عدالت تاریخ یا شادی ملکه؟

ایتالیا تا کنون چهار بار یه فینال جام ملتهای اروپا رسیده است. بار اول با غلبه بر یوگسلاوی قهرمان شد (1968)، بار دوم به فرانسه باخت (2000)، بار سوم به اسپانیا (2012) و این بار هم که باید به مصاف انگلیس برود.

عصرایران؛ اهورا جهانیان - تیم ملی ایتالیا امشب در حالی در فینال ومبلی به مصاف انگلستان می‌رود که به لحاظ تاریخی استحقاق بیشتری برای قهرمانی در یورو 2020 دارد.

این جمله البته ربطی به کیفیت این دو تیم در طول این مسابقات و نیز در بازی امشب ندارد. همچنین نباید فراموش کرد که هر بازی داستان خودش را دارد. بنابراین حتی اگر ایتالیا در طول این مسابقات بهتر از انگلستان کار کرده باشد، ممکن است در بازی فینال مغلوب سه‌شیرها شود.

اما دربارۀ استحقاق تاریخی، باید گفت ایتالیا در قرن بیست و یکم تا به حال دو بار به فینال رسیده و این بار سوم است که ایتالیایی‌ها به فینال می‌آیند. ایتالیا در سال 2000 در حالی مغلوب فرانسه شد که فقط یک دقیقه تا فتح جام فاصله داشت. در سال 2012 اما پیروزی در بازی فینال آشکارا حق اسپانیا بود.

ایتالیا تا کنون چهار بار یه فینال جام ملت های اروپا رسیده است. بار اول با غلبه بر یوگسلاوی قهرمان شد (1968)، بار دوم به فرانسه باخت (2000)، بار سوم به اسپانیا (2012) و این بار هم که باید به مصاف انگلیس برود.

تنها قهرمانی ایتالیا در جام ملتهای اروپا، اگرچه به هر حال یک جام نصیب این کشور کرده، ولی ارزش کیفی چندانی ندارد؛ چراکه ایتالیا در نیمه‌نهایی بعد از اینکه مقابل شوروی به تساوی بدون گل رسید، به لطف شیر یا خط به فینال صعود کرد! در فینال هم ابتدا با یوگسلاوی مساوی کرد و در بازی تکراری موفق شد یوگسلاوی را شکست دهد. خلاصه صعود به فینال با شیر یا خط، چندان افتخارآمیز نیست.

تنها مقام انگلستان در جام ملتهای اروپا مربوط به همان سال قهرمانی ایتالیا است. انگلیسی‌ها در 1968 در بازی رده‌بندی شوروی را با گل‌های بابی چارلتون و جف هرست فهرست شکست دادند. در آن دوران، بازی رده‌بندی در این مسابقات برگزار می‌شد ولی بعدها این بازی حذف شد.

انگلستان در 1996 هم به نیمه‌نهایی رسید و با شکست مقابل آلمان در ضربات پنالتی، از رسیدن به فینال بازماند. یورو 96 را هم باید جزو توفیقات انگلیس در این مسابقات حساب کرد. انگلیسی‌ها در 1996 واقعا استحقاق قهرمانی را داشتند. به هر حال ایتالیا با یک قهرمانی و دو نایب قهرمانی و یک بار هم شکست در بازی رده‌بندی (1980) افتخاراتش بیشتر از انگلستان است.

اما شاید مسالۀ مهم‌تر این باشد که ایتالیا در قرن جاری بیش از هر تیم دیگری به فینال جام ملتهای اروپا رسیده است. این سومین فینال ایتالیا در قرن بیست و یکم است. فرانسه دو بار (2000 و 2016) به فینال رسیده، اسپانیا دو بار (2008 و 2012)، پرتغال دو بار (2004 و 2016)، یونان و آلمان و انگلیس هم یک بار (به ترتیب 2004، 2008، 2020).

اسپانیا با دو بار حضور در فینال دو قهرمانی نصیبش شده. فرانسه و پرتغال هم با دو بار حضور در فینال، هر کدام به یک عنوان قهرمانی دست یافته‌اند. اگر امشب ایتالیا ببازد، با اینکه سه بار به فینال رسیده، حتی یکبار هم قهرمان نشده! اما انگلیس با یکبار راهیابی به فینال، آن هم نه در قرن جاری بلکه در کل تاریخ جام ملتهای اروپا، یک قهرمانی نصیبش شده. باید انصاف داد که اگرچنین شود، تاریخ یا خدای فوتبال عدالت را در حق ایتالیا جاری نکرده است!

اما واقعیت این است که تاریخ تاثیر مستقیمی در این امور ندارد. امشب هر تیمی که بهتر بازی کند، یا هر تیمی که خوش‌شانس‌تر باشد، قهرمان یورو 2020 می‌شود. تاثیر تاریخ غیرمستقیم است و شاید مهم‌ترین جنبۀ آن، تجربۀ بازی در فینال باشد؛ تجربه‌ای که اگرچه 22 بازیکن بازی امشب فاقد آنند، اما گویی همانند روح و روحیه‌ای پنهان، در تار و پود بازی تیم کشوری که در فینال مجرب‌تر است، جاری می‌شود.

اما از یک حیث شاید بد نباشد انگلیس امشب قهرمان شود. ملکۀ بریتانیا در سال چهاردهم سلطنتش قهرمانی کشورش در جام جهانی را دید ولی در این 69 سال با اینکه همیشه مشتاق قهرمانی انگلیس در جام ملتهای اروپا بوده، اما همیشه ناکام مانده است.

هیچ معلوم نیست که او سه سال دیگر هم زنده باشد و یورو 2024 را ببیند. شاید این آخرین دورۀ جام ملتهای اروپا برای ملکه الیزابت باشد. چه اشکالی دارد این بانو سالخورده، در آخرین باری که تماشاگر این مسابقات است، شاهد قهرمانی تیم کشورش باشد؟