شهرنشيني جرياني جهاني است. پيش‌بيني مي‌شود كه در قرن جديد بيش از نيمي از جمعيت جهان در محيط‌هاي شهري زندگي كنند. فرآيند شهرنشيني در كشورهاي جهان سوم در مقايسه با كشورهاي صنعتي، داراي شتاب بيشتري است. توسعه شهري به عنوان يك مفهوم فضايي را مي‌توان به معني تغيير در كاربري زمين و سطوح تراكم، جهت رفع نيازهاي ساكنان شهر در زمينه مسكن، حمل‌ونقل، اوقات فراغت و غذا و غيره تعريف كرد.
چنين توسعه‌اي زماني پايدار خواهد بود كه در طول زمان، شهري از نظر محيط زيست قابل زندگي (هواي پاك، آب آشاميدني سالم، اراضي و آبهاي سطحي و زيرزميني بدون آلودگي و غيره)، از نظر اقتصادي بادوام (اقتصاد شهري بايد بتواند با تغييرات فني و صنعتي جهت حفظ مشاغل پايه‌اي هماهنگ شود و مسكن مناسب و در حد استطاعت ساكنانش را با يك بار مالياتي سرانه عادلانه تأمين نمايد) و از نظر اجتماعي همبسته (الگوهاي كاربري زمين، همبستگي اجتماعي و احساس شهروندي به گونه‌ای باشد كه انسان بتواند درآمدي عادلانه به دست آورد، سرپناه مناسب تهيه و احساس راحتي كند) و در کل تلاش و وقت شهروندان و مسئولان برنامه‌ريزی شهری صرف ارتقای کيفی و حفظ ارزش‌ها و شاخص‌های پايداری توسعه شهر گردد.
به گزارش مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران ، کتاب «مبانی پايداری توسعه کلانشهرها با تأکيد بر کلانشهر تهران» به عنوان يکی از موضوعات تأليف و ترجمه اين مرکز در اولويت قرار گرفت. اين کتاب به چهار بخش اصلی تقسيم‌بندی شده است. بخش اول با عنوان مروری بر دیدگاه‌ها و نظريه‌های مرتبط با توسعه کلانشهرها مشتمل بر دو فصل می‌باشد. فصل اول به دیدگاه‌ها و نظريه‌های مربوط به اکولوژی (بوم‌شناسی) اختصاص دارد و در فصل دوم ديدگاه‌ها و نظريه‌های مربوط به توسعه و مفاهيم آن ارايه شده است.
بخش دوم کتاب به آثار توسعه بر ناپايداری، ابعاد و شاخص‌های پايداری پرداخته است. فصل اول اين بخش به آثار توسعه بر ناپايداری کلانشهرها اختصاص دارد. فصل دوم بر ابعاد پايداری توسعه کلانشهرها و فصل سوم بر شاخص‌ها و معيارهای پايداری توسعه کلانشهرها متمرکز شده است. در بخش سوم کتاب ابعاد، تحولات و شاخص‌های پايداری کلانشهر تهران طی دو فصل تحت عناوين ابعاد پايداری و تحولات؛ و شاخص‌های و معيارهای پايداری کلانشهر تهران بررسی شده است. روش‌های ارزيابی و راهبردی پايداری کلانشهر تهران در بخش چهارم ارايه گرديد؛ بدين ترتيب که ابتدا روش‌های ارزيابی اثرات بوم‌شناختی و زيست‌محيطی و سپس محاسبه جاپای بوم‌شناختی کلانشهر تهران بررسی شده‌اند.