براي ما به ارمغان خواهد آورد، بلكه استانداردهاي كيفي و رقابتي‌مان را افزايش خواهد داد.

او مي‌گويد: متاسفانه ديدگاهي در بين تمام ما ايرانيها وجود دارد و آن اين است كه نسبت به دستاوردهاي خودمان كم لطف هستيم، حال اين كه حركت خودروهاي ما در شهرهايي چون كي‌يف،مسكو و دوبي يك ارزش ملي است.

توجيه اقتصادي صادرات به آمريكاي جنوبي؟

نمايندگان فروش ايران خودرو در منطقه آمريكاي جنوبي در ميان ميهمانان ايران خودرو مشاهده نمي‌شوند،چه بسا دوري راه دليل اين غيبت باشد.اما اين مانع طرح پرسشهايي كه صادرات خودرو به اين بازار صادراتي دور دست به وجود آورده است، نيست.

خجسته در پاسخ به اين پرسش كه هزينه بالاي حمل و نقل خودرو به كشورهاي آمريكاي جنوبي، توجيه اقتصادي صادرات به كشوري چون ونزوئلا را با ترديد مواجه كرده است، مي‌گويد: درصد صادرات ما به ونزوئلا نسبت به كل محصولات صادراتيمان بالا نيست؛ اما اين كه ما بيخ گوش آمريكا و صادركنندگان بزرگ خودرو دنيا كارخانه خود را احداث و محصولاتمان را بفروشيم، بار تبليغاتي خوبي براي ايران خودرو دارد.اگر ما بتوانيم از فروش كمي كه در اين كشورها داريم بهره‌برداري تبليغاتي مناسب كرده و محصولاتمان را در ديگر نقاط دنيا بفروشيم، فعاليت در آمريكاي لاتين كاملا داراي توجيه و به نفعمان است.

خدمات پس از فروش براي دست دوم‌هاي صادراتي

ضعف خدمات پس از فروش خودروهاي ايراني از مسائلي است كه جسته و گريخته شنيده مي‌شود، خجسته بر ضرورت برنامه‌ريزي بهتر براي خدمات پس از فروش خودروهاي صادراتي تاكيد دارد. بر همين اساس نيز مي‌گويد: ما براي بازار دست دوم خودروهاي صادراتيمان نيز برنامه داريم، اگر مشتري ايران خودرو در خارج از كشور قصد فروش خودرو خود را داشته باشد،اما سرويسي ارايه نشود، محصول دست دوم ما در بازارهاي صادراتي خريداري نخواهد داشت.

او اضافه مي‌كند: ما درباره اين مسايل هم برنامه داريم، اما صادقانه بگويم، اگرچه صنعت خودرو ما نسبت به ساير صنايعمان پيشرفت بهتري داشته است، وضعيت آن نمي‌تواند خارج از زنچيره توسعه كل كشور باشد. ايران خودرو كارخانه‌اي است در حد و حدود ساير بخشها و فعاليتهاي اقتصادي كشور اعم از سيستم بانكي، بيمه‌اي، حمل و نقل. ورود ما به بازارهاي بين‌المللي به موازات سبب پيشرفت اين بخشها نيز مي‌شود.

امتياز ويژه‌اي براي فروش خودرو نمي‌دهيم

مدير كل صادرات اعطاي امتيازهاي ويژه به مشتريان خارجي مانند فروش در اقساط بسيار بلندمدت و يا عرضه سوخت مجاني را نيز رد و تاكيد مي‌كند: چنين اظهار نظرهايي خيال‌پروري است و هيچ مبناي اطلاعاتي صحيحي ندارد. ما براي فروش خودرو در بازارهاي صادراتي هيج شرايط ويژ‌ه‌اي نداريم. ممكن است براي فروش از ابزارهاي تبليغاتي استفاده كنيم، اما اين ابزاري است كه همه از آن استفاده مي‌كنند. هيوندايي در حال حاضر در سوريه با فروش هر خودرو يك دستگاه تلوزيون هم هديه مي‌دهد. اينها تاكتيكهايي است كه براي فروش در بازارهاي بين‌المللي مورد استفاده قرار مي‌گيرد؛ اما ما درصد كمي از اين تاكتيكها براي فروش استفاده كرده‌ايم.

اروپا؛ فراتر از اهداف بلندپروازانه ايران خودرو

خجسته در پاسخ به اين پرسش كه آيا ايران خودرو برنامه‌اي براي ورود به بازار كشورهاي اروپايي دارد، به صراحت مي‌گويد: ما در عين حال كه اهدافمان بلندپروازانه است،نمي‌خواهيم از منطق و اعتدال دور شويم.

بازارهاي اروپايي بسيار قديمي، داراي استانداردهاي بالا و در كنار دست خودروسازان با سابقه است. براي ورود به اين بازارها بايد سطح استانداردهايمان را بالا ببريم،در عين حال در حال روزآمد كردن استاندارد محصولات براي ورود به بازارهاي شرق اروپا مانند بلغارستان و بوسني و هرزگوين هستيم.

او ادامه مي‌دهد: اگر بخواهيم خودروهايمان در اروپا قابل عرضه باشند، بايد از جايي شروع كنيم كه امكانپذيرتر باشد، هدف ما به هيچ وجه بازارهاي اروپاي غربي، ژاپن و آمريكاي شمالي نيست، بلكه كشورهايي وجود دارند كه بازارهايي جديد و رو به رشد هستند و به لحاظ فرهنگي، جغرافيايي و سياسي به ما نزديكترند. مسلما ما از اين زمينه‌ها براي فعاليتهاي خود استفاده مي‌كنيم.

اظهارات منطقي هم شنيدني است

منوچهر منطقي مديرعامل ايران خودرو در عين حال از عدم پشتيباني دولتيها براي صادرات گلايه‌مند است. او در حاشيه پاياني گردهمايي با نمايندگان خارجي فروش به خبرنگاران مي‌گويد: پشتيباني لازم براي توسعه صادرات نمي‌شود، در نتيجه ما نيز نمي‌توانيم بيشتر از يك حد صادرات داشته باشيم، زيرا در سود شركت تاثيرگذار است.

منطقي توضيح مي‌دهد: قوانين و قواعد مناسبي براي توسعه صادرات در كشور پيش‌بيني شده است،ولي اجرايي كردن آن نيازمند صرف انرژي زيادي است و تا اين قوانين اجرايي نشود،صادرات، بيشتر از يك حد،حاشيه زيان خواهد داشت.