احیای دریاچه آرال شاهکار حامیان محیط زیست / ثابت کردند که می‌شود یک دریاچه را زنده کرد (فیلم)

فیلم گزارش را این‌جا ببینید

عصر ایران ــ در خبری امیدوارکننده برای طرفداران محیط زیست، دریاچه آرال که پیش از این به عنوان یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های زیست‌محیطی شناخته می‌شد و بسیاری معتقد بودند که احیای آن غیرممکن است، حالا دوباره به‌طور شگفت‌آوری پر از نشانه‌های حیات و زندگی شده است.

دریاچه آرال، که زمانی چهارمین دریاچه بزرگ دنیا بود و بین کشورهای ازبکستان و قزاقستان واقع شده است، پس از سال‌ها بحران‌های زیست‌محیطی و کاهش شدید آب به دلیل پروژه‌های آبیاری در دوران اتحاد جماهیر شوروی، به یکی از نمادهای فاجعه‌های محیطی تبدیل شده بود. اما اکنون، پس از تلاش‌های گسترده زیست‌محیطی، این دریاچه به عنوان یک داستان امید بخش برای نجات اکوسیستم‌ها و منابع آبی در منطقه مطرح شده است.

قزاقستان اخیراً اعلام کرده که در بخش شمالی دریاچه آرال، حجم آب به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. طبق گزارش وزارت منابع آب قزاقستان، این افزایش در حجم آب به‌قدری قابل‌توجه است که میزان آب در این بخش از دریاچه نسبت به سال 2008 تقریباً دو برابر شده است. بخش شمالی دریاچه که در قزاقستان واقع است، شاهد افزایشی 42 درصدی در حجم آب خود بوده و اکنون 27 میلیارد مترمکعب آب در آن جای دارد.

در گذشته، دریاچه آرال در حدود 40 متر عمق و 68 هزار کیلومتر مساحت داشت و منبعی غنی از آب شیرین به‌شمار می‌رفت. اما به علت تغییرات اقلیمی و به‌ویژه پروژه‌های آبیاری بی‌رویه که از دوران اتحاد جماهیر شوروی آغاز شد، سطح آب دریاچه به‌طور بی‌سابقه‌ای کاهش یافت. این تغییرات به‌قدری شدید بود که در اواخر دهه 1980 دریاچه به دو بخش تقسیم شد. بخش عمده‌ای از دریاچه که در ازبکستان قرار داشت تقریباً کاملاً خشک شد، در حالی که بخش کوچک‌تر در شمال در قزاقستان همچنان قابل‌دسترس بود و اقدامات حفاظت محیط‌زیستی برای حفظ آن آغاز شد.

این بحران زیست‌محیطی، نه‌تنها به نابودی منابع آب، بلکه به انقراض گونه‌های جانوری و گیاهی، کاهش شدید ماهی‌گیری محلی و انتشار گرد و غبار سمی در منطقه منجر شد. این گرد و غبار نه‌تنها به اکوسیستم آسیب رساند بلکه سلامت انسان‌ها را نیز تهدید کرد.

با این حال، از سال 2008، بخش شمالی دریاچه آرال شاهد تحولات چشمگیری بوده است. حجم آب در این بخش 42 درصد افزایش یافته و اکنون به 27 میلیارد متر مکعب رسیده است. این پیشرفت قابل‌توجه نتیجه تلاش‌های بین‌المللی است که توسط دولت قزاقستان، بانک جهانی و کشورهای آسیای مرکزی حمایت و پشتیبانی شده است.

اقدامات زیست‌محیطی شامل ساخت سد کوکارال و ایجاد زیرساخت‌هایی برای جلوگیری از هدررفت آب بوده است. این سد نقش حیاتی در هدایت آب از رودخانه سیردریا به حوزه آبخیز شمال دریاچه داشته است. این پروژه‌ها موجب کاهش شوری آب در این بخش از دریاچه شده و شرایط را برای زندگی موجودات آبزی مناسب‌تر کرده است.

گزارش‌ها نشان می‌دهند که خشک شدن بخش‌های بزرگ از دریاچه باعث ایجاد طوفان‌های گرد و غبار در کشورهای آسیای مرکزی شده است. بین سال‌های 1985 تا 2015، میزان گرد و غبار در این منطقه تقریباً دو برابر شده است. با کوچکتر شدن دریاچه، منطقه به‌طور فزاینده‌ای به کویر تبدیل شده که کیفیت هوا را کاهش داده و تغییرات اقلیمی جدی در آن به‌وجود آورده است.

در نهایت، پروژه‌های احیای دریاچه آرال نه‌تنها یک پیروزی بزرگ برای محیط‌زیست منطقه محسوب می‌شوند، بلکه نمایانگر این واقعیت‌اند که با اراده، همکاری‌های بین‌المللی و استفاده از فناوری‌های نوین، می‌توان بحران‌های محیطی جدی را مدیریت کرد و به بازسازی اکوسیستم‌های آسیب‌دیده کمک کرد.

بیشتر بخوانید:

روند تخریبی دریاچه ارومیه متوقف شد

ایران پر آب می شود

تماشاخانه

دو دقیقه نفس گیر از یک فیلم جنگی مرجع در تاریخ سینما (تماشا کنید)

دو دقیقه نفس گیر از یک فیلم جنگی مرجع در تاریخ سینما (تماشا کنید)

فیلم های دیگر