آب سنگين يكي از مواد اصلي در راه اندازي راكتورهاي توليد انرژي و تحقيقاتي موسوم به راكتورهاي آب سنگين به شمار مي رود .
راكتورهاي آب سنگين نيازي به اورانيوم غني شده ندارد و از اكسيد اورانيوم طبيعي به عنوان سوخت استفاده مي كند .
اين فرايند, نياز به اورانيوم غني شده را مرتفع مي كند اما طراحي اين راكتورها پيچيده و توليد آب سنگين نيز هزينه بر است .
به گزارش واحد مرکزی خبر ، آب سنگين از جدا سازي نوعي از مولكول هاي آب با غلظت 1 در هر 7000 مولكول به دست مي آيد كه هيدروژن آن يك نوترون بيشتر از هيدروژن عادي دارد .
اين نوترون اضافه موجب مي شود تا عمل كند كنندگي نوترون هاي پر سرعت به اندازه اي برسد كه واكنش هاي زنجيره اي توليد انرژي از ميله هاي سوخت آغاز شود در حالي كه در راكتورهاي قدرت آب سبك , اورانيوم غني شده درحد سه و نيم درصد و بيش از آن براي انجام واكنش مورد نياز است .
در راكتورهاي آب سنگين , اين ماده وظيفه خنك كردن ميله هاي سوخت , همزمان با كند كردن نوترون هاي پر انرژي را به عهده دارد.
با نزديك شدن راكتور تحقيقاتي تهران , كه حدود چهل سال پيش و با قدرت 5 مگاوات راه اندازي شده است , به پايان عمر كاري خودو نياز روز افزون كشور به انواع راديو ايزوتوپ هاي صنعتي و همچنين راديو داروها , راكتور تحقيقاتي آب سنگين اراك با قدرت 40 مگاوات طراحي و مكان آن در نزديكي شهر خنداب در شمال غربي شهرستان اراك تعيين شد .
از آنجا كه اين راكتور در زمان راه اندازي به مقدار زيادي آب سنگين نيازدارد مجتمع آب سنگين اراك همزمان با پي گيري ساخت ساختمان و راكتور آماده شد و به بهره برداري رسيد تا بتواند نياز راكتور را در زمان راه‌اندازي فراهم كند.
ساخت اين تاسيسات همچنين موجب آموزش متخصصان و آشنايي شركت هاي داخلي با استاندارهاي هسته اي مي شود و مي تواند راه را براي ساخت نيروگاه هاي قدرت آب سنگين در آينده فراهم كند .