عصر ایران

متأسفانه در سال‌های اخیر، حیوانات مختلف به طور بی‌رویه به این مرکز منتقل شدند، در حالی که امکانات و فضای پردیسان بسیار محدود است.

با فعال‌شدن کارخانه‌هایی مانند چوب و کاغذ مازندران، کاغذ پارس، دیبای شوشتر و زاگرس فارس، تلاش شد بخش مهمی از کاغذ تحریر در داخل تولید شود. اما این سیاست پیامدی بسیار جدی داشت؛ کنارگذاشتن عملی قانون «طرح تنفس جنگل»، قانونی که از سال ۱۳۹۶ آغاز شده و هرگونه بهره‌برداری تجاری از جنگل‌های طبیعی را ممنوع کرده بود.

رزاق حسن پور بیان کرد: این آتش‌سوزی بامداد امروز در نیزارهای قسمت جنوبی و نزدیک «کیوه ره‌ش» این تالاب بین‌المللی شروع شده بود و برای مهار آن سه تیم آتش‌نشانی از شهر مهاباد و روستای «قم‌قلعه» این شهرستان اعزام شدند که پس از حدود ساعت سه بامداد به طور کامل مهار شد.

گریگوری بیتسون هشدار می‌دهد بحران زمانی آغاز می‌شود که نقشه‌های ذهنی از سرزمین جدا افتند و تجربه ایرانی در آب و توسعه، مصداق بارز این سخن است؛ ذهنیتی که توسعه را در قالب تسلط بر طبیعت می‌فهمد، در برابر سرزمینی خشک، شکننده و پیچیده، ناگزیر شکست می‌خورد.

بر اساس گفته‌های دبیر انجمن سازندگان قطعه، سهم خودروهای سواری در آلودگی هوا به‌ویژه در تهران، کمتر از ۲۰ درصد است. این در حالی است که حدود ۸۰ درصد از آلودگی هوای پایتخت از منابع دیگری سرچشمه می‌گیرد که در ادامه به تفکیک بیان می‌شوند:

 سوزاندن بقایای مزارع برنج یکی از رفتارهای قدیمی و کم هزینه در کشاورزی به ویژه در شمال کشور است. این کار برای پاکسازی زمین انجام می‌شود؛ اما همزمان حجم بزرگی از ذرات معلق و گازهای آلاینده را وارد هوا می‌کند. ذراتی مثل PM۲.۵ می‌توانند به عمق ریه نفوذ کنند و برای گروه‌های آسیب‌پذیر خطر فوری ایجاد کنند.

بر اساس گزارش اخیر سازمان حفاظت از محیط زیست گوگرد در نیروگاه‌هایی که مازوت می‌سوزانند ده‌ها برابر حد مجاز است. گوگرد موجود در گازوئیل نیروگاه منتظر قائم ۱۳۵ برابر بیشتر از حد مجاز است و در نیروگاه رجایی این عدد ۵۹۲ برابر است. وزارت نفت دروغ گفته که مازوت مصرف‌شده اصلاح شده

بر اساس گزارش رسمی سازمان حفاظت محیط زیست، سوخت مصرفی نیروگاه ری بیش از ۱۲۰ برابر حد مجاز سولفور دارد و میزان انتشار دی‌اکسید گوگرد و ذرات معلق ریز آن، به‌شدت سلامت مردم جنوب تهران، شهرری، باقرشهر و کهریزک را تهدید می‌کند.

شرکت سوئیسی IQAir اعلام کرده که شاخص کیفیت هوای تهران ظهر روز سه شنبه ۱۲ آذر (۲ دسامبر) ۱۷۱ است. بنابراین تهران در میان ۱۰ کلانشهر آلوده جهان رتبه ۸ را به خود اختصاص داده است. در این میان دهلی در حال حاضر، با شاخص ۲۷۸، آلوده‌ترین شهر جهان به حساب می‌آید.

علی‌اصغر نیکویی با اشاره به گزارش وقوع آتش‌سوزی در منطقه گونیلی شهرستان کلاله در صبح امروز اظهار کرد: به محض دریافت گزارش، نیروهای یگان حفاظت و اطفای حریق اداره منابع طبیعی به سرعت به محل اعزام شدند و اکنون تیم‌های عملیاتی در حال مهار آتش و جلوگیری از گسترش آن هستند. 

به عقیده کارشناسان، ریشه این بحران خشکسالی در چند عامل خلاصه می‌شود؛ برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی، زیرساخت‌های فرسوده که موجب نشت و هدررفت آب می‌شود، سدسازی‌های متعدد و مدیریت نادرست و ناکارآمد. 

در سال ۲۰۲۴ بیش از ۴۰۰ میلیون تن زباله پلاستیکی در جهان تولید شده است. کارشناسان OECD هشدار می‌دهند تا سال ۲۰۶۰ این رقم ممکن است سه برابر شود. بخش بسته‌بندی با ۱۵۶ میلیون تن، بزرگ‌ترین سهم را در این حجم از زباله دارد. طبق آمار کمتر از ۲۰ درصد زباله‌های پلاستیکی جهان بازیافت می‌شوند.

هفته پیش که دلِ جنگل الیت در زاگرس و مازندران آتش گرفت و چندین و چند هکتار درخت کهنسال طعمه شعله‌های فروزان و آتش‌سوزی‌های پی‌درپی و بی‌امان شد، دلِ مادران مازندران و همه ایران نیز هم آتش گرفت. سوخت.

براساس گزارشی که اخیرا سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره آلودگی هوای تهران در روزهای ابتدایی آذرماه امسال منتشر کرده است، داده‌های دی‌اکسید گوگرد (SO2) حاکی از استفاده از سوخت با محتوای گوگرد بالا در برخی نیروگاه‌های پیرامونی شهر تهران (مانند ری، دماوند و پرند) و واحدهای ثابت است. 

بر اساس داده‌های به‌روز شده در «پایگاه بین‌المللی سنجش و رتبه‌بندی کیفیت شهرهای جهان» (IQAIR) امروز و تا زمان انتشار این خبر، تاشکند با شاخص ۳۱۴ به عنوان آلوده‌ترین شهر جهان شناسایی شده است.

حجم آب موجود مخازن اکنون ۱۶.۷۲ میلیارد مترمکعب ثبت شده که این عدد نسبت به سال قبل که عددی معادل ۲۲.۷۱ میلیارد مترمکعب بوده ۲۶ درصد کاهش یافته است. همچنین حجم پرشدگی سدهای کشور نیز تا این تاریخ ۳۲ درصد است. 

ضیائیان تصریح‌کرد: در مجموع پاییز امسال را با کم‌بارشی شدید به پایان خواهیم برد و بررسی نقشه‌ها نشان می‌دهد کم‌بارشی‌ها در زمستان نیز تداوم خواهد داشت. 

یک کارشناس هواشناسی از ورود سامانه بارشی جدید به کشور از فردا (دوشنبه) خبر داد و اعلام کرد که این سامانه ابتدا بارش‌هایی را در غرب آغاز خواهد کرد و از سه‌شنبه با کاهش قابل توجه دما، بارش‌ها در سواحل خزر شدت خواهد گرفت.

از ۲۸ آبان ماه که کارزار «نه به قطع درختان بوستان تهران» راه‌اندازی شد ۵ روز گذشته بود که کارزار دیگری تحت عنوان «درخواست جلوگیری از قطع درختان جنگل سرخه‌حصار» به راه افتاد. با این وجود خبر قطع درخت‌ها در نقاط مختلف تهران همچنان ادامه داشت.

آقامیری با بیان اینکه برخی کشورها که زمانی آلوده‌ترین پایتخت‌های جهان را داشتند امروز با برقی شدن بیش از ۹۰ درصد خودروها جزو پاک‌ترین شهرها هستند، افزود: شهرداری تولیدکننده خودرو نیست و سهم اتوبوس‌ها در آلودگی تنها حدود دو درصد است.

رئیس مرکز اورژانس استان تهران: در گذشته، در کمیته اضطرار آلودگی هوا مصوبه ‌ای گنجانده می‌شد و چهار دستگاه اتوبوس‌آمبولانس به صورت نمادین در میادین مستقر می‌شدند، اما امروز ما در فاز عملیاتی شدیم. تمام همکاران شبانه روز فعالیت می‌کنند و خارج کردن حتی یک دستگاه آسیب جبران‌ناپذیر دارد.

همزمان با افزایش آلودگی هوا بار دیگر مازوت‌سوزی توسط نیروگاه‌های ایران در افکار عمومی مطرح شده است.

موتور با سوخت نامناسب کار می‌کند، احتراق کامل نیست، مصرف بالا می‌رود و آلودگی بیشتر می‌شود. مقصر؟ سوخت، نه خودرو. 

کامیار مرزبانی با بیان اینکه از ابتدای سال تاکنون ۱۶ فقره آتش‌سوزی توسعه یافته داشتیم که مساحت آنها بیشتر از هزار مترمربع بود، افزود: این آتش‌سوزی‌ها در مجموع حدود ۲۰ هکتار را درگیر کردند.

ضیاییان درباره پایان فعالیت این سامانه گفت: پنجشنبه (۱۳ آذرماه) بارندگی در سواحل شمالی ادامه دارد و در خراسان شمالی، خراسان رضوی و ارتفاعات خراسان جنوبی نیز ابرناکی، رگبار پراکنده و وزش باد رخ می‌دهد. وی تأکید کرد که این موج بارشی اوایل شب پنجشنبه از شمال‌ شرق کشور خارج خواهد شد.

حیدرعلی امیرزاده، اظهار کرد: پس از دریافت گزارش تلفنی یکی از دوستداران محیط زیست مبنی بر مشاهده روباه‌های گرفتار در استخر، بلافاصله هماهنگی‌های لازم با شهردار آقکند انجام شد و محیط‌بان پاسگاه محیط‌بانی کاغذکنان به همراه نیروهای آتش‌نشانی این شهر به محل حادثه اعزام شدند.

از ابتدای سال آبی جاری تا ۷ آذر ماه بارش با میانگین ۳.۹ میلیمتر ثبت شده که نسبت به بارش ۳۳.۵ میلی‌متری در بلندمدت با ۸۸.۳ درصدی کاهش بارش مواجه شده‌ایم.

پیامدهای اقلیمی این بحران‌ها به وضوح قابل مشاهده است: فرونشست زمین که در دشت‌های تهران، ورامین، اصفهان، رفسنجان، کرمان، مشهد و فارس، زمین تا ۳۰ سانتی‌متر در سال نشست کرده است.

رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا درباره وضعیت بارش‌ها در کشور نیز گفت: بارش‌ها از روز دوشنبه از غرب کشور آغاز می‌شود و در روزهای بعد از غرب به شرق گسترش می‌یابد. این روند باعث کاهش غلظت آلاینده‌ها و ارتقای کیفیت هوا در اکثر مناطق خواهد شد.

معتمدیان از ۱۰۰۰ دلار کمک بلاعوض برای هر موتورسیکلت اسقاط شده به عنوان مشوق دولت خبر داد و گفت: برنامه جایگزینی ۲۰,۰۰۰ موتورسیکلت با مشوق‌های دولتی را داریم.

معتمدیان گفت: ۴,۲۰۰,۰۰۰ موتورسیکلت در استان تهران تردد دارند، که ۷۰٪ موتورسیکلت‌ها بالای ۲۰ سال عمر دارند و هر موتورسیکلت فرسوده معادل ۴ خودرو آلایندگی دارد از ۴,۲ میلیون موتورسیکلت استان تهران، ۳ میلیون بالای ۲۰ سال عمر دارند

بر اساس داده‌های به‌روز صنعت برق کشور، ۹۰ درصد نیروگاه‌های بزرگ اساساً امکان مصرف مازوت را ندارند. این نکته مهم از ساختار فنی نیروگاه‌ها ناشی می‌شود؛ زیرا از مجموع ۱۴۱ نیروگاه کشور فقط ۱۶ نیروگاه از نوع بخاری هستند که به‌صورت تاریخی و به دلیل طراحی اولیه امکان استفاده از مازوت را داشته‌اند.

علیرضا رییسی در گفت‌وگویی تاکید کرده بود: «اولویت برطرف‌شدن آلودگی هوا، بحث خودروهای فرسوده است، اما خودروهای ملی نیز خوب نیستند و ای‌کاش خودروسازها کلاً بساط خود را جمع می‌کردند.»

در روزهای گذشته بسیاری از مخاطبان این پرسش را مطرح کردند که آیا آتش‌سوزی‌های سریالی اخیر در جنگل‌های هیرکانی و زاگرس عمدی است؟ بهمن ایزدی مدیر کانون سبز فارس و از فعالان قدیمی محیط زیست از جمله کسانی است که آتش‌سوزی جنگل‌های ایران را عمدی و هدفمند می‌داند.

توقف و اقامت شبانه افراد در داخل عرصه‌های جنگلی غیرقانونی خواهد بود و برخورد قانونی با متخلفان خواهد شد.

دلایل آتش‌سوزی‌های پی‌درپی در جنگل‌های ایران، هم‌زمان با تشدید گرمایش و بحران آلودگی هوا به شکلی زنجیره‌ای سوالات فراوانی را در ذهن مردم ایجاد کرده‌؛ مثلا این مورد که آلودگی هوای تهران تا چه اندازه نشات گرفته از سوختن جنگل الیت در آتش است یا دلیل همزمانی آتش سوزی در جنگل‌های شمال و شمال غرب ایران، در روستای نمنق، چیست؟

بر اساس آمارهای رسمی فقط در هشت ماه اخیر، ۲ هزار و ۱۰۲ مورد آتش‌سوزی در عرصه‌های طبیعی ایران رخ داده است. اما در این بین، «الیت» شکل متفاوتی داشت. به طوری که می‌توان از آن به عنوان یکی از خاص‌ترین آتش‌سوزی‌های ایران یاد کرد.

فرمانده یگان حفاظت سازمان منابع طبیعی گفت: حریقی که در منطقه "الیت" چالوس اتفاق افتاد، منطقه‌ای صخره‌ای و صعب‌العبور بود. همکاران ما به دلیل سختی مسیر و فاصله 21 کیلومتری از جاده اصلی تا محل حریق، نتوانستند در آن زمان طلایی در عرصه حاضر شوند و همین موضوع باعث گسترش آتش شد.

محمد درویش در صداوسیما ادعا کرده است که دهقانی را که نخستین بار خبر آتش‌سوزی جنگل‌های هیرکانی را اعلام کرده بود، تنبیه کرده‌اند.

اصلاح الگوهای رفتار زیست‌محیطی بر اساس گفتمان و ارزش غایی زیست‌سالاری و مسئولیت اجتماعی و ملی (Life-Centric Discourse and Social Responsibility)، نه فقط برای حفظ منابع آب بلکه برای جلوگیری از آلودگی آنها و حفاظت از طبیعت.

امروز افزایش شدید غلظت آلاینده‌های جوی و تقویت کاهش کیفیت هوا در تهران، کرج، اراک، اصفهان، مشهد و اهواز با هشدار سطح نارنجی آلودگی هوا و تبریز، یزد، سمنان و قزوین با هشدار سطح زرد آلودگی هوا همراه است.

هادی کیادلیری افزود: خوشبختانه آتش‌سوزی در جنگل‌های الیت بسیار کمتر شده است. روز گذشته هواپیماهای آبپاش ترکیه چندبار عملیات انجام دادند و نقاطی که آتش باقی مانده بود را آبپاشی کردیم علاوه بر آن آتش‌بری را ایجاد کرده‌ایم تا حایلی بین بخش‌های آتش گرفته تا جنگل بعدی باشد.

تاکید کرد: به دلیل استخراج منابع زیرزمینی و نزدیکی به دریا و نفوذ آب دریا به سمت منابع و ذخایر زیرزمینی ما الان خیلی از چاه ها شور شده‌اند و متاسفانه در کنار دریای خزر این مشکلات را داریم یعنی بسیاری از چاه‌های ما بایستی با یک مدل جدیدی که خود کارشناسان و امور خاک می‌دانند، برداشت شوند.

معاونت فنی و عمرانی فرمانداری شمیرانات نیز طی نامه‌ای نوشت: ادامه ساخت‌وساز سرویس بهداشتی در مجاورت رودخانه حصارک مجاز نیست و شهرداری موظف است نسبت به قلع و جمع‌آوری مستحدثات اقدام کند. عدم اقدام مسئولیت قانونی متوجه شهرداری خواهد بود.

اما حالا پس از آن همه باران‌ها و خاطرات خوش باریدن، ماه‌هاست که بارانی نیامده است. همه چشم به آسمان داریم. نکند دیگر باران نیاید؟ اگر باران نیاید می‌میریم، مهم‌تر آنکه درخت‌ها و گل‌ها و سبزه‌ها و رودخانه‌ها و دریاچه‌ها و حیوانات بی‌گناه هم می‌میرند!

این آتشفشان تقریباً ۱۰۰۰۰ سال غیرفعال بوده است. شاهدان عینی انفجاری «ناگهانی شبیه بمب» را توصیف کردند. یک ستون عظیم خاکستر به ارتفاع ۱۴–۱۵ کیلومتری پرتاب شد، که برای این منطقه به طور غیرمعمول بالا است.

این گزارش با عنوان «از خطر تا تاب‌آوری: کمک به مردم و شرکت‌ها برای سازگاری در جنوب آسیا»، که بر اساس مطالعات موردی از بنگلادش، هند و پاکستان تهیه شده است، می‌گوید جنوب آسیا به دلیل جمعیت متراکم، افزایش دما و جغرافیای در معرض خطر، یکی از آسیب‌پذیرترین مناطق جهان در برابر تغییرات اقلیمی است.

نشریه آمریکایی نیویورک تایمز در گزارشی به مسأله آتش سوزی جنگل‌های هیرکانی در کنار خشکسالی ایران پرداخت.

حسن‌زاده با اشاره به نقش شهروندان در کاهش آلودگی هوا بیان کرد: مردم تبریز بارها ثابت کرده‌اند که در شرایط دشوار، مسئولانه و همراه ظاهر می‌شوند. امروز نیز بخش مهمی از مسئله آلودگی هوا به تغییر رفتار همه ما برمی‌گردد. درصد بالایی از آلودگی‌ها ناشی از تردد خودروهاست.

علی‌رغم وجود تجربه‌های موفق جهانی، در ایران اراده کافی برای بهره‌گیری از این تجربه‌ها مشاهده نمی‌شود. این فقدان اراده و اقدام عملی، مسأله‌ای نگران‌کننده است که موجب تشدید و تعمیق بحران آلودگی هوا در کشور شده و ادامه روند فعلی می‌تواند پیامدهای جدی زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی به همراه داشته باشد.