در پي اظهارات صريح منوچهر متكي ، وزير خارجه جمهوري اسلامي ايران در منوط کردن ایفای نقش مثبت در عراق و شرکت در اجلاس شرمالشیخ در قبال تغییر رفتار آمریکا و آزادي ديپلمات هاي ايراني ، صادق زيبا كلام ، استاد علوم سياسي از اين موضع حمايت كرد .
وی در گفتوگو با آفتاب در خصوص اظهارات وزیر دفاع آمریکا و درخواست وی از ایران و سوریه برای شرکت در فرایند کاهش خشونتها در عراق و همچنین اظهارات متکی درباره وضعیت عراق گفت: «استدلال ایران این است که اگر قرار است من بازیگر اصلی در جریان عراق باشم کمترین توقعم این است که از احترام و ارزش یک بازیگر اصلی برخوردار باشم».
وی افزود: «این، به نظر من استدلال درستی است. وقتی آمریکا 5 دیپلمات ایرانی را به مدت سه ماه است بازداشت کرده و شواهد و قرائن هم از آزادی آنها حکایت نمیکند نشانه آن است که آمریکا آن جایگاه لازم را برای ایران قائل نیست. ایران نیز به طور غیرمستقیم به آمریکا پیغام میدهد که برای انجام هر کاری ابتدا من باید از ارزش و احترام کافی برخوردار باشم».
این کارشناس مسائل سیاسی خارجی افزود: «به گمان من این فشرده سخن جمهوری اسلامی خطاب به ایالات متحده است و همانطور که گفتم به نظر من هم موضع منطقی و درستی است. اما اینکه چون مصر و ترکیه در اجلاس شرمالشیخ شرکت میکنند ایران از شرکت در آن امتناع ورزد به گمانم استدلال درستی نیست».
وی با بیان اینکه برای هر اقدام مثبت و ارزندهای در عراق آمریکا ابتدا باید جایگاه و نفوذ و ارزش ایران را به رسمیت شناسد در پاسخ به این سؤال که آیا آمریکا در شرایط فعلی حاضر است این جایگاه را بپذیرد یا خیر اظهار داشت: «این جایگاه باید گرفته شود. اگر آمریکا در این موضع باشد و همچنان از آزادی 5 دیپلمات ایرانی امتناع ورزد به گمان من درستتر آن است که جمهوری اسلامی در اجلاس شرمالشیخ شرکت نکند و اگر این تصمیم را بگیرند با توجه به نوع برخورد ایالات متحده تصمیم درستی است».
وی در بیان اینکه بدون رابطه دیپلماتیک با آمریکا چگونه باید این جایگاه از طریق دیپلماسی کسب شود تأکید کرد: «فقط بحث آمریکا نیست. دولت عراق و نوریالمالکی میتواند این فشار را وارد کند. انگلستان و دیگر دولتها همه میتوانند در این فشارها مؤثر باشند. چرا باید ایران در فرایندی شرکت کند که هیچ کدام از کشورها حاضر نیستند نقش و جایگاه او را در این فرایند به رسمیت بشناسند».
زیباکلام در پایان به این سؤال که «آیا عدم شرکت در نشست شرمالشیخ به تشدید تنش میان ایران و آمریکا منجر نخواهد شد» اینگونه پاسخ داد: «ممکن است چنین تبعاتی هم داشته باشد. اما نتیجه مهمتر این است که نقش ایران به رسمیت شناخته میشود و این امر از طریق آزادی 5 دیپلمات بازداشت شده ایرانی انجام میگیرد».