عصرایران، رضا غبیشاوی - دیدن تصویری سانسور شده از یک شهید ارتشی (حذف کراوات و کوتاه کردن سبیل سرلشکر ادیبان) دوباره مرا به خاطرات قدیمی برد.
زمانی که در منازل سازمانی پایگاه دریایی بوشهر زندگی می کردیم در فروشگاه اتکا همیشه تصویری از شهید ناخدا همتی توجهم را جلب می کرد. شهیدی که فروشگاه به نام او بود.
پایین عکس به شکلی پوشانده شده بود تا کراوات مشخص نباشد اما مشخص بود؛ حداقل برای من که همیشه عکس های قدیمی بابا را دیده بودم مشخص بود که لباس ارتشی تا چند سال بعد از انقلاب هم همچنان کراوات داشت.
چند سال بعد از انقلاب، کراوات از لباس رسمی ارتش حذف شد مثل آستین کوتاه.
تغییر و سانسور عکس شهید ادیبان
اما سانسورها محدود به عکس شهید در فروشگاه اتکا نماند. تصاویر شماری از شهدای ارتش در کنار درب اصلی دانشگاه امام علی (دانشگاه افسری نیروی زمینی ارتش) مقابل ساختمان قدیم مجلس نیز دستخوش دستکاری شده اند.
در این تغییرات، چهره افراد از عکس اصلی، جدا و با فتوشاپ، بر روی کت های سبز رنگ ساختگی قرار داده شدند. با درجه ها و نشان هایی که به وسیله فتوشاپ بر روی لباس ها درج شده اند.
به خیالِ زیبایی و یکسان سازی دست به کاری غیراخلاقی و غیرحرفه ای زده شد.
جالب اینکه کسی هم به این عکس ها اعتراض نکرد که این تصاویر سانسوری هستند؛ این عکس ها واقعی نیستند. این عکس ها، قلب حقیقت هستند.
تصویری از شهید ناخدا همتی
سیر تطور و تغییرات لباس های نظامی و درجه ها و نشان های نیروهای مسلح، بخشی از نمایش تاریخ هر کشوری است که نمی توان در آن دست برد و دستکاری کرد، چه رسد به سانسور که اخلاقی هم نیست.
البته پس از شهادت صیاد شیرازی، به هنگام تشییع نیز عکسی دستکاری شده از شهید چاپ و توزیع شد.
در این عکس، صیاد شیرازی در لباس نظامی با درجه سپهبدی دیده شد. درجه ای که هیچ گاه بر دوش "صیاد" نبود و با فتوشاپ بر روی لباس این شهید قرار داده شد.
صیاد شیرازی بعد از شهادت، ارتقا درجه یافت و به سپهبدی رسید در حالی که هیچ گاه در زمان حیات، چنین درجه ای نداشت اما در عکس تشییع برای او این درجه را ساختند.
البته اشاره به این نکته نیز لازم است. در برخی واحدهای نظامی، عکس های پرسنلی باید با درجه نظامی معین گرفته شود و بسیاری از عکاسان، معمولا با فتوشاپ، درجه ها را تغییر می دهند.
احتمالا این تغییرات، طراحان فتوشاپی را به اشتباه انداخته حال که درجه ها را می توان تغییر داد و کراوات را سانسور کرد حتما می توان به سبیل هم دست زد.
2 عکس از شهید صیاد شیرازی که بعد از شهادت، دستکاری شده اند و درجه سپهبد قرار داده شده.