ایسنا: محمد البرادعي كه پس از بازگشت به مصر به فعال سياسي اين كشور تبديل شده و احتمال كانديداتوري وي در انتخابات رياست جمهوري سال 2011 نيز وجود دارد، در گفتوگويي به تشريح اوضاع كنوني مصر پرداخت.
متن گفتوگوي محمد البرادعي، مديركل سابق آژانس بينالمللي انرژي اتمي، با روزنامهي واشنگتن پست به شرح زير است:
چرا شما به تظاهرات ششم آوريل در قاهره نپيوستيد؟زماني كه يك تظاهرات مسالمت آميز با حضور 500 يا 1000 تن باشد، به آن تظاهرات نخواهم رفت. شما بايد ميان فعالان و افرادي كه جنبشي را براي تغييرات رهبري ميكنند تفاوت قائل شويد. حداقل در اين مقطع زماني تلاش ميكنم تا اين حس را القا كنم كه ما بايد در آينده مصر به كجا حركت كنيم. بسيار آشكار است. تا زمانيكه به سوي دموكراسي حركت نكنيم، در بن بست باقي خواهيم ماند. هيچ راهي ديگري وجود ندارد و البته اين بر دنياي عرب و دنياي اسلام تاثير خواهد گذاشت. همه چيز تغيير خواهد كرد. به نظرم حداقل چه در داخل و چه در خارج، اما نقش من اين نيست كه در هر تظاهرات كوچكي در قاهره و اطراف اين شهر شركت كنم. اين موضوع ارزشمند است كه در يك تظاهرات حضور پيدا كرد. نميخواهم شاهد اين باشم كه كل مردم مصر به خاطر حضور من احساس امنيت كنند. آنها بايد احساس كنند كه مصر كشورشان است. آنها مسئوليت دارند و براي آزاديشان واقعا بايد بجنگند. در مورد آنچه كه ميتوانم انجام بدهم، انتظارات بسيار زياد است. مصر كشوري است كه از سال 1952 محروم از دموكراسي است. مشكل اينجاست كه مردم حتي نميدانند كه دموكراسي چيست. همه ميدانند كه لازم است تغييراتي در مصر ايجاد شود و اوضاع خوب نيست و لازم است در مسير دموكراسي حركت كنيم، اما مردم مصر از اين موضوع هراس دارند كه در اين مسير قد علم كنند و اقداماتي انجام بدهند. آنچه كه هر روز به مردم مصر ميگويم، اين است كه خوشحالم از كمك كردن به شما. به آنها ميگويم من راه را به شما نشان ميدهم و در نهايت ميگويم كه امپراطور هيچ جايگاهي در مصر ندارد. بايد بگويم كه يكسري از سياستها طي 30 سال اخير در مصر موثر واقع نشده است. مردم به خيابانها ميريزند، 50 تن دستگير ميشوند، 50 تن ديگر در جاي ديگر. زماني كه يك تظاهرات مسالمت آميز مهم برگزار شود و تشخيص بدهم كه با تظاهرات معمولي متفاوت است، حضور پيدا ميكنم، اما اگر ايده اين باشد كه فقط با رژيم سركوبگر درگيري ايجاد شود، اهدافمان رو به جلو پيش نميرود.
به نظر ميرسد كه يك روند طولاني مدت در پيش داريد، حتي طولانيتر از 18 ماه بعدي در چرخه انتخاباتي؟صراحتا بگويم يك نسل به اين بستگي دارد كه منظورمان از تغيير چه باشد. اگر منظور شما از تغيير، تغيير در ذهنيات افراد است و يا اقدامي انجام بدهيم تا مردم بفهمند دموكراسي چيست، اين درست است. در كوتاه مدت بايد اقدامي انجام بدهيم كه اولين مرحله از انتخابات آزاد و سالم برگزار شود، سيستم چند حزبي ايجاد شود، تغييرات در قانون اساسي اعمال شود و فرصتهاي يكساني ايجاد شود.
با توجه به اين كه حزب دموكراتيك ملي حاكم بر تمامي اوضاع مسلط است، احزاب سياسي چگونه ايجاد ميشوند؟مطمئنا قصد ندارم در بخشي از سيستم حزب حاكم قرار داشته باشم، مگر اين كه تغييراتي ايجاد شود. شش يا هفت تضمين بايد در هر دموكراسي در جهان وجود داشته باشد. نميخواهم وارد اين بازي شوم. اين يك دموكراسي نيست. اين يك سيستم تك حزبي است.
اين يك ديدگاه براي كوتاه مدت است. ديدگاه بلندمدت براي اصلاحات فراتر از سال 2011 است.
حزب حاكم هنوز چارچوبي براي انتخابات پارلماني در سال جديد تعيين نكرده است؟آنها يك برنامه دارند و ناكام ماند. نتيجه آن چه شد؟ پس از 30 سال هنوز 40 درصد از مردم با درآمد پايينتر از يك دلار زندگي ميكنند و 30 درصد مردم نميتوانند بخوانند و بنويسند. اين نتيجه برنامه حزب حاكم است؛ اما آنها اين را نميفهمند. تلاش ميكنم مردم اين را بفهمند كه شرايطشان مساعد نيست. ميخواهم به مردم مصر بگويم كه شما در بن بست قرار داريد. به آنها ميگويم كه تا زمانيكه سيستم سياسي فعلي بر مصر حاكم باشد، شرايط سياسي اقتصادي و اجتماعي نامساعد خواهد بود. در اين راستا در اول مسير قرار دارم.
چه عاملي باعث شد كه به كشورتان بازگرديد و رهبري جنبش تغييرات را به عهده بگيريد؟كارهاي زيادي براي انجام دارم. نميخواستم كه فقط مشورت بدهم، پشت ميز بنشينم و سخنراني كنم. اين را يك فرصت براي خودم ميدانم. مردم به طور كامل از سيستم فعلي ناراضي هستند.
نظرتان در مورد اين موضوع كه گفته ميشود حسني مبارك قصد دارد پسرش را جايگزين خود كند، چيست؟اين موضوعي است كه مردم نيز به آن اشاره كردهاند. اين ايده كه قدرت از پدر به پسر برسد، يك ضربه مهلك محسوب ميشود. به نظر سيستمي كه از مردمش به خاطر يك تظاهرات بترسد، سيستمي است كه هيچ ثباتي نخواهد داشت. شما ميتوانيد در صورتي كه حمايت مردم را داشته باشيد، از ثبات برخوردار شويد.
اين موضوعي است كه جورج بوش نيز به آن اشاره كرده بود.با جورج بوش در مسايل مختلفي اختلاف نظر داشتم، اما در موضوع دموكراسي او درست ميگفت. در قرن 21 نميتوانيد در سيستمي كه مردم براي 30 سال تحت قوانين انحصاري هستند، زندگي كنيد. در مصر فعلي اگر پنج نفر با هم و در كنار هم راه بروند، اين اقدام غير قانوني است. شما يك تظاهرات مسالمت آميز داشتيد. اين نيز بر خلاف قانون است. اگر ميخواهيد يك حزب تشكيل بدهيد، بايد به حزب حاكم برويد.
آيا مبارك بايد پنج سال پيش صحنه سياسي را ترك ميكرد؟من با شخصي مشكل ندارم. من در مورد سياستها صحبت ميكنم. آنچه را كه ميبينم كشوري است كه از لحاظ اقتصادي، سياسي و اجتماعي در سراشيبي قرار دارد.
نظرتان در مورد تقابل دولت و اخوان المسلمين چيست؟شما بايد اين را درك كنيد كه چرا اخوان المسلمين گروه با اعتباري است و از حمايت مردم برخوردار است، چون تمامي ديگر گروههاي سياسي ليبرال سكولار، ممنوع الفعاليت شدهاند. اين گروه از حمايت مردمي برخوردار است چون تنها گروهي است كه به مردم كمك ميكند.
بنابراين گروه اخوان المسلمين ميتواند شريك شما شود؟اين موضوعي است كه پيشتر گفتهام. همه بايد بر اساس قانون اساسي گام بردارند.
آيا جمال مبارك بازخواهد گشت؟هيچ نظري در اين رابطه ندارم. او ميتواند يك اصلاح طلب در زمينههاي اقتصادي و سياسي باشد، اما در كشوري كه تغييرات سياسي در آن اعمال نميشود، اصلاحات هرگز انجام نخواهد شد. سيستم جديد بر اساس موسسات ايجاد خواهد شد نه سيستم بر اساس فرد.