فارس: انرژي هستهاي اگرچه در گذر زمان، زمينهاي براي ساخت سلاحهاي مرگبار بوده، اما نميتوان اثرات مثبت اين انرژي نهفته در دل ذرات را نديد.آنچه در پي ميآيد، گوشهاي از كاربرد انرژي هستهاي در علم پزشكي است؛ علمي كه بيترديد نجات جان تكتك ما وابسته به آن است.
سيتي اسكن
سيتي اسكن، نوع خاصي از عكس برداري با اشعه ايكس است. در اينروش، تصاوير دريافتي، تصاوير مقطعي (برش مقطعي) از اندامها و بافتهاست. تصاوير گرفتهشده از اندامها و بافتهاي بدن، به پزشك اجازه ميدهد تا وضعيت بافتها و اندامهاي دروني بدن را به خوبي بررسي كنند و بيمار را به بهترين شكل ممكن درمان كنند. سيتياسكن، به طورمعمول براي تصويربرداري از گردن، ستون مهرهها، سينه، سينوسها، حفره شكمي و لگن كاربرد دارد.
كاربردها
1 - سيتي اسكن سر و مغز: ارزيابي وضعيت سر، تودهمغز، رگ هاي خوني اين ناحيه و بررسي مشكلات موجود در سر و مغز، با سيتي اسكن سر و مغز امكانپذير است. با اين نوع سيتي اسكن، ميتوان به وضعيت جمجمه نيز پي برد.
2 - سيتياسكن گردن: براي بررسي بافتهاي نرم گردن، غدد لنفاوي و گرههاي عصبي، از سيتياسكن گردن كمك ميگيرند.
3 - سيتياسكن حفره شكمي و لگن: با سيتياسكن حفره شكمي و لگن وضعيت اندامها و بافتهاي ايننواحي بررسي ميشود. بخشهاي مختلف دستگاه گوارش با اين روش مورد بررسي قرار ميگيرند و علل بروز ناراحتيهاي مختلف دستگاه گوارش، حالت تهوع و بازگرداندن محتويات معده ارزيابي ميشود؛ بهويژه اگر وضعيت حفره شكمي، باشيوه «اوالترسون» يا ماوراصوت قابل بررسي نباشد.
4 - سيتياسكن سينوسها: بررسي بيماري سينوسها و راههاي اتصالي به سينوسها با سيتياسكن سينوسها امكانپذير است.
5 - سيتياسكن ستون مهرهها: بررسي وضعيت ديسكهاي ستون مهرهها، بدفرم شدن ستون مهرهها، وضعيت بيماران مبتلا به بيماريهاي مختلف ناحيه گردن، بازوها، پشت و پاها با سيتياسكن ستون مهرهها به راحتي ممكن است.
ام.آر.آي
تصويربرداري به شيوه تشديد مغناطيسي يا MRI ، شيوه ديگري براي تصويربرداري از اندامها و بافتهاي دروني بدن با كمك امواج مغناطيسي و امواج راديويي است. MRI به طور معمول براي تصويربرداري از مغز، ستون مهرهها، مفاصل، حفره شكم و لگن كاربرد دارد. نوع خاصي از MRI معروف به«آنژيوگرافي به شيوه تشديد صوتي» يا MRA ،اختصاصا براي تصويربرداري از گردش خون شامل قلب و رگها استفاده ميشود.
كاربرد
1 - MRI مغز: در اين نوع تصويربرداري، تصاوير كاملا تفكيكشدهاي از بخشهاي مختلف مغز گرفته ميشود. وضعيت بيماران مبتلا به سردرد حملهاي و ناگهاني؛ ضعف و دوبيني، با MRI مغز قابل بررسي است. MRI مغز براي تكميل تصويربرداري به وسيله سيتياسكن و در مواردي نامشخص بودن تصاوير دريافتي به وسيله سيتياسكن نيز استفاده ميشود.
2 - MRI ستون مهرهها: معمولا براي بررسي بيرونزدگي يا تورم غيرعادي ديسك، تنگ شدن و ناراحتي كانال مياني ستون مهرهها كاربرد دارد. علاوه بر اين، اين نوع تصويربرداري بهترين شيوه براي بررسي وضعيت آسيبها و مشكلات عودكننده (بازگشتكننده) ستون مهرهها در بيماراني است كه مورد عمل جراحي ستون مهرهها قرار گرفتهاند.
3 - MRI استخوان و مفصلها: در اين نوع تصويربرداري، وضعيت تمام استخوانها و مفصلها، حتي بافتهاي نرم به ويژه بخشهاي متصل به آنها قابلبررسي است. وضعيت تاندونها، رباطها، عضلات، غضروفها و آسيبهاي احتمالي استخوانها نيز با اين تصويربرداري مورد بررسي قرار گيرد.
4 - MRI حفره شكم: معمولا زماني كه استفاده از سيتياسكن و اولتراسون پاسخگوي نياز پزشك براي تشخيص بيماري نباشد، از MRI حفره شكم براي بررسي دقيق وضعيت اندامهاي دروني حفرهشكم استفاده ميكنند. شاخصترين كاربرد MRI حفره شكم، بررسي وضعيت كبد، غدد فوق كليه و پانكراس است.
5 - MRI ويژه دستگاه گردش خون:MRA ، MRI ويژه دستگاه گردش خون و بررسي وضعيت قلب و رگهاست. رگهاي مرتبط با گردن (كاروتيد) و مغز نيز با اين نوع MRI بررسي ميشوند. براي بررسي وضعيت رگهاي محوطه شكم، به ويژه رگهاي مرتبط به كليهها نيز از MRA استفاده ميكنند.
گامانايف (تيغ گاما)
گامانايف، شيوه جديدي براي درمان و شناسايي مشكلات سر به ويژه مغز است. با استفاده از تابش اشعه بر بخشهاي موردنظر با ميزان بالاي اشعه براي تابش بر مناطق ويژه به ويژه وضعيت اطراف بافتهاست. يكي از مزاياي گامانايف، كاهش تاثير آن بر بافتهاي سالم است، اما اينخاصيت فقط مختص بخشهايي با وسعت كمتر از سه تا چهارسانتيمتر است، اما با افزايش وسعت بخش آسيبديده – كه مورد بررسي قرار ميگيرد – تاثير گامانايف بر بخشهاي سالم اطراف بخش هدف نيز افزايش مييابد؛ بنابراين استفاده از آن براي بخشهايي غير از «سر» نامناسب است.
كاربرد