عصرایران؛ رضا غبیشاوی - شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد سعودی در مراسم افتتاحیه نشست سران گروه 20 در شهر بوینس آیرس (پایتخت آرژانتین)، یکی از سوژه های مورد پیگیری خبرنگاران بود.
خبرنگاران پیگیری می کردند که چه کسی با ولیعهد سعودی دیدار می کند و رفتار سران دیگر کشورها در برابر او چگونه است همانگونه که تصاویر و فیلم ها نشان داد او در انزوا قرار گرفت. در عکس یادگاری سران کشورها، در حاشیه قرار داده شد و بسیاری از سران کشورها، حتی از دست دادن با او هم خودداری کردند.
محمد بن سلمان از نظر افکار عمومی جهان، متهم به دخالت در قتل یک روزنامه‌نگار منتقد کشورش (جمال خاشقجی) است به همین دلیل در سطح جهانی، در انزوا قرار گرفته است.
از نشانه های انزوا اینکه اکثر سران کشورهای غربی که اعلام کرده اند با محمد بن سلمان دیدار می کنند گفته اند دیدارشان انتقادی است و 2 موضوع چالشی خاشقجی و یمن را در آن مطرح می کنند. از جمله مکرون و ترزا می سران فرانسه و بریتانیا.
اما یکی از جالبترین اتفاقات، مربوط به خوش و بش محمد بن سلمان و پوتین و صحنه «بزن قدش» دو مقام قبل از آغاز نشست سران گروه 20 در پایتخت آرژانتین بود.
کاخ کرملین قبل از سفر پوتین به آرژانتین هم اعلام کرده که او با محمد بن سلمان دیدار خواهد داشت. این بیانیه زمانی منتشر شد که هنوز گمانه زنی ها درباره اینکه چه کسی از سران کشورها با محمد بن سلمان دیدار خواهد کرد مطرح می شد.
در گام بعدی هم کرملین اعلام کرد که پوتین به عربستان سعودی سفر خواهد کرد و این در حالی است که سران کشورهای غربی ارتباط با سعودی را به کمترین میزان رسانده اند.
همزمان در هفته های اخیر می توان به تمجید مطبوعات سعودی از واکنش مقامات و رسانه های روسیه نسبت به حادثه خاشقجی اشاره کرد. روس ها برخلاف کشورهای غربی، از موضع دولتمردان سعودی در ماجرای خاشقجی حمایت کردند.
به نظر می رسد مقامات سعودی و در راس آنها، ملک سلمان و محمدبن سلمان، از واکنش های اروپا و آمریکا در برابر حادثه قتل خاشقجی شوکه شده اند و همین موضوع انگیزه آنها را برای تقویت روابط با شرق (چین و روسیه) افزایش داده است چرا که چین در این موضوع، سکوت تاییدآمیز داشت و روس ها هم از موضع ریاض حمایت کردند.
البته می توان پیش بینی کرد که رابطه استراتژیک آمریکا و عربستان سعودی، نابود نخواهد شد اما قطعا رابطه ریاض – مسکو روز به روز بیشتر تقویت خواهد شد.
مقامات سعودی قبل از حادثه خاشقجی، براساس تجربه بهار عربی و حمایت های آمریکا و روسیه از متحدان خود در مصر و سوریه (حسنی مبارک و بشار اسد) و همچنین پیش بینی کاهش وابستگی آمریکا به نفت خلیج فارس و عربستان سعودی، خودکفایی آمریکا در زمینه واردات نفت، ارتقاء چین به رتبه اول اقتصاد جهانی و در نتیجه بزرگترین مصرف کننده نفت جهان و سیاست آمریکا برای انتقال توجه به سمت چین و کشورهای همسایه خود در قاره آمریکا تصمیم گرفته اند ریاض را از اتکا صرف به آمریکا جدا کنند.
همزمان، در حالی که کشورهای غربی صادرات سلاح خود به دیگر کشورها به ویژه سعودی را به هزار اما و اگر گره می زنند و آن را به تصمیم گیری و تصمیم سازی نهادهای مختلف داخل و خارج از حاکمیت مرتبط می کنند چین و روسیه، تنها با تصمیم دولت، سلاح را تحویل می دهند.
می توان به این نکته نیز اشاره کرد که وقتی کشورها، به دلایل مختلف وارد چالش با غرب (آمریکا – اروپا) می شوند و تنش به وجود می آید و مورد تحریم یا مجازات قرار می گیرند در نتیجه به جبر شرایط، به محور شرق نزدیک می شوند چرا که گزینه دیگری ندارند و باید نیازهای خود را برآورده سازند.
فیدل کاسترو رهبر انقلاب کوبا از جمله مصادیق این شرایط است.
همچنین می توان به اردوغان رئیس جمهوری ترکیه اشاره کرد. او زمانی به پوتین نزدیک شد که با آمریکا و اروپا بر سر چند موضوع از جمله حقوق بشر، سرکوب فعالان کُرد، بازداشت یک شهروند آمریکایی و ... وارد چالش شد، به مسکو نزدیک تر شد.
حادثه خاشقجی و واکنش شدید در آمریکا و اروپا علیه مقامات سعودی و منافع این کشور، هدیه ای آسمانی به روسیه بود تا هم پیمان تاریخی آمریکا در خلیج فارس به سمت مسکو تمایل پیدا کند و البته آغوش ولادیمیر پوتین برای یک دوست جدید باز است.