اگر برجام نداشتیم چه داشتیم؟

عصر ایران؛ مصطفی داننده- بازهم مخالفان داخلی حسن روحانی دست به کار شدند و به واسطه برجام به رییس جمهور و تیم مذاکره کننده هسته‌ای حمله می‌کنند. آنها بر این باور هستند که برجام به مثابه ترکمنچایی است که به ملت ایران تحمیل شده  و دولت ایران باید از آن خارج شود.

هوچی‌گری‌های ترامپ در برابر برجام نیز باعث شده است آتش دلواپسان دولت روحانی شعله ور تر شود و در حمله به دولت کوتاهی نکنند.

این افراد فقط به دولت روحانی حمله می‌کنند و برجام را مشکل اساسی کشور می‌دانند اما نمی‌گویند جایگزین برجام چیست؟ آنها باید پاسخ این سوال را بدهند که چه برنامه‌ای در صورت نبود برجام برای کشور دارند.

روحانی برای اداره کشور یک برنامه مشخص دارد. گفت‌وگو و مذاکره. برجام نیز حاصل این استراتژی است.

روحانی وقتی خود را آماده انتخابات ریاست جمهوری سال 92 می‌کرد برای اداره کشور برنامه مشخصی داشت. او مخالف سیاست‌های دولت احمدی نژاد و تیم هسته‌ای او در سیاست خارجی بود. «شیخ دیپلمات» اعتقاد داشت استراتژی‌های  دولت قبل مشکلات عدیده‌ای برای کشور ایجاد کرده بود.

مردم هم در انتخابات ریاست جمهوری سال 92 و همچنین سال 96 به روحانی اعتماد کردند و گفتند برجام و گفت‌وگو را بهترین راه برای اداره کشور است.

پس در برابر این استراتژی مشخص رقیب نیز باید راهکار مشخص خود را بیان کنند. آنها باید به مردم بگویند اول چرا برجام بد است و دوم راهکار خود را در صورت نبود برجام اعلام کنند.

آنها هنوز برنامه مشخصی به مردم ارائه ندادند. در انتخابات سال 96 هم وقتی نامزدهای این گفتمان وارد صحنه شدند، نگفتند که راهکار مشخصشان برای برنامه هسته‌ای چیست. آنها گفتند که برجام را ادامه می‌دهند. این یعنی این نامزدها هم برجام را بهترین روی برای اداره کشور می‌دانند.

برجام حاصل مدیریت هسته‌ای در دولت نهم و دهم بود. دورانی که ابر تحریم‌ها بر سر کشور سایه افکند. در این زمان قیمت اکثر کالاها از اساسی، مصرفی و تزئینی دو یه سه برابر شد. خودروهایی که می‌شد آنها را با حداکثر 7 یا 8 میلیون خرید تبدیل به ماشین‌هایی شدند که بالای 20 میلیون قیمت داشتند.

ایران قبل از برجام با مشکلات بی‌شمار اقتصادی حاصل از تحریم‌ها روبرو بود. بخش‌های صادرات نفت، تجارت و مبادلات بانکی ایران زیر ضربات شدید تحریم‌ها در حال نابودی بود. پول‌های ایران بلوکه شده بود و حتی در برخی موارد ایران مجبور بود مانند دوران قبل از اختراع پول مبادله کالا با کالا انجام دهد. مثلا نفت بدهد و برنج بگیرد. اوضاع ایران شبیه دوره نفت در برابر غذای صدام شده بود. ایران نفت صادر را و به جای پول آن، کالا دریافت می‌کرد. صادرات نفت ایران نیز گام به گام در روند کاهشی به سمت صفر شدن حرکت می کرد.

بسیاری که امروز مخالف برجام هستند در آن زمان مسئولیت داشتند و یا طرفدار آن گفتمان بودند.

سیاسیون، روزنامه‌ها و رسانه‌های مجازی این گفتمان بیایند برای اولین بار و آخرین بار از استراتژی‌های خود برای زندگی بهتر مردم در صورت نبود برجام سخن بگویند. آنها به مردم بگویند اگر برجام نداشتیم امروز چه داشتیم؟