در بحبوحه رقابت فزاینده برای تصاحب سهم بیشتر از بازار جهانی گاز طبیعی مایع (LNG)، کشور قطر با یک سرمایهگذاری جسورانه ۲۰ میلیارد دلاری، عزم خود را برای حفظ جایگاه مسلط خود به عنوان بزرگترین صادرکننده LNG جهان به اثبات رساند
پارسا ملکی، گزارشگر نفت خبر نوشت: در بحبوحه رقابت فزاینده برای تصاحب سهم بیشتر از بازار جهانی گاز طبیعی مایع (LNG)، کشور قطر با یک سرمایهگذاری جسورانه ۲۰ میلیارد دلاری، عزم خود را برای حفظ جایگاه مسلط خود به عنوان بزرگترین صادرکننده LNG جهان به اثبات رساند. این سرمایهگذاری بیسابقه، که به طور مشخص بر فاز سوم پروژه "پایداری تولید میدان گازی گنبد شمالی" (NFPS) متمرکز شده است، با هدف احداث هفت مجتمع فشارافزایی مدرن در این میدان گازی مشترک، شاهرگ حیاتی صنعت گاز قطر را بیش از پیش تقویت میکند.
در قلب این مجتمعهای پیشرفته، ۳۲ دستگاه توربوکمپرسور فوقپیشرفته قرار دارند که به طور انحصاری توسط شرکت زیمنس آلمان یکی از سرآمدان جهانی صنعت توربین و کمپرسور، برای این پروژه طراحی و تولید گشتهاند. این تجهیزات تخصصی که به گفته زیمنس، نخستین نمونههای توربوکمپرسور در جهان با این سطح از فناوری برای کاربردهای فراساحلی محسوب میشوند [منبع: وبسایت رسمی زیمنس]، نقش کلیدی در تضمین تداوم تولید و ارتقای ظرفیت صادرات LNG قطر در دهههای آتی ایفا خواهند نمود.
پروژه NFPS قطر، به باور تحلیلگران حوزه انرژی، یک طرح راهبردی بلندمدت و حیاتی برای حفظ سطح تولید گاز از میدان گنبد شمالی در مواجهه با چالش اجتنابناپذیر افت فشار طبیعی مخزن به شمار میرود. فاز سوم این پروژه، با محوریت مجتمعهای فشارافزایی (COMPs)، به عنوان بخش کانونی این طرح کلان، تعهد بیشائبه قطر به سرمایهگذاری در فناوریهای نوآورانه و حفظ رهبری بازار جهانی گاز را به وضوح نمایان میسازد. سرمایهگذاری ۲۰ میلیارد دلاری در فاز COMPs، فراتر از یک اقدام صرفا فنی، پیامی قاطع از سوی قطر به رقبای منطقهای و بینالمللی است.
این کشور با اتکا به نوآوری و سرمایهگذاریهای هوشمندانه، مصمم است همچنان سکاندار بلامنازع بازار LNG باقی بماند." این سرمایهگذاری در شرایطی صورت میگیرد که جمهوری اسلامی ایران، در سوی دیگر میدان مشترک گازی (پارس جنوبی)، با وجود سرمایهگذاری اولیه قابل توجه ۷۰ میلیارد دلاری، به دلیل محدودیتهای فنی و چالشهای اقتصادی ناشی از تحریمها با موانع قابل توجهی در مسیر حفظ سطح تولید گاز از این میدان کلیدی روبرو است.
ویژگی برجسته توربوکمپرسورهای زیمنس، توانایی منحصر به فرد آنها در فشردهسازی مستقیم گاز ترش و مرطوب است. گازی که از اعماق میدان گازی استخراج میگردد، به طور معمول حاوی ترکیبات خورنده نظیر سولفید هیدروژن و دیاکسید کربن و همچنین مایعات گازی است که فرآورش و انتقال آن را به فرآیندی پیچیده و پرهزینه مبدل میسازد. لیکن، بنا به اظهارات مهندسان زیمنس، این توربوکمپرسورهای پیشرفته قادرند این گاز را بدون نیاز به تاسیسات پرهزینه و زمانبر پیشتصفیه، تا فشار بیسابقه ۱۵۰ بار متراکم نمایند. این قابلیت فناورانه، یک مزیت رقابتی چشمگیر و یک نوآوری قابل توجه در صنعت فشارافزایی گاز محسوب میگردد، زیرا با حذف مراحل پیچیده و پرهزینه پیشتصفیه گاز، بهبود چشمگیر راندمان فرآیند تولید و کاهش قابل ملاحظه هزینههای عملیاتی را به همراه خواهد داشت. هر دستگاه توربوکمپرسور با توان اسمی ۵۰ مگاوات و فشار خروجی ۱۵۰ بار، ظرفیت پردازشی قابل توجهی را برای جابهجایی حجم انبوه گاز فراهم میسازد و امکان انتقال و فرآورش مقادیر بالایی از گاز را در شرایط عملیاتی سخت میسر میسازد.
به منظور تضمین حداکثری دوام، پایداری و ایمنی توربوکمپرسورها در شرایط دشوار و محیط خورنده عملیاتی، در ساخت اجزای اصلی و کلیدی آنها از آلیاژهای ویژه و فوق مقاوم Hastalloy استفاده شده است. این آلیاژهای پیشرفته، که حاصل همکاری مشترک متخصصان زیمنس و شرکت معتبر راین متال آلمان (Rheinmetall) میباشند، مقاومت استثنایی در برابر خوردگی ناشی از ترکیبات اسیدی گاز ترش، فرسایش در دماهای بالا و فشارهای بسیار زیاد از خود نشان میدهند و طول عمر مفید و ضریب ایمنی توربوکمپرسورها را به میزان قابل توجهی افزایش میدهند. به موازات استفاده از آلیاژهای پیشرفته، بهرهگیری از برینگهای مغناطیسی با فناوری نوین فلاکس مغناطیسی، به عنوان یکی دیگر از ویژگیهای نوآورانه این تجهیزات، اصطکاک مکانیکی را به حداقل رسانده و نیاز به روانکاری را به طور کامل مرتفع میسازد. این امر، نه تنها راندمان و طول عمر توربوکمپرسورها را ارتقا میبخشد، بلکه هزینههای نگهداری و تعمیرات را نیز به نحو چشمگیری کاهش میدهد و از آلودگیهای زیستمحیطی ناشی از نشت روغن جلوگیری مینماید.
هفت مجتمع فشارافزایی پروژه NFPS، با استقرار مجموعا ۳۲ دستگاه توربوکمپرسور پیشرفته زیمنس در نقاط استراتژیک میدان گازی گنبد شمالی، در راستای تحقق اهداف کلان زیر گام برمیدارند:
- جبران ۷۰% افت فشار میدان: افزایش فشار گاز خروجی از چاهها برای مقابله با کاهش فشار طبیعی مخزن.
- افزایش ضریب برداشت: بهرهبرداری از ذخایر گازی دوردست و افزایش راندمان برداشت کلی.
- تضمین تولید پایدار LNG: حفظ سطح تولید گاز برای پاسخگویی به تقاضای بازار جهانی LNG.
- بهینهسازی هزینهها و افزایش راندمان: کاهش هزینههای عملیاتی و افزایش بهرهوری تولید گاز.
- حرکت به سوی فناوریهای پاکتر: استفاده از سیستمهای بازیابی انرژی و توربوکمپرسورهای کممصرف.
ائتلاف بینالمللی برای اجرای پروژه
پروژه COMPs، با همکاری شرکتهای بینالمللی پیشرو در صنعت انرژی به پیش میرود. زیمنس انرژی، راین متال و شرکتهای پیمانکار EPC، همگی در این طرح عظیم مشارکت دارند.
با بهرهگیری از فناوری پیشرفته توربوکمپرسورهای زیمنس و سرمایهگذاری کلان ۲۰ میلیارد دلاری در مجتمعهای فشارافزایی NFPS، کارشناسان بر این باورند که قطر گام بلندی در راستای تثبیت و ارتقای جایگاه خود در بازار جهانی گاز برداشته است. بهرهبرداری کامل از این مجتمعهای نوین، نه تنها تداوم تولید گاز قطر را برای دهههای آتی تضمین خواهد کرد، بلکه سطح جدیدی از بهرهوری، پایداری و رقابتپذیری را برای صنعت گاز این کشور به ارمغان خواهد آورد.
پروژه NFPS و فناوری توربوکمپرسورهای زیمنس، بیتردید به عنوان یک نمونه موفق و الهامبخش از بهکارگیری هوشمندانه فناوریهای نوین برای فائق آمدن بر چالشهای صنعت گاز، برای سایر کشورهای تولیدکننده نیز قابل توجه و الگوبرداری خواهد بود و موقعیت قطر را در عرصه رقابت تنگاتنگ بازار جهانی LNG، بیش از پیش مستحکم خواهد ساخت.