خاتمی:گفتمان چپ شكست خورده و از رده خارج است

سيد محمد خاتمي گفت: بعضي روشنفكران تحت تاثير فضاي چپ موجود وقت، گفتمان چپ مذهبي را رايج كردند.گفتماني كه در دنيا شكست خورده و از رده خارج شده است. به گزارش خبرگزاري فارس به نقل از روابط عمومي بنياد باران، رئيس جمهور سابق كشورمان در ديدار باجمعي از اعضاي شوراي مركزي و اعضاي فعال "انجمن فرهنگ و سياست دانشجويان دانشگاه شيراز" تاكيد كرد: در مورد انتخابات ما با نظام قهر نكردهايم، بلكه انتظاراتي داريم كه اميدوارم برآورده شود؛ما در انتخابات شركت مي كنيم و حق ما هم هست كه شركت كنيم؛ بايد زمينه انتخاب آزاد فراهم شود و هرچه مردم گفتند پذيرفته گردد. خاتمي با اشاره به اينكه تجربه تاريخي ما مبني بر اجماع بر نخواستن است،تاكيد كرد: ما بر روي خواسته ها اجماع نمي كنيم و اصلاً خواسته هايمان را معين نكردهايم و بعد از آن تلاش نكردهايم تا حول محور آن خواسته اجماع كرده و حركت خود را شكل دهيم ؛اين مشكل بزرگ تاريخي ما است. رئيس بنياد باران وظيفه تشكل هايي چون انجمن فرهنگ و سياست را روشن كردن خواسته ها دانست تا اجماع حول خواسته ها شكل گيرد. وي تاكيد كرد: در مورد ائتلاف متاسفانه هم در مباحث تئوريك و هم در مباحث عملي اين آشفتگي ها وجود دارد. اين مشكل در اصول گرايان، اصلاح طلبان و حتي روشنفكران ما هم وجود دارد و اين رسالت انديشمندان و تشكل هاي اصيل است كه چنين موضوعاتي را مورد بررسي قرار دهند و از دل آن گفتمان وحدت را پديد آورند.يكي از رسالتهاي ما تبيين اصول اصلاح طلبي است. رئيس بنياد باران با اشاره به ميلاد امام عصر(عج) انقلاب اسلامي را منسوب به حضرت بقيه الله و اسلام دانست و تاكيد كرد؛ ما افتخار مي كنيم كه در آن مسير قدم بر داريم. خاتمي افزود : آيا آنچه مرضي آن بزرگواران از رسول اكرم(ص) تا حضرت بقيه الله(عج) اين نيست كه ما فقط جشنهاي بزرگ گرفته و به ظاهر به آنها اظهار ارادت كنيم و بعد زندگي اجتماعيمان هيچ گونه ارتباطي با آنها نداشته باشد؟ بلكه بايد در زندگي فردي و اجتماعيمان هم نشان دهيم كه پيرو آن بزرگان هستيم. رئيس جمهور سابق كشورمان افزود: در سال 56 كه درگيريها و كشتارها و چهلم ها اوج گرفته بود امام(ره) اعلام كردند كه امسال جشن نيمه شعبان نداريم؛ چون قطعاً وضع آن زمان مرضي حضرت بقيه الله نبود و ما بايد اعلام مي كرديم كه از اين وضعيت ناراضي هستيم و عزاداريم .همانجا يك عده اي در برابر امام ايستادند و بعضي از كساني كه امروز خيلي ادعاي دفاع از اسلام و تلاش براي دفع مفسدين و نزديك دانستن انديشه خود با انديشه اصلي امام را دارند آن زمان امام را تخطئه كردند ودر قم جشن مفصلي را در دهن كجي به امام برگزار كردند.البته بايد ديد كدام يك از اين جريانها در مسير امام زمان هستند. خاتمي سپس اين مسئله را مسئله اي تاريخي و نه فردي دانست و افزود: در طول تاريخ ما چه مسئله اي وجود داشته ؟ دين چه جايگاهي داشته ؟ سياست خارجي چه جايگاهي داشته ؟ حاكمان استبدادي كجا بوده اند ؟ روشنفكران و نخبگان ما چه جايگاهي داشته اند؟توده مردم ما در چه وضعيتي بوده اند ؟ و چه تحولات و حوادثي از مشروطيت به بعدو قبل از آن رخ داده است؟ آيا مي توان يك خواست مشتركي را كه برآمده از وجدان جامعه باشد استنباط كنيم ؟ و اگر مي خواهيم خدمتي به مردم ، جامعه و تاريخمان انجام دهيم بايد همسو با اين خواست تاريخي باشيم تا پايگاه تاريخي اجتماعي و مردمي خود را داشته باشيم و گفتمان ما متناسب با آن خواست تاريخي باشد. وي افزود: ما در حركتهاي اجتماعي 100تا 150 سال گذشته كاملاً سه اصل مشترك "آزادي خواهي"، "استقلال خواهي" و "پيشرفت خواهي" برخواسته از وجدان و خواست جامعه را مشاهده مي كنيم و كم و بيش در كشورهايي نظير كشور ما و به خصوص كشورهاي اسلامي و برخي كشورهاي جهان نيز چنين چيزي وجود دارد كه هم تحت تاثير دين، هم تحت تاثير شرايط خودشان و هم تحت تاثير شرايط جهاني بوده اند. رئيس بنياد باران تعبير خود از آزادي را با ولنگاري متفاوت دانست و به فرمايش حضرت اميرالمومنين (ع) اشاره كرد كه؛ مقدس نيست امتي كه در آن مظلوم نتواند بدون لكنت زبان در مقابل ظالم بايستد و حرفش را بزند و نگراني نداشته باشد. وي افزود: اگر ما فقط به مسئله آزادي بينديشيم و آن را بر طبق معيارهايي كه ابتدا در غرب تجربه شده است و بعد تعريف شده است بپذيريم مي بينيم از عقل محض كانت تا عقل تاريخي ديلتاي كه تاكنون هم تقريباً مورد قبول است ،بسياري از اين تعريف ها در بستر تاريخي و اجتماعي خود شكل گرفته و قابل تعميم به همه جوامع نيست و نمي توان گفت چون غرب در حركت خود به ليبرال دموكراسي رسيد پس بايد در جامعه ما هم ليبرال دموكراسي راپياده كرد.اما آزاديخواهي مسئله مشترك همه انسانها در طول تاريخ بوده و به صورت بارزي در دوران ما تجلي كرده است.اما جامعه ما به علت مذهبي بودن و ديني بودن هويت مردم ، اسلامش را هم خواسته حفظ كند. خاتمي تصريح كرد:هنر امام (ره) ارائه اسلامي بود كه با خواست تاريخي مردم ايران مبتني بر آزاديخواهي هماهنگ بود و اسلام ناب هم در عرصه اجتماعي همين است و اصلاً انقلاب براي تحقق همين آزادي و استقلال و رفع عقب ماندگي صورت گرفت. امروز نسل پيشتاز و روشنفكر ما بايد فاصله خود را با سنت گراياني كه هيچ گونه دغدغه اجتماعي نداشتهاند و همچنين روشنفكراني كه هويت تاريخي مذهبي مردم را ناديده گرفتند مشخص كند. خاتمي سپس در ادامه گفت: من معتقدم آن اسلام اجتماعي كه با خواست تاريخي مردم و سازگار با هويت مذهبي و معنوي مردم بوده است؛به صورت جمهوري اسلامي مطرح شده است كه در دل آن آزادي يعني آزادي سياسي ،حق اظهار نظر ، حاكميت مردم بر سرنوشت و حق ابراز راي و تعيين كنندگي حضور مردم و مسئول بودن حكومت در برابر مردم و نهادهاي مردمي و قدرت داشتن مردم به جابه جايي قدرت بدون توسل به زور و خشونت وجود دارد و معناي دموكراسي و جمهوري هم همين است . خاتمي در مورد گفتمان چپ مذهبي گفت: گفتمان دهه هاي اخير حركت اسلامي گفتمان چپ بوده است يعني امام اين گفتمان را مطرح نكرده است.امام اسلام و آزادي و سقوط دولت پهلوي را مطرح كرده است و بعضي روشنفكران تحت تاثير فضاي چپ موجود وقت، گفتمان چپ مذهبي را رايج كردند.گفتمان چپ هم در دنيا شكست خورده و از رده خارج شده است.پس از آن باز آشفتگيهايي به وجود آمده است و گفتمان اصلاح طلبي گاهي تنه به تنه ليبراليزم زده است.چون ما مشخص نكرده ايم نظر مستقل خودمان چيست، اما مي توانم در متن همه جريانات اسلامي روشن، جرياني به نام اصلاح طلبي را ببينم كه بايد چارچوب آن را مشخص و از نظر تئوري هم آن را قوي كنيم. رئيس بنياد باران در مورد كوتاهي نسبت به جريان دانشجويي گفت: كوتاهي نسبت به جريان دانشجويي را انكار نمي كنم ؛ممكن است ما هم كوتاهي كرده باشيم اما اين مسئله بايد در مجموعه ديده شود. وي خطاب به اعضاي شوراي مركزي و اعضاي فعال "انجمن فرهنگ و سياست دانشجويان دانشگاه شيراز"گفت : شما كه با اين همه مشكلات هنوز ايستاده ايد، مانند نهالي هستيد كه بايد در فضاي آرام دوباره رشد كنيد و تكثير شويد و منشا حركت درست دانشجويي باشيد. وي تصريح كرد:در عين حال بايد توجه داشت كه اين حركت كه نظام را قبول دارد اما انتقاد هم دارد و معتقد است راهكارهاي بهتري براي اداره نظام وجود دارد و مي كوشد تا به حق خود در دسترسي به جايي نظير مجلس ، دولت و دانشگاه كه بتواند درآن منشا اثر باشد، برسد.در عين حال بايد از تجربه قبلي استفاده كنيم و اولويتهايمان را مشخص كنيم تا دچار اختلاف نشويم.بخشي از هزينه هايي كه حركتهاي آزاديخواهانه و مستقلي چون شما مي توانند داشته باشند به خاطر تشخيص ندادن اولويتها است و اينكه طرف مقابل هم همه را به يك چوب مي راند. خاتمي با اشاره به انتخابات آتي مجلس شوراي اسلامي تاكيد كرد: در مورد انتخابات هم ما با نظام قهر نكرده ايم،از نظام انتظاراتي داريم كه اميدوارم برآورده شود، ما در انتخابات شركت مي كنيم و حق ما است كه شركت كنيم. البته زمينه انتخاب آزاد بايد فراهم شود و هرچه مردم گفتند پذيرفته گردد ؛ جوري نباشد كه ته دل مردم و پيروزشدگان و شكست خوردگان اين باشد كه آنچه به وجود آمد طبق قانون و نتيجه خواست مردم نبود.بايد مصلحت كشور را بگوييم كه كشور ما در معرض تهديد است و اگر يك اقليتي بيايد و همه را حذف كند و به نام اكثريت اعتماد متقابل مردم و نظام را از بين ببرد، امنيت نظام به مخاطره مي افتد.البته بايد نقد كنيم و هر نقدي را هم براندازي ندانيم. در آغاز اين ديدار سؤالاتي توسط اعضاي انجمن مطرح شد كه خاتمي به آنها پاسخ داد.

صفحه نخست

عصرايران دو

فیلم

ورزشی

بین الملل

فرهنگ و هنر

علم و دانش

گوناگون

صفحات داخلی

خاتمی:گفتمان چپ شكست خورده و از رده خارج است