جاه‌طلبانه اما به چه قیمت؟ بودجه ابرپروژه نئوم عربستان سر به فلک کشیده است (+عکس)

گزارش‌ها حاکی از آن است که هزینه پروژه‌های بزرگ عربستان مثل شهر لاین با سرعت تصاعدی رو به افزایش می‌رود و حتی در مواردی از پیش‌بینی‌ها فراتر رفته است.

احتمالاً برای بسیاری غافلگیرکننده نخواهد بود که بدانند طرح فوق‌العاده جاه‌طلبانه دولت عربستان برای تحول این کشور با پروژه عظیم نئوم، بیشتر از حد انتظار هزینه دارد.

به گزارش زومیت، گزارشی جدیدی از وال استریت ژورنال به تفصیل توضیح می‌دهد که چگونه هزینه‌ها به شکل نجومی درحال افزایش است. گزارش مذکور کل پروژه نئوم را تحت پوشش قرار می‌دهد؛ اما بیش از همه بر لاین، آسمان‌خراش ۱۷۰ کیلومتری تمرکز می‌کند که از معروفیت بیشتری برخوردار است.

گزارش وال استریت ژورنال نگرانی‌هایی را عنوان می‌کند که در گزارشی مشابه از بلومبرگ در سال ۲۰۲۴ مطرح شده بود. گزارش پیشین فاش کرده بود که هزینه‌ها از کنترل خارج شده‌اند. مدیرعامل نئوم نیز به‌طور غیرمنتظره‌ای استعفا داده و گزارش‌های معتبر زیادی درمورد نقض حقوق بشر در اجرای پروژه منتشر شده است.

بنا به ادعای گزارش وال استریت ژورنال، مدیران اجرایی به تقلب در اعداد و پنهان‌کردن هزینه واقعی پروژه متهم شده‌اند. ارقام حیرت‌انگیز هستند: پیش‌بینی می‌شود که تنها فاز اول ۳۷۰ میلیارد دلار هزینه داشته باشد، درحالی‌که تاریخ تکمیل نهایی و بودجه پروژه اکنون به‌ترتیب تا سال ۲۰۸۰ و ۸٫۸ تریلیون دلار برآورد شده است. برای درک بهتر موضوع، بد نیست بدانید این مبلغ تقریباً معادل ۲۵ سال بودجه سالانه فعلی عربستان سعودی است.

مرحله اول پروژه لاین هیدن مارینا است که ۲٫۵ کیلومتر طول خواهد داشت.

مسئله دیگری که وال استریت ژورنال به آن اشاره کرده، افتتاح سنداله است که طبق گزارش هنوز تکمیل نشده و هزینه آن از بودجه تعیین‌شده فراتر رفته است. گزارش می‌گوید ولیعهد محمد بن سلمان آل سعود که هدایتگر اصلی پروژه نئوم است، مقصر برخی از افزایش هزینه‌ها محسوب می‌شود و خواسته‌های شخصی او باعث ایجاد مشکلات بیشتر شده است. برای مثال، اگر لاین کوتاه‌تر بود، تحقق آن بسیار آسان‌تر می‌شد؛ اما ولیعهد بر دیدگاه خود پافشاری می‌کند و حاضر به تغییر آن نیست.

علاوه‌براین، لاین قرار است ساختمانی شیشه‌ای داشته باشد که به صورت معلق و وارونه روی یک پل فلزی طراحی شده و غیرعملی به‌نظر می‌آید. این طرح توسط یکی از طراحان فیلم‌های مارول ترسیم شده و صرفا از آنجا که ولیعهد علاقه زیادی به فیلم‌های مارول دارد، از او برای حضور در پروژه دعوت شده است.

آسمان‌خراش عظیم لاین در صحرای عربستان سعودی درحال ساخت است.

گرچه بزرگ‌ترین مشکل احتمالاً مسأله‌ای بنیادی‌تر از اشخاص یا شیوه‌های حسابداری مبهم است: ساخت زیرساخت‌های عظیم مانند آسمان‌خراش‌های بسیار بلند در مناطق دورافتاده بیابانی بسیار دشوار و پرهزینه است.

بنابراین، آیا نئوم به مشکل خورده است؟ هنوز نه. هر پروژه‌ای با این عظمت قطعا با مشکلاتی روبه‌رو خواهد شد و عربستان سعودی هنوز مقدار زیادی پول دارد که در صورت نیاز می‌تواند از آن استفاده کند. همچنین باید به این موضوع نیز اشاره کرد که سخنگوی نئوم به‌دلیل تفسیر نادرست و تحریف ارقام، از وال استریت ژورنال انتقاد کرده است.

درحالی‌که خیلی راحت می‌توان در سیل اطلاعات و شایعات گم شد، حتی نسخه کاهش‌یافته پروژه نئوم نیز به شدت جاه‌طلبانه است: فاز اول لاین به‌طول ۲٫۴ کیلومتر و ارتفاع ۵۰۰ متر درحال ساخت است. این پروژه دارای نمایی آینه‌ای خواهد بود و به محل زندگی ۲۰۰ هزار نفر تبدیل خواهد شد. همچنین بالای آن استادیومی قرار خواهد داشت که قرار است برای برگزاری مسابقات جام جهانی فوتبال ۲۰۳۴ آماده باشد.

فاز اول لاین که هیدن مارینا نام دارد، میزبان مسابقات جام جهانی فوتبال ۲۰۳۴ در ورزشگاهی بزرگ و آینده‌نگرانه در بالاترین طبقه خود خواهد بود.

منطقه‌های گردشگری و سلامتی مانند تریام و اپیکون نیز قرار است در همان بازه زمانی تکمیل شوند، در‌حالی‌که در نقاط دیگر عربستان سعودی پروژه‌های مکعب و برج جده نیز قرار است همزمان با پروژه‌های مذکور به بهره‌برداری برسند.

با تمام این تفاسیر آنچه قطعی به‌نظر می‌آید این است که تا سال ۲۰۳۰ عربستان به مکان بسیار متفاوتی تبدیل خواهد شد؛ حتی اگر با کمبود بودجه مواجه شود.

کانال عصر ایران در تلگرام