خبرگزاري ميراث فرهنگي_ اين روزها «توالتهاي عمومي» يا به گفته اهالي «فارسي را پاس بداريم»، آبريزگاههاي عمومي علاوه بر ايجاد حس آرامش در عابران! ميتوانند كاربردهاي زيادي داشته باشند: از برگزاري مراسم ازدواج درآن گرفته تا الهام از آنها براي طراحي يك رستوران متفاوت! عدهاي از نوع سيار آن به عنوان وسيلهاي براي كسب درآمد استفاده ميكنند و گروهي ديگر به عنوان اقامتگاههاي شبانه!
گاهي ميتوانند به شكلي مدرن و مبتكرانه طراحي شوند گاهي نيزطراحان ازشدت ابتكار نماد ملي يك كشور را خدشهدار ميكنند!
به هرحال «آبريزگاهها » ميتوانند نمادي از تمدن باشند يا نشانهاي از بيفرهنگي. حتي آنها ميتوانند گردشگران را فراري دهند و به عنوان يكي از بزرگترين مشكلات صنعت گردشگري كشور به شمارروند.
كمتر فردي است كه در طول يك گشت داخل شهر سري به اين اماكن عمومي نزده باشد و يا درسفري درطول جاده نياز به استفاده از آن را تجربه نكرده باشد و يك حس مشترك در تمامي اين افراد وجود دارد: بيرون رفتن هرچه سريعتر از آن فضاي آلوده!
اين حقيقت تلخ را بايد پذيرفت كه به نظرميرسد در كشور ما توالتهاي عمومي چه در يك هتل 5 ستاره باشند يا در يك استراحتگاه بينراهي، چه در يك مجتمع تفريحي باشد يا در يك مركز خريد يا حتي در يك مركز بهداشتي يا اماكن زيارتي، هيچ تفاوتي ندارند.
همگي داراي مشخصات مشتركي هستند: داراي حداقل امكانات بهداشتي هستند، بوي ناخوشايند آنها را نميتوان تاب آورد و با بيشترين بيتوجهي نگهداري ميشوند. اگر غيراز اين باشد از عجايب و ديدنيهاي افراد محسوب ميشود.
شايد خيلي از بازديدكنندگان از نمايشگاه بينالمللي تهران هنوزخاطره شهروند محترمي كه وظيفه نگهداري از يكي از توالتهاي عمومي نمايشگاه را برعهده داشت در ذهن داشته باشند. او با نهايت درك خويش از مفهوم نظافت و پاكيزگي اين آبريزگاه عمومي را مبدل به گلستاني كرده بود كه براي مراجعان بسيار شگفتانگيز مينمود!
اما به راستي چرا اينگونه است؟ آيا مردم ما تازه با واژههايي همچون پاكيزگي آشنا شدهاند؟ آيا اين تكنولوژي مدت كوتاهياست كه در اين كشور وارد شدهاست؟ آيا مردم ما به راستي به بهداشت عمومي و فردي بيتوجه هستند؟ آيا از فهرست برنامههاي مسئولان توجه به اين امرخط خوردهاست؟
آيا كسي متوجه زيانهاي ناشي از اين بي توجهيها نيست؟
آنچه مسلم است اين است كه اگر كشورهاي توسعه يافته چند قرني است كه با واژههايي همچون حمام كردن يا آبريزگاه آشنا شدهاند و طرزاستفاده از آنها را فراگرفتهاند، شو اهد تاريخي گواه ازحضور چندهزارساله ابزارهاي مورد نياز آن هم به گونهاي كاملا علمي و پيشرفته براي رعايت پاكيزگي در فرهنگ و تمدن ايران زمين دارد.حتي ردپاي آن درادبيات كهن ما، اشعار شعرا و داستانها به وضوح ديده ميشود.
تاكيد مذاهب نيز بر پاكيزگي و اينكه نشانه ايمان است، خود گواه ديگري است كه بايد حجت بر مردمان تمام شده باشد و رعايت اين اصل ازجمله واجبات زندگي به شماررود. بگذريم از اينكه فرهنگ ما همواره به استقبال زيبايي، زدودن آلودگيها و زلال شدن ميرود.
اما به راستي ما ايرانيان را چه شدهاست؟ چگونه است كه در بيرونراندن پليديها و آلودگيها ازخانه خويش نهايت تلاش را به كارميبريم اما در مكاني عمومي كاملا بيتوجه عمل ميكنيم؟ چگونه است كه از بالاترين سطوح نوآوري و تكنولوژي بهرهداريم اما در اين مورد كمترين تلاشي نميكنيم؟ هرچند نميتوان منكر تلاشهايي در چند سال اخير در اين زمينه شد اما آنقدر ناكافي است كه شايد اصلا ديده نشود!
آيا شايسته است از عدم وجود بهداشت در توالتهاي عمومي به عنوان يكي از شاخصههاي كشوري با اين قدمت تمدن وفرهنگ يادكنند و گردشگران خارجي در كنار عكسهايي كه از آثار عظيم تاريخي و فرهنگي ميگيرند عكسهايي از عدم رعايت بهداشت عمومي يا مكانهاي بهداشتي عمومي در ايران را نيز قراردهند؟!
توجه به رعايت پاكيزگي عمومي كه شامل استفاده درست از اماكن بهداشتي عمومي نيزميشود ازجمله وظايفي است كه بر عهده تكتك افراد يك كشور است. هرفرد به تناسب موقعيتي كه دارد ميتواند به نحو احسن اين وظيفه را انجام دهد. از مسئولان و دست اندركاران گرفته تا تمامي مردم. رعايت بهداشت مسئلهاي نيست كه تنها بر عهده مسئولين باشد. مسئولين موظفند امكانات و تسهيلات لازم را فراهم كنند و مردم موظفند در استفاده صحيح و نگهداري از اين امكانات بكوشند.
نگذاريم غرور ميهنيمان به راحتي دستخوش آسيب قرارگيرد.