بعنوان ایرانی وقتی وارد آلمان می‌شوی دو چیز جلب توجه می‌کند: نخست اینکه هزاران اتومبیل تردد می‌کنند، اما صدای بوق نمی‌شنوید. دوم اینکه به قول آلمانی‌ها با "جنگلی" از تابلوهای عجیب و غریب روبرو می‌شوی.
لطفا کلاهتان را بردارید؟
آلمان هم مثل بسیاری از کشورهای اروپایی به پیمان "علائم راهنمایی و رانندگی" که در سال ۱۹۶۸ در وین اتریش منعقد شد، پای‌بند است. هدف از این پیمان هماهنگ کردن بین‌المللی علائم و تابلوها بوده است. در آلمان البته تابلوهایی یافت می‌شوند که برای همه قابل فهم نیستند. منظور این تابلو این نیست که "لطفا کلاهتان را بردارید"، بلکه "مواظب باشید، زمین نخورید".
تابلو هنر است، هنر ارتباط!
"اتو نویرات"، متخصص اتریشی امور پرورشی معتقد بود که یک تصویر اغلب قدرت بیان بیشتری دارد تا ده‌ها جمله. او مبتکر "سیستم آموزش تصویری بین‌المللی" بین سال‌های ۱۹۲۴ تا ۱۹۳۴ بود. نویرات از بیم پیگرد نازی‌ها نخست به هلند و سپس به بریتانیا گریخت و در آنجا حاصل تحقیقات خود را در سال ۱۹۳۶ تحت عنوان زبان بین‌المللی تصاویر International Picture Language منتشر ساخت.
هری پاتر؟
هرچند "اتو نویرات" باعث شد تا به‌صورت بین‌المللی اطلاعات تاریخی، اجتماعی و تکنیکی از طریق نشانه‌های تصویری یا "پکتوگرام" مبادله شوند، اما منظور بسیاری از تابلوهایی که تولید شده‌اند برای همه مشخص نیستند. منظور این تابلو استفاده از عینک حفاظتی هنگام کار است.
مجاز یا ممنوع؟
نه تنها در آلمان بلکه در کشورهای دیگر هم تابلو با دایره قرمز در حاشیه به معنی ممنوع بودن است. در این تابلوها ورود سوارکار، موتورسوار و اتومبیل به این جاده خاکی ممنوع است. اما تابلوهای "ممنوع" واضح‌تری هم با یک خط مورب در میان آن وجود دارند که در دیگر کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تابلو خیابانی که بچه‌ها در آن بازی می‌کنند
این تابلو از سال ۱۹۸۰ وارد سیستم تابلوهای آلمان شد. کسی که این تابلو را نمی‌شناسد می‌تواند هر برداشتی از آن داشته باشید. اما منظور تابلو این است که :«شما وارد منطقه مسکونی شده‌اید و تردد در این منطقه با سرعت بسیار محدود مجاز است".
نزدیک قطار لیز نخورید؟
این تابلو بیشتر در ایستگاه‌های قطار آلمان دیده می‌شود. منظور این نیست که "احتیاط کنید نزدیک قطار لیز نخورید"، بلکه "مراقب قطاری که دارد وارد می‌شود باشید". "نزدیک نشوید". "باد ناشی از سرعت قطاری که عبور می‌کند، می‌تواند شما را برزمین بزند". در سال‌های گذشته چند سانحه از مورد آخر و حتی واژگون شدن کالسکه بچه روی سکو به هنگام عبور قطار باعث شد تا اداره راه‌آهن سراسری آلمان این تابلوها را نصب کند.
خوب! حالا چه‌کار کنم؟
تنها تابلوهای راهنمایی و رانندگی نیستند که حاوی نشانه‌های تصویری یا "پکتوگرام" هستند، بلکه بر روی دکمه‌های بسیاری از وسائل روزمره و الکتریکی نیز چنین نشانه‌هایی دیده می‌شوند. برای کشوری که یکی از بزرگترین صادرکنندگان جهان است، نصب علائم "همه فهم" بر روی کالاهای صادراتی مثل این ماشین لباس‌شویی از اهمیت زیادی برخوردار است. نحوه استفاده از برخی وسائل برقی خود نیاز به کلاس آموزشی دارد.
خودتان حدس بزنید!
بیننده باید اطلاعاتی که یک نشانه تصویری حامل آن است را بسرعت و با نگاه اول دریابد. منظور این تابلو چیست؟ "به هنگام آتش‌سوزی از آسانسور استفاده نکنید!". آیا واقعا این تابلو حاوی چنین اطلاعاتی است؟
جنگل تابلوها
در گوشه و کنار آلمان انواع و اقسام تابلوها با اندازه‌های گوناگون دیده می‌شود. خود آلمانی‌ها نیزبرای این همه تابلوی "ممنوع" و "احتیاط" نام "جنگل تابلو" را برگزیده‌اند.
ترمز اضطراری
این یک تابلوی "ترمز اضطراری" بر روی یک پله برقی است. روی تابلو هم به زبان آلمانی "ایست اضطراری" نوشته شده. اما تصویر گرافیکی چه می‌گوید؟
بدون شرح
تابلوهایی که نیاز به توضیح ندارند.
استفاده نوستالژیک از علائم
هرچند آلمان شرقی فروپاشید و دو آلمان شرقی و غربی با هم وحدت کردند، اما از این علامت‌های چراغ راهنمایی که مختص آلمان شرقی بودند هنوز هم بصورت شخصی مثل این تصویر در یکی از هتل‌های برلین استفاده می‌شود.
شوخی با تابلو
گاهی دیده می‌شود که هنرمندان آلمانی با تابلوها مثل این تابلو ورود ممنوع در برلین "شوخی" می‌کنند.
محل عبور اردک و جوجه‌هایش
هزینه تولید، نصب و نگهداری از این تابلوها کم نیست. در آلمان این تابلو "احتیاط" هم دیده می‌شود: "محل عبور اردک و جوجه‌هایش".
منبع: دویچه وله