.png "عصر ایران")
۱۵ آذر ۱۴۰۴
به روز شده در: ۱۵ آذر ۱۴۰۴ - ۰۰:۲۷
ورود غیر منتظره یک الاغ به پارلمان پاکستان! (فیلم) آبجینسا، بازی زنانه تهران قدیم / شوهر باید اعیون باشه، صاحب آب و نون باشه
آنطور که پژوهشگران روایت میکنند به کار بردن برخی اصطلاحات در بازی آبجینسا نشان میدهد که این بازی در دوره پهلوی قوام پیدا کرده اما برخی متون قدیمی از علاقه دختران تهرانی دوره قاجار به این بازی نمایشی خبر دادهاند.
بازیهای نمایشی از دوره قاجار به ابزاری برای بیان مشکلات و معضلات اجتماعی تبدیل شد و در دوره پهلوی رونق دوچندانی گرفت. آبجینسا یکی از همین بازیهای نمایشی است که در مناطق مختلف ایران رواج داشته، اما خیلیها منشأ آن را تهران میدانند. آبجینسا روایت دختر دمبختی است که به پسری جوان و فقیر علاقهمند میشود و همزمان پیرمردی ثروتمند به خواستگاریاش میرود. داستان این بازی نمایشی بازتابدهنده یکی از مشکلات دختران در تهران قدیم یعنی وابستگی مالی آنها به شوهرانشان است.
به گزارش همشهری آنلاین، آنطور که پژوهشگران روایت میکنند به کار بردن برخی اصطلاحات در بازی آبجینسا نشان میدهد که این بازی در دوره پهلوی قوام پیدا کرده اما برخی متون قدیمی از علاقه دختران تهرانی دوره قاجار به این بازی نمایشی خبر دادهاند. «محمدحسین ناصربخت»، استاد دانشگاه و پژوهشگر، درباره تاریخچه این بازی نمایشی میگوید:
«آبجینسا یکی از تقلیدهای زنانه سنتی است که توسط بانوان و همچنین دستههای مطرب زنانه در جشنها و محافل خصوصی زنان و بهویژه عروسیهای دوره قاجار و پهلوی اول اجرا میشد. این نمایش کوتاه کمیک با همراهی رقص و موسیقی اجرا میشد و به موضوع اختلاف نظر در زمینه معیارهای ازداوج بین خانوادهای که بیشتر به تمکن مالی خواستگاران اهمیت میدهد و دختر دمبختی که جوانی، اخلاق و سواد را معیار میداند میپردازد.»
انجوی شیرازی از پژوهشگران ادبی معاصر در کتاب «بازیهای نمایشی» دو روایت از این بازی نمایشی را با همان زبان عامیانه مکتوب کرده است. یکی از این روایتها با لهجه تهرانی است که به آبجینسا معروف شد و روایت دوم با لهجه همدانی است که تحت عنوان «آبجی خاتون» اجرا میشد.
ناصربخت در باره شیوه و تقسیم نقشها در نسخه تهرانی بازی نمایشی آبجی نسا میگوید: «نقشهای این بازی نمایشی عبارتند از آبجی خاتون(راهنما و دوست مادر خانواده)، آبجی نسا(مادر) و سکینه(دختر).» مثلا آبجیخاتون در جایی به دختر دمبخت نصیحت میکند که " شوهر باید اعیون باشه، صاحب آب و نون باشه".
به اعتقاد این پژوهشگر، تعابیر استفاده شده در این بازی نمایشی مثل «با بالونک به هوا رفتن برای سفر به مکه و کربلا» و «یازده کلاس سواد خواستگار جوان» نشانه تعلق این بازی به دوران پهلوی است، اما گفته شده در دوران قاجار نیز با اختلافاتی در متن اجرا شده است
لینک کوتاه: کپی لینک
واکنش سرمربی تیم ملی مصر به قرعه فراعنه در جام جهانی: «حلوة!» اولین دوئل ایران و بلژیک در طول تاریخ سوئد کمک به پنج کشور را برای افزایش حمایت از اوکراین قطع میکند درگیری اوریه و سحرخیزان جنجالی شد محرمی: قلعهنویی قول چهار امتیاز را داده است هشدار مستقیم سپاه به ناو آمریکا در خلیجفارس: فاصله بگیر! مریم مومن:« پدرم گفت می خواهد مادرم را ادب کند»/ «روزی زنگ زدم که عروسی پدرم با زن جدیدش بود» شیعیان علی، اعلام برائت کنید! تعطیلی دوروزه مدارس مازندران به دلیل شیوع آنفولانزا ایران در جام جهانی 2026 در کدام شهرها به میدان میرود؟ پیغام و پسغام های آمریکا برای مذاکره با ایران مراکز آموزشی بیشتر شهرهای خوزستان در روزهای شنبه و یکشنبه غیرحضوری است فرستاده ویژه آمریکا: ترامپ مایل به رسیدن به توافق با ایران است مردم حواسشان باشد: قیمت یک متر مکعب آب ۶۵۰۰ تومان است / آبفا: تعرفه کنونی بسیار ناچیز است، حداکثر ۸۲۰ تومان خانه ای که زیبا نیست اما یک اثر هنری است! (+عکس)