ایران پیشنهاد مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای ارسال سوخت ایران به ترکیه را نمیپذیرد.
یک منبع آگاه روز گذشته در گفتوگو با خبرنگار «جوان» بحث ارسال سوخت کمتر غنی شده توسط ایران به ترکیه را منتفی دانست و تأکید کرد که اولویت نخست ایران درباره تأمین سوخت هستهای خود، خرید این سوخت از خارج است.
یک هفته بعد از اینکه ایران ارسال 75 درصد ذخیره سوختی خود را به روسیه رد کرد، محمد البرادعی مدیرکل آژانس روز جمعه پیشنهاد کرد که تهران اورانیوم غنی شده خود را برای کاهش نگرانیهای اروپا و آمریکا به ترکیه تحویل دهد. البرادعی در مصاحبه با برنامه تلویزیونی چارلی رز گفت که ایران اعتماد زیادی به ترکیه دارد و آمریکا نیز از ترکیه بسیار رضایت دارد. بنابراین تحویل سوخت هستهای ایران به ترکیه میتواند کارایی داشته باشد. در مقابل این پیشنهاد، منابع آگاه و برخی نمایندگان مجلس روز گذشته به خبرنگار «جوان» گفتند که اولویت اول جمهوری اسلامی خرید سوخت هستهای از خارج است.
یک منبع آگاه گفت: پیشنهاد ارسال سوخت هستهای ایران به ترکیه قدیمی است و طبیعی است پذیرفته نخواهد شد.
وی افزود: تهران ارسال اورانیوم غنی شده به یک کشور همسایه و انبار شدن این اورانیوم در آنجا را نمیپذیرد زیرا ایران از حیث امنیت مکانی تفاوتی بین یک کشور همسایه و یک کشور دور دست نمیبیند. به این معنا که تفاوتی ندارد که مواد هستهای یک کیلومتر از مرزها دور شود و یا 5 هزار کیلومتر.
آنکارا قادر به دفاع نیست
کارشناسان مسائل منطقهای معتقدند، با توجه به اینکه ترکیه کشوری مسلمان بوده و دوست جمهوری اسلامی ایران محسوب میشود و از سوی دیگر، جهتگیریهای شرقگرایانه آنکارا طی سالهای اخیر در موارد مختلف منطقهای بخصوص جنگ غزه، برایش اعتماد منطقهای به وجود آورده است، بسیاری بر این عقیدهاند که مقامات ایران، پیشنهاد ترکیه را میپذیرند.
منبع یاد شده در مقابل این دیدگاه گفت: ترکیه در شرایط لازم قادر به دفاع از حقوق ایران نیست و محظ اینکه مواد هستهای از مرزهای ایران خارج شود، اختیار آن نیز از دستش خارج خواهد شد.
در چنین حالتی همهچیز به حسن نیت طرفهای مقابل بستگی خواهد داشت که این مواد را براساس توافقات تعیین شده به ایران برگردانند یا خیر که طبعاً وجود چنین حسننیتی برای تهران غیرقابل باور است.
خرید گزینه اول است
منابع آگاه در تشریح اولویتهای ایران برای تأمین سوخت، خرید خارجی را اولویت اول تأمین سوخت میدانند. منابع آگاه در گفتوگو با خبرنگار ما گفتند: ایران گزینه خرید را بدون اینکه مسأله ارتباطی به ذخایر اورانیوم غنی شده پیدا کند، اولویت اول قرار میدهد و برای اینکه سوخت حتماً به ایران تحویل داده شود، هیچ تضمینی بالاتر از این نیست که هرگونه اقدام از زاویه ایران مشروط به دریافت سوخت هستهای باشد. در واقع این مسأله شرط غیرقابل چشمپوشی ایران برای برداشتن گامهای بعدی است.
یک نماینده مجلس شورای اسلامی هم که خواست نامش فاش نشود اولویت داشتن خرید خارجی سوخت را تأیید کرد و در تشریح اولویتهای ایران گفت: تحویل اورانیوم ایران به خارج منتفی است، به گفته این نماینده در این خصوص تصمیم نهایی گرفته نشده است ولی ایران تأکید دارد که تداوم مذاکرات هستهای و تعامل با غرب را در سه اولویت مورد بررسی قرار دهد. اولویت و گام اول، همان خرید سوخت هستهای از خارج است، اولویت دوم تحویل ندادن سوخت هسته به کشورهای دیگر است و اولویت سوم اینکه اگر قرار باشد معاوضهای در حداقل ممکن صورت بگیرد، در داخل خاک ایران باشد نه بیرون از مرزهای کشور.
پیشنهاد دو مرحله ای ایران برای تامین سوخت
روزگذشته برخی منابع آگاه نیز از طرح دو مرحله ای ایران برای تامین سوخت نیروگاه تهران خبردادند.