زاغبور یا زاغ کویری از خانواده کلاغیان است، اما رفتار و ویژگیهایی متفاوت با دیگر اعضای این خانواده دارد. مهمترین شاخصه آن، زمینزی بودن است؛ بهگونهای که حتی هنگام احساس خطر، دویدن را به پرواز ترجیح میدهد. به دلیل زیبایی و کمیاب بودن، از این پرنده با عنوان «جواهر نادر کویر» نیز یاد میشود و حضور آن یکی از ظرفیتهای مهم گردشگری طبیعت در مناطق بیابانی به شمار میآید.
این پرنده تنها گونه پرنده بومی انحصاری (اندِمیک) ایران است و زیستگاه آن به مناطق بیابانی و نیمهبیابانی شرق و جنوب شرق کشور محدود میشود. زاغبور در استانهایی مانند یزد، خراسان جنوبی، بخشهایی از اصفهان و فارس و بهویژه در استان سمنان، خصوصاً شرق این استان و زیستکره توران، به فراوانی مشاهده میشود.
جمعیت مناسب زاغبور در شرق استان سمنان باعث شده است هر سال جشنوارهای با عنوان «سفر به زیستگاه زاغبور» در شاهرود برگزار شود. این پرنده با صدایی دلنشین و رفتاری خاص شناخته میشود؛ بیشتر روی زمین حرکت میکند، سریع میدود و برای پنهان ماندن از دید، رفتارهای فریبکارانهای از خود نشان میدهد.
زاغبور برخلاف بسیاری از کلاغها که به جمعآوری اشیای براق علاقه دارند، به ذخیرهسازی غذا روی میآورد و پرندهای قلمروطلب است که تنها یک جفت اختیار میکند؛ بهطوریکه با مشاهده یک جفت، میتوان اطمینان داشت تا شعاع حدود ۵۰۰ متر، زاغبور دیگری حضور ندارد.
ثبت دوباره تصویر این گونه ارزشمند در پارک ملی توران، اهمیت حفاظت از زیستگاههای بیابانی و صیانت از گونههای بومی ایران را بیش از پیش یادآور میشود.
منبع: صداوسیما